tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Kultura

 Warto pamiętać

 



Władysław z Gielniowa


Błogosławiony Ładysław (Władysław) z Gielniowa, znany również jako Gielniowczyk, był bernardynem, wybitnym polskim poetą okresu średniowiecza, autorem pieśni sakralnych, znakomitym kaznodzieją. Jest patronem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz Warszawy.
Ładysław urodził się ok. 1440 roku w Gielniowie, w dawnym powiecie opoczyński, w rodzinie mieszczańskiej. Na chrzcie otrzymał imię Marcin Jan. Uczęszczał do miejscowej szkółki parafialnej, a w 1462 roku wyjechał do Krakowa i pojawił się wśród studentów Akademii Krakowskiej. Na uniwersytecie jednak długo nie pozostał. Jeszcze tego samego roku porzucił studia i wstąpił do zakonu bernardynów krakowskich zwanych „obserwantami”, prawdopodobnie 1 sierpnia 1462 roku. Przyjął imię zakonne Ładysław (Władysław). Poświęcił się studium zakonnym i otrzymał święcenia kapłańskie. Szybko zyskał sobie szacunek i poważanie współbraci. Często pościł, nosił włosiennicę, biczował się. Odznaczał się duchem pokuty, nabożeństwem do męki Jezusa Chrystusa, najświętszej Marii Panny i św. Anny. Był jednym z pierwszych duchownych, którzy wprowadzili język polski do liturgii kościelnej. Znaczny rozgłos wśród braci zakonnej przyniosła mu rola egzaminatora (1486–1487) w sprawie cudów za przyczyną późniejsze świętego Szymona z Lipnicy (ok. 1435/1440 – 1482). W tym czasie przypuszczalnie pełnił urząd kaznodziei zakonu po śmierci wspominanego bernardyna.
Dwukrotnie był wikariuszem prowincji i prowincjałem bernardynów w Polsce (w latach 1487–1490 i 1496–1499). Przez sześć lat czuwał nad 22 domami zakonnymi, organizował i kierował życiem duchownym polskich bernardynów, uczestniczył w kapitułach generalnych zakonu w Urbino (1490) i w Mediolanie (1498). Był współautorem konstytucji zatwierdzonych przez kapitułę prowincji i kapitułę generalną w 1490 roku, które stały się, przez pewien czas, kodeksem prawnym obowiązującym w prowincji. Założył dwa nowe domy zakonne w Skępem i w Połocku. W 1504 roku pozwolonu mu pełnić funkcję gwardiana i kaznodziei zakonu w Warszawie.
Życie zakonne poświęcił modlitwie i duchowi pokuty. Wyznaczał się szczególnym nabożeństwem do Męki Pańskiej. Sypiał niewiele, na lichym sienniku, bez poduszki, przykryty własnym habitem. Umartwiał ciało postem i biczowaniem. Posiadał dar łez i ekstaz. Nawet w największej zimie chodził boso, w trepkach. Tak samo odbywał wizytacje prowincji i podróże zagraniczne. Gorliwie starał się o zbawienie dusz. Szczególną opieką otaczał starych i chorych współbraci. Był dla nich prawdziwym ojcem i przyjacielem.
Wygłaszał płomienne kazania. Podczas ostatniego, wygłoszonego w Wielki Piątek 1505 roku w Warszawie, miał unieść się na oczach zgromadzonego w świątyni tłumu wiernych ponad ambonę wołając „Jezu, Jezu!”. Po zasłabnięciu został przeniesiony do infimerii, gdzie 4 maja 1505 roku zmarł.
Wkrótce po śmierci zaczęli do jego grobu pielgrzymować ludzie, którzy modlili się do niego i wypraszali łaski. W 1572 roku szczątki Ładysława zostały, w obecności ówczesnego nuncjusza papieskiego w Polsce kardynała Giovanni Francesco Commendoniego i króla Zygmunta Augusta, wyniesione na ołtarz. Jednocześnie bernardyni rozpoczęli starania beatyfikacyjne, które zakończone zostały w 1750 roku. Ówczesny papież Benedykt XIV wydał edykt o beatyfikacji Ładysława, a uroczystości odbyły się jednak dopiero w 1753 roku i połączone były z jubileuszem trzechsetnej rocznicy przybycia bernardynów do Polski.
Klika lat później (1759), papież Klemens XIII ogłosił Ładysława patronem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
W 1962 roku Gielniowczyk stał się głównym patronem i opiekunem Warszawy. Nie na długo jednak, bo w 1974 roku, po reformie kalendarza kościelnego był już drugorzędnym patronem stolicy Polski. Doczesne szczątki błogosławionego Ładysława spoczywały od 1630 roku w kapliczce kościoła św. Anny w Warszawie. Niestety w 1959 roku relikwiarz z trumienką ukradli nieznani sprawcy i dotychczas nie został odnaleziony. Dlatego też Katedra Krakowska podarowała kościołowi św. Anny relikwie ramienia bł. Ładysława.
Twórczość literacka bł. Ładysława obejmuje mnóstwo znakomitych utworów łacińskich i polskich, zwłaszcza pieśni religijnych. Do najbardziej znanych utworów łacińskich, pisanych z myślą o znających łacinę współbraciach, zaliczyć można: antyfonę i epitafium Szymona z Lipnicy, autobiograficzny wiersz o wstapieniu do zakonu, modlitwę do św. Brygidy, napisany wierszem wykaz kar pokutnych, pieśń do Matki Bożej na czas zarazy, poemat oparty na biblijnej Pieśni nad Pieśniami.
W przypadku pieśni polskich, na podstawie badań historycznych, Ładysławowi przypisuje się autorstwo pieśni takich jak: Jezusa Judasz przedał za pieniądze nędzne (znanej również jako Żołtarz Jezusow czyli piętnaście rozmyślenia o Bożym umęczeniu), Augustus kiedy krolował – pieśń na Boże Narodzenie, Jasne Krystowo oblicze – pieśń nawiązująca do legendy o obliczu Chrystusa odbitym w cudowny sposób na chuście św. Weroniki, Jezu, Zbawicielu ludzki – modlitwa do Jezusa o siedem darów Ducha Świętego, Anna, niewiasta niepłodna – pieśń o tematyce maryjnej, Już się anjeli wiesielą – pieśń o tematyce maryjnej, O Jezu Nazareński, królu żydowski – modlitwa antytatarska, Taxate penitencie metrice – poradnik dla kapłanów, Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny – godzinki ku czci św. Anny.
Ze względu na bogatą i cenną twórczość literacką, Ładysław uważany jest za jednego z najwybitniejszych polskich twórców średniowiecza. Warszawianie uczcili pamięć patrona nadając jego imię jednej z ulic miasta na Ochocie, a jedna z ursynowskich parafii nosi jego imię.
W polskim kalendarzu liturgicznym bł. Ładysława wspominamy 25 września a według Nowego Martyrologium Rzymskiego – 4 maja.


Waldemar Ireneusz Oszczęda   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 17 (668) z dnia 30 Kwietnia 2010r.
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »