tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Warto wiedzieć

Fizjonomista wczasowy

Fizjonomista - jak z samej nazwy wynika - to znawca fizjonomiki. A fizjonomika wg Słownika wyrazów obcych wydawnictwa Europa (2001) to "umiejętność określania właściwości psychicznych, charakteru człowieka na podstawie jego wyglądu (głównie mimiki twarzy), sposobu poruszania się i mówienia; nauka badająca te zależności". Jakże cenne mogą być dla nas wiadomości z tej dziedziny wiedzy właśnie teraz, kiedy wyruszamy na urlop, trafiamy w nowe środowisko. poznajemy nowych ludzi?
Chcąc ułatwić naszym czytelnikom zawieranie znajomości, sięgnęliśmy do pierwszej polskiej encyklopedii autorstwa księdza Benedykta Chmielowskiego (1700-1763), zatytułowanej Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej sciencji pełna, na różne tytuły jak na classes podzielona, mądrym dla memoriału, idiotom dla nauki, politykom dla praktyki, melancholikom dla rozrywki erygowana. Dzieło ukazało się we Lwowie; tom pierwszy w roku 1745, tom drugi w 1746. Wydanie drugie - z lat 1754-1756 - było czterotomowe. Była to pierwsza w naszym piśmiennictwie encyklopedia powszechna. Chmielowski nie miał w Polsce poprzedników, a wzorów obcych, angielskich czy francuskich, nie znał. W układzie rzeczowym (z podziałem na działy i hasła) na podstawie dostępnych wówczas źródeł zgromadził wiadomości z różnych dziedzin wiedzy: teologii, astronomii, astrologii, geografii, historii, polityki, matematyki, zoologii, botaniki, mineralogii. Oparł się na dziełach ponad stu autorów - współczesnych i, znacznie częściej, dawnych epok, starożytności grecko-rzymskiej nie wyłączając.
Cokolwiek możemy sądzić o Nowych Atenach, to było to kompendium, do którego niejednokrotnie sięgali potomni, a niektóre hasła przetrwały wieki i do dziś są cytowane. To z Nowych Aten pochodzą słynne słowa KOŃ jaki jest, każdy widzi, nie widział bowiem sensu ksiądz kanonik w opisywaniu tak wówczas rozpowszechnionego zwierzęcia (wówczas każdy szlachcic miał konia). Obecnie cytat używany jest na określenie czegoś tak oczywistego, że każdy wie, co to jest.
W poniższym ?poradniku dla wczasowych fizjonomistów" zachowane zostały wszystkie osobliwości pisowni oryginału. Pogrubiono tylko czcionkę haseł dla wygody wyszukujących.

Co znaczą fizjognomiczne znaki w człeku?
Włosy miętkie, znaczą Człeka bojażliwego, bo mają podobieństwo z szerścią bojażliwych Zwierząt, Jelenia, Zaiąca, Owcy.
Włosy ostre, twarde, są znakiem człeka silnego, odważnego, bo też włosy takie na Lwie, Kozłach i o ich sile, twardości świadczą.
Włosy kędzierzawe, prętkiego ołysienia są znakiem, dla suchości głowy.
Włosy rude znaczą dobrej Człeka komplexyi. Nazbyt rude, a prawie szafranowe, znaczą Choleryków, który kolor causat wielkość żółci.
Twarz długa zbytnie znamienuje w Człeku lenistwo, płochość, serce bojaźliwe.
Zbytnie zaś białej twarzy, według zdania Aristotelesa, znaczy Niewieściuchów, lękliwych; co pituita, to jest śliny, flegmy zbytek sprawuje tę białość i zimną Konstytucję, a ta bojażni jest Matka.
Białość Twarzy jest znakiem krwie subtelnej, a zatym bojaźliwego serca.
Twarze piegowate, nakrapiane, plamiste, mają podobieństwo z pstremi tygrysami, znaczą też Człeka chytrego, sztucznego, zdradzieckiego.
Czoło małe, ciasne, świadkiem jest głupiego Człeka; Zbytecznie wielkie, leniwego; Miernej wielkości czoło świadkiem bystrego, ostrego i obrotnego rozumu.
Okrągłego czoła są gniewliwi. Czoło zaś jeżeli jest niby proporcyi kwadratowej, przy tym na środku zaklęsło, zapadłe, znaczy dowcipnego, wielkiego serca i umysłu, dla wielkości Mózgu, Duchów, i ma ze Lwią głową podobieństwo.
Czoła ponurego, posępnego, zmarszczonego, znaczy Melancholika; śmiałym, natarczywym bywa.
Brwi wielkie, a jeszcze prawie zrosłe i ledwie nie złączone, nad Nosem z włosów gęstych i wielkich, dają znać, że taki śmiały i choleryk.
Brwi małe, małego też serca i płochego, nie śmiałego znaczą.
Powieki wypukłe, niby napuchłe, znaczą ospałych.
Oczu często mruganie jest znakiem krótkiego życia dla delikatności Muszkułu.
U kogo Oczy wielkie, ten ma być leniuch; u kogo małe, ma być dowcipny, frantowaty. U kogo leniwe, powoli się obracające, denotant tępy w nim dowcip, i bojaźliwego serca; a prędko latające świadczą obrót, dowcip, odwagę. U kogo czarne, ten amorów niewolnik i gorący.
Oka suchego są dowcipni; kto we śnie oczu nie zawiera, jest zajęczej natury, bojażliwej.
Czerwone oko (jeżeli nie od gorzałki, wiatru) znaczy śmiałego i odważnego.
Uszy subtelne są znakiem dowcipu bystrego, a wielkie Melancholika; Czerwone wstydu; Wielkie a zarosłe włosami słuchu bystrego są znakami.
Nos długi znaczy bystrość odoru;. mały nikczemnego, podły umysł i słaby odór. Nosa Orlego; Jastrzębiego człowiek jest też serca wspaniałego, Męskiego, a co większa signum prudentiae Nos takowy. Nos simius, to jest człek nosa wklęsłego, jest niepowściągliwy w passjach.
Piersisty człek, alias szerokich piersi, a jeszcze obrosłych, miewa zbytnią serca gorącość. Chód prędki, świadczy, że człek ma dosyć gorąca i obfitość Spirituum.
Nosa zbyt małego bywałą Ludzie bardzo nikczemni.
Ust wielkich, wielkiego też bywają serca. Małych Ust, małego; jeżeli otwartych, znaczą głupi umysł.
Zęby rzadkie ominuią krótkość życia, e contra gęste, mocne, są znakiem mocnej Konstytucji i dłuższego życia.
Broda długa i gęsto zarastająca znaczy Męstwo i sił vigor, tudzież ciepła naturalnego w takim człeku obfitość. Broda zaś rzadka, albo cale u starego nierosnąca, znakiem jest albo zbytniego gorąca naturalnego, albo zimnej Konstytucji.
Chód powolny, leniwy, żółwi, znakiem zimnej, melancholicznej komplexyi.

Wyszperał: erg

W dziale dostępne są również artykuły:

 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »