tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Warto wiedzieć

Jak liczba Avogadra trafiła do kalendarza

W sobotę, 23 października chemicy z USA i Kanady obchodzić będą Dzień Mola (ang. Mole Day). Nie chodzi tu bynajmniej o mola książkowego czy – co gorsza – niszczącego nasze ubrania, ale o podstawową jednostkę liczności (ilości) materii w układzie SI.
Dzień Mola został zapoczątkowany w artykule z The Science Teacher we wczesnych latach osiemdziesiątych. Maurice Oehler (aktualnie emerytowany nauczyciel ze szkoły średniej w Prairie du Chien w stanie Wisconsin) zainspirowany artykułem z 15 maja 1991 roku założył Narodową Fundację Dnia Mola (ang. National Mole Day Foundation (NMDF)). Jest to nieoficjalne święto, obchodzone tylko przez połowę dnia między godzinami 6:02 a 18:02 (wszystkie te liczby mają znaczenie). Wiele szkół średnich w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie specjalnie organizuje obchody Dnia Mola, żeby zainteresować swoich uczniów chemią podczas zabaw związanych z tą gałęzią nauki. Zanim i nas ogarnie fascynacja dniem mola i liczby Avogadra, nieco przypomnień:
Amadeo Avogadro (1776–1856), włoski fizyk był jednym z najważniejszych na przestrzeni wieków naukowców rozwijających atomistyczną teorię budowy materii. Efektem jego doświadczeń było opracowanie epokowej pracy o liczbie cząsteczek, dzisiaj znanej jako prawo Avogadra. Wprowadził też pojęcia gramoatomu i gramocząsteczki, wynalazł metodę wyznaczania masy atomowej i masy cząsteczkowej.
Leksykon PWN z 1972 roku definiował: gramoatom – liczba gramów pierwiastka chemicznego równa jego względnej masie atomowej; odpowiednio gramocząsteczka (gramodrobina, mol) – liczba gramów pierwiastka lub związku chemicznego równa liczbowo jego masie cząsteczkowej; mol – patrz gramocząsteczka. Dawniej mol był więc po prostu synonimem gramocząsteczki. Dziś uznaje się je za przestarzałe.
Obecna definicja mola, np. w Encyklopedii PWN, jest o wiele bardziej „uczona”: mol [łac.]: jednostka liczności materii (substancji), podstawowa w układzie SI; jest to liczność (ilość) materii zawierająca liczbę cząstek (atomów, cząsteczek, jonów, elektronów) równą liczbie atomów znajdujących się w 0,012 kg izotopu węgla 12C (liczba Avogadra).
Według Wikipedii: jeden mol jest to liczność materii układu, zawierającego liczbę cząstek (np. atomów, cząsteczek, jonów, elektronów i innych indywiduów chemicznych, a także fotonów, w tym ostatnim przypadku nosi nazwę ajnsztajn) równą liczbie atomów zawartych w 12 gramach izotopu węgla 12C (przy założeniu, że węgiel jest w stanie niezwiązanym chemicznie, w spoczynku, a jego atomy nie znajdują się w stanie wzbudzenia). Mol jest jednostką bezwymiarową, podobnie jak inne jednostki miary liczności jak np. tuzin, mendel, kopa czy gros. Jednak, w przeciwieństwie do jednostek typu „tuzin”, użycie mola, ze względu na jego wielkość, jest ograniczone do zliczania obiektów mikroskopowych,
Stała Avogadra, inaczej liczba Avogadra, to liczba atomów, cząsteczek lub innych cząstek materii w jednym molu substancji złożonej z tychże atomów lub cząsteczek. Oznaczana przez NA wynosi:

NA = (6,02214179 +- 0,00000030) x 1023 mol-1

W kalendarzu odnajdujemy ją następująco:
Dzień Mola w Ameryce Północnej obchodzony jest 23 października (w amerykańskim systemie pisania dat wygląda to 10/23) pomiędzy godzinami 6:02 AM (przed południem) i 6:02 PM (po południu). Niektóre szkoły obchodzą Dzień Mola 2 czerwca (6/02) w godzinach od 10:23 AM do 10:23 PM, inne „Tydzień Mola” w okolicach 23 października. American Chemical Society sponsoruje Krajowy Tydzień Chemii (ang. National Chemistry Week), który trwa od niedzieli do soboty w tygodniu, w którym przypada 23 października. Integralną częścią obchodów Krajowego Tygodnia Chemii jest oczywiście Dzień Mola. W Polsce co roku Dzień Mola organizują m.in. studenci w Toruniu.


erg   
W dziale dostępne są również artykuły:

 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »