Mniszków to miejscowość oddalona od Opoczna o 17,5 km. Skąd pochodzi nazwa tej wioski i jakie wydarzenia historyczne są z nią związane?
Mniszków istniał już w XIII wieku. W 1221 roku należał do posiadłości Leszka Białego. Był gniazdem rodzinnym Mniszkowskich, herbu Drzewica. Wzmianki o tej wiosce znajdują się w dokumencie opata Teobalda, w którym jako świadek został przytoczony m. in. laboriosus Jacobus de Mnyskow. Miejscowość należała do uposażenia kanclerstwa łęczyckiego. Przebiegały przez nią szlaki komunikacyjne, łączące grody kasztelańskie w Wolborzu i Żarnowie. Większość wsi w okolicach Mniszkowa wspomina w swych kronikach Jan Długosz.
W późniejszych wiekach był w posiadaniu różnych właścicieli. W 1373 roku na jego terenie mieli swoje działy bliżej nieznani: Pakosz, Jakusz i Florian. W książce pt. "Opoczno i okolice", Jan Piotr Dekowski pisze, że w drugiej połowie XVIII wieku mieszkał tu niejaki Krosnowski (autor nie podaje jego imienia), deputowany Trybunału Koronnego, zwolennik króla, ścigany przez konfederatów barskich, przed którymi wraz z żoną musiał ukrywać się w lesie. Dekowski tak go charakteryzuje: "Był człowiekiem światłym. Posiadał piękną bibliotekę, w której m.in. znajdowały się dzieła Cycerona i Wergiliusza".
Z danych demograficznych wynika, że w 1827 roku było tu 20 domów i 164 mieszkańców, a w 1881 roku 23 zabudowania mieszkalne i zameldowanych w nich 232 ludzi. W 1975 roku wioska liczyła natomiast 106 domów i 502 mieszkańców, a obecnie zamieszkuje ją 650 osób.
Pierwsza wzmianka na temat nazwy tej miejscowości pochodzi z 1308 roku i wówczas brzmiała ona Mnyechowicze. W 1378 roku pojawia się forma Mniskow, w 1413 roku ewoluuje do Mniszcouice, by w 1420 roku ponownie stać się Mniskowem. W 1508 roku obowiązywały trzy postaci: Mnyskow i Mnyschkowo i Myyszkow, a w 1520 roku ujednolicono je do Mnyskowo. W 1577 roku po raz trzeci w historii pojawia się forma Mniskow, która z czasem przeobraża się w funkcjonującą do dziś postać Mniszków.
Według Marii Kamińskiej, autorki "Nazw miejscowych dawnego województwa sandomierskiego", Mniszków jest nazwą dzierżawczą i pochodzi od osoby o pseudonimie Mniszek lub patronimiczną, mającą swój początek w wyrazie "mnich". Wywody językoznawczyni kontynuuje w swym "Słowniku etymologicznym miast i gmin PRL" Stanisław Rospond twierdząc, że niejaki Mniszek i znana w regionie rodzina Mniszków nie muszą wcale pochodzić od wyrazu mnich, lecz mogą nawiązywać do popularnego dawniej na ziemiach polskich imienia Mnisław, którego zdrobniale nazywano Mniszkiem. Przyrostek ?ów, stosowany w tej nazwie dawniej zamiennie z ?ice, również świadczy o tym, że nazwa ta pochodzi od założyciela tej miejscowości bądź jego potomków.
Będąc w Mniszkowie warto zobaczyć dwór z XIX stulecia o ciekawej architekturze, który jest otoczony parkiem o dużych wartościach zabytkowych i przyrodniczych. W czasie wojny w okolicach Mniszkowa toczyły się zaciekłe walki partyzanckie.
|