Wrześniowy skarb w muzeum?

Odkrycia dokonano podczas przeprowadzanego remontu ołtarza wewnątrz świątyni. W porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków monety przekazał ks. kanonik Adam Stępień. Poinformował o miejscu odkrycia i znalezisko w trzech workach trafiło do placówki muzealnej w Opocznie.

Według załączonych kartek i wyliczeń wynikało, że uzbierano 5800 sztuk po 50 gr oraz 4720 sztuk po 20 gr. Daje to 3844 zł. Przekazano do opoczyńskiego muzeum 5090 sztuk po 50 gr i 3750 sztuk po 20 przedwojennych groszy. Dziś wartość tych monet jest niewielka, ale sprawa ukrycia pieniędzy w ołtarzu jest interesująca.
Zastanawiające jest, czy była to jedynie ukryta kościelna ?taca?, czy może jakaś przeprowadzona zbiórka pieniędzy?
Nikt nie potrafi na to pytanie odpowiedzieć, więc za pośrednictwem TOP zwracamy się do starszych mieszkańców gminy Sławno. Być może ktoś pamięta przeprowadzaną w kościele bądź przy parafii zbiórkę pieniędzy pod koniec lat 30. ubiegłego stulecia.
Na pewien trop udało się natrafić w Archiwum Państwowym w Kielcach. W wyniku kwerendy odnaleźliśmy dokument, który być może jest związany z tą kwotą pieniędzy. Pochodzący z zasobu archiwum dokument o nr UWK I sygn. 8022 informuje o odpowiedzi na pismo skierowane z Zarządu Gminy w Sławnie w powiecie opoczyńskim. Dokument wystawiło Ministerstwo Spraw Wojskowych, Sekretariat Funduszu Obrony Narodowej w dniu 14 czerwca 1938 r. Dotyczy akcji na rzecz Funduszu i zapytania, które trafiło do ministerstwa od Zarządu Gminy w Sławnie. Kierownik sekretariatu informuje, że cena ciężkiego karabinu maszynowego z biedką i zaprzęgiem wynosi 5526 zł.
Być może więc owa suma pieniędzy była zbierana na ten zakup? Jest to przypuszczenie jak najbardziej realne. Wybuch wojny mógł spowodować niezrealizowanie owego zakupu i ktoś podjął decyzję o ukryciu pieniędzy. Jeśli tak, to ich odnalezienie nabiera wyjątkowego znaczenia i jest to cenna pamiątka dla historii gminy Sławno i ziemi opoczyńskiej. Bowiem byłyby to datki mieszkańców, które miały wspomóc ciągle rozwijającą się armię kraju, stojącą w obliczu wojny. A czym był FON?
Fundusz Obrony Narodowej został powołany dekretem z dnia 9 kwietnia 1936 r. z przeznaczeniem na wydatki i inwestycje wojskowe. Utworzony z dotacji skarbu państwa, która w latach 1937?1940 miała osiągnąć 1 mld zł (w części z pożyczki francuskiej z 1936 r.) oraz ze środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i ruchomości państwowych (pozostających pod zarządem wojska), a także z darów prywatnych i instytucji. Pierwszą dotację na FON (20 mln zł) przyznano w marcu 1937 r., a roczne dotacje przekraczały 200 mln zł. Fundusz zyskał duże poparcie społeczeństwa, które złożyło dary w gotówce i naturze o łącznej wartości ok. 50 mln zł.
Do koordynacji działań prowadzenia zbiórki na rzecz Funduszu Obrony Narodowej powołano komitety wojewódzkie. W skład takiego komitetu wchodzili przedstawiciele najważniejszych instytucji życia politycznego, społecznego i religijnego. W lutym 1938 komitet taki powołano również w Kielcach. Przewodniczącym został wojewoda Władysław Dziadosz ? honorowy obywatel Opoczna.
Nadzór nad zbiórką sprawowali starości powiatowi. Byli oni zobowiązani do przekazywania wojewodzie informacji o przebiegu zbiórki oraz jej efektach finansowych. Uzgodnienie ostatecznych kwot uzbieranych pieniędzy nastręczało sporych trudności. Zbiórka była prowadzona w czterech zakresach: zboża, gotówki, wykupu papierów wartościowych oraz darów rzeczowych. Zebrane zboże (żyto, pszenice i owies) najczęściej sprzedawano w lokalnych punktach skupu. Wyjątkowo przekazywano bezpośrednio do dowództwa okręgu korpusu lub do dowództwa jednostki wojskowej znajdującej się na terenie objętym działaniem komitetu. Oprócz zbiórki nadzorowanej przez władze samorządowe społeczeństwo miało możliwość przekazywania darów w ramach związków branżowych lub w zakładach pracy. Środki zgromadzone w takich zbiórkach były przekazywane do centralnych zarządów a następnie wpłacane na specjalne konto w banku PKO. W ramach akcji zbiórki na Fundusz Obrony Narodowej zorganizowana została odrębna inicjatywa pod nazwą ?Dar rolnictwa na FON?.
Według danych Ministerstwa Spraw Wojskowych inne sugerowane do ufundowania elementy wyposażenia wyceniano następująco: nabój do ręcznego karabinu maszynowego ? 0,27 zł, maska gazowa ? 26,80 zł, szabla z oporządzeniem ? 42,55 zł, wyposażenie patrolu sanitarnego ? 185 zł, karabin (w zależności od modelu i dodatkowego wyposażenia) od 170 zł do 253 zł, granatnik 900 zł ? 1164,11 zł, ręczny karabin maszynowy 1375 zł ? 2152,20 zł, ciężki karabin maszynowy z biedką i zaprzęgiem konnym ? 5526 zł, ckm na taczance z zaprzęgiem trzykonnym ? 9121,84 zł, samolot RWD8 ? 24.000 zł, działko przeciwlotnicze z podstawą i przyrządami celowniczymi ? 92.000 zł.
Każdy dar był honorowany specjalnym podziękowaniem w formie dyplomu.
W dniach 72. rocznicy wybuchu II wojny światowej warto wspomnieć także o społeczeństwie, które w tamtych trudnych latach podejmowało wielki wysiłek dla budowania swojej armii. Świeżo odzyskana po 123 latach zaborów wolność i budowany z ogromnym trudem kraj wymagał wiele poświęceń, a jak się później okazało, nie był w stanie, osamotniony, stawić czoła najeźdźcom.
Czekamy więc na informację i mamy nadzieję, że ta muzealna zagadka zostanie rozwiązana.