tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Opoczno

 Tajemnice ukryte w nazwach cz. XLII

 
Brudzewice są oddalone od Opoczna o 33 km. Ta dawna wieś królewska położona jest na obszarach przyległych do szosy Inowłódz ? Odrzywół. Obecna miejscowość składa się z czterech głównych ulicówek o odrębnych nazwach oraz z osady, w której znajduje się nadleśnictwo


Pierwsza wzmianka o istnieniu i nazwie tej miejscowości pojawia się w źródłach historycznych z 1321 roku, kiedy to arcybiskup gnieźnieński Janisław przyłączył wraz z jedenastoma innymi wioskami Brudzewicze do parafii Drzewica. W 1470 roku nazwa ewoluuje do Brudzowicze, w 1511 roku wraca do pierwotnej formy, w 1789 roku przeobraża się w Brudzowice, by w 1792 roku przyjąć obowiązującą do dziś postać Brudzewice.
Według jednych źródeł onomastycznych, nazwa tej miejscowości pochodzi od prasłowiańskiej nazwy osobowej Brudza lub Brudz. Zdaniem językoznawców, zwolenników tej tezy, założycielem wioski był człowiek o jednym z tych imion lub pseudonimów. Inni podają, że jest ona genetycznie związana z wyrazem brud.
Brudzewice, wobec wzrastającej liczby ludności i rozwoju sieci parafialnej, były niegdyś niezależną placówką duszpasterską. W 1321 roku istniał tu drewniany kościół parafialny pw. św. Stanisława, a po jego zniszczeniu na wskutek pożaru w końcu XV wieku, został wystawiony inny, także z drewna. Nowy kościół, pw. św. Mikołaja, wybudowano z inicjatywy plebana Coracza. W 1812 roku świątynia ta również spłonęła, ale już nie została odbudowana. Pozostała po nim jedynie kamienna kropielnica i cmentarz na tzw. Kaliszku.
Na gruntach plebańskich powstała nowa kolonia zwana Księżokami. Jak wynika ze źródeł historycznych, w XVI wieku wieś obejmowała grunty plebańskie w wysokości dwóch łanów, a grunty królewskie miały wówczas czternaście łanów. Brudzewice długo nie cieszyły się jednak samodzielnością. W 1504 roku na zjeździe w Piotrkowie, na prośbę Macieja Drzewickiego, podkanclerzego koronnego, dziedzica Drzewicy, król ponownie przyłączył plebanię brudzewicką do Drzewicy. Od tego momentu dwór plebański i folwark z domkiem wikariuszowskim nie były przez nich zamieszkiwane.
W momencie wcielania parafii, do kościoła brudzewickiego należały wsie: Domaszno, Ossa, Małoszyce, Studzianna, Wola Kozłowa (Kozłowiec) , Wola Mysiakowa, Wola Grupczyna i Gapinin. Jak zatem wynika z powyższej informacji, już na początku XVI wieku istniała większość wsi dzisiejszej gminy Poświętne.
Odtąd Brudzewice i przynależne do niej wsie stały się filią parafii w Drzewicy. Stan taki trwał do 1820 roku. Wówczas to rolę ośrodka religijnego przejęła Studzianna wraz z kompleksem świątyń i cudownym obrazem świętej rodziny.
Według źródeł historycznych, w 1765 roku Brudzewice należały do starostwa radzickiego i posiadały wówczas 38 półrolników, dwóch zagrodników, karczmę zajezdną oraz jednołanowe sołectwo. W Brudzewicach zachowało się jeszcze dość dużo obiektów z zakresu budownictwa ludowego, zwłaszcza mieszkalnego. Pięknym okazem ludowego kunsztu i pomysłowości jest drewniana przydrożna kapliczka z XVIII wieku, której czterospadowy gontowy daszek wspiera się na czterech słupkach połączonych ze sobą sztachetkami. W jej wnętrzu znajduje się drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena.
W latach 70. we wsi pracowało wiele chałupniczek, które wyrabiały tkaniny dla Spółdzielni Pracy Przemysłu Ludowego i Artystycznego, która wówczas mieściła się w Opocznie. Do najzdolniejszych należały: Maria Błotnicka, Stanisława Matuszczak i Józefa Wrzosek.


Nal   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 31 (838) z dnia 2 Sierpnia 2013r.
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »