Wspominamy śp. ks. prał. prof. dra hab. Henryka Karbownika (1927-1999)
Paweł Włodkowic, wybitny polski prawnik, powiedział, że obowiązujące, każdego chrześcijanina przykazanie czynienia dobra, ludzie rozumieją zbyt ogólne. Nie wystarczy bowiem czynić dobro, trzeba nadto owo dobro czynić dobrze - napisał rektor KUL, ks. prof. Stanisław Wielgus w przedmowie do księgi pamiątkowej „Historia et ius”, dedykowanej ks. prof. Henrykowi Karbownikowi z okazji 70-lecia urodzin).
Ks. prof. dr hab. Henryk Andrzej Karbownik urodził się 20 stycznia 1927 r. w Zakrzowie, gm. Białaczów. Rodzicami jego byli Jan i Stanisława z domu Paduch. Bardzo wcześnie stracił rodziców. Matka zmarła trzy miesiące po jego narodzinach, ojciec zginął w Oświęcimiu w 1944 r.
Ks. prof. Henryk Karbownik, syn ziemi opoczyńskiej, kapłan diecezji radomskiej, pochodził z rodziny chłopskiej. Z domu wyniósł bardzo wielki szacunek do rodzinnej ziemi. Zawsze mówił o niej z sentymentem, zawsze przyjeżdżał w strony ojczyste by wypocząć, nabrać sił, nacieszyć się widokiem zapamiętanym z dzieciństwa, które przepełnione było trudem ciężkich lat szkolnych, odmierzanych codziennie pokonywaną daleką drogą do szkoły.
Publiczną 7-klasową Szkołę Podstawową ukończył w Białaczowie w 1940 r. W czasie II wojny światowej pobierał naukę w zakresie szkoły średniej na tajnym nauczaniu. Po zakończeniu wojny uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Końskich. Jak sam wspominał - gwizd pociągu wskazywał czy ma już biec czy może jeszcze iść normalnym krokiem, by zdążyć na czas do szkoły. W 1948 r. otrzymał świadectwo dojrzałości.
Kolejnym krokiem w jego naukowym życiorysie były studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Sandomierzu, które ukończył przyjęciem święceń kapłańskich z rąk biskupa Jana Kantego Lorka w katedrze sandomierskiej 31 maja 1953 r. Po święceniach pełnił obowiązki wikariusza w parafiach: Czarna, Mirzec, Olbierzowice, Odrzywół, Ostrowiec Świętokrzyski. Jednocześnie obok obowiązków duszpasterskich, podjął naukę na studiach zaocznych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, które zakończył uzyskaniem stopnia magistra w 1961 r. W tym samym roku rozpoczął studia specjalistyczne na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które ukończył w roku 1964 uzyskując stopień magistra prawa kanonicznego.
W 1969 r. został mianowany proboszczem parafii w Alojzowie, gdzie pracował przez 10 lat. W dekanacie Iłża pełnił jednocześnie funkcję wicedziekana, co nie przeszkadzało mu w napisaniu rozprawy doktorskiej pt. „Ciężary stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od roku 1381 do połowy XVII wieku”, pod kierunkiem naukowym prof. Jakuba Sawickiego, którą obronił na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
W latach 1972-1977, obok pełnienia obowiązków duszpasterskich, prowadził zajęcia zlecone na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.
W 1979 r. uzyskał zwolnienie z parafii Alojzów, co pozwoliło mu przenieść się na stałe do Lublina i tym samym na podjęcie pracy na Wydziale Prawa Kanonicznego i Świeckiego KUL, najpierw w charakterze starszego wykładowcy, a po przeprowadzeniu przewodu habilitacyjnego pt. „Obciążenia stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od połowy XVII w. do 1795 r.” został zatrudniony na stanowisku docenta. Od 1980 r. pełnił obowiązki kierownika Zakładu Historii Polskiego Prawa Kościelnego i za jego kadencji przeprowadzono kwerendę starodruków statutów synodalnych i je zmikrofilmowano. Od roku 1984 prowadził wykłady z prawa wyznaniowego, historii źródeł prawa kanonicznego, a także seminarium dla studentów Wydziału Teologicznego w Wyższym Seminarium Duchownym w Radomiu.
W 1986 r. otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej w Sandomierzu, natomiast w roku 1991 kapelana honorowego papieża Jana Pawła II. W tym miejscu zdradzę pewien sekret, na propozycję objęcia stanowiska protonotariusza apostolskiego, czyli infułata, rzekł ekscelencjo (do kolegi ks. bpa Kazimierza Ryczana nigdy nie powiedział inaczej jak ekscelencjo, nawet w zamkniętym gronie i mimo upomnienia koleżeńskiego), dać komu innemu.
Od 15. lutego 1990 r. był prodziekanem na Wydziale Prawa Kanonicznego i Świeckiego KUL. W latach 1985-1987 brał udział w pracach Senackiej Komisji ds. Finansowych KUL. Od 1990 r. był kierownikiem Katedry Historii Prawa i jednocześnie przewodniczącym Senackiej Komisji Kontrolnej, członkiem Senackiej Komisji Lokalowej oraz Senackiej Komisji ds. Młodzieży.
Od 1992 r. pracował na Wydziale Prawa Kanonicznego i Świeckiego KUL jako profesor z nominacji rektora uczelni. W dniu 17 maja 1997 r. otrzymał tytuł profesora nauk prawnych.
Ks. prof. dr hab. Henryk Andrzej Karbownik był autorem licznych publikacji naukowych, na które składają się opracowania książkowe, artykuły, hasła w encyklopedii katolickiej, liczne recenzje naukowe. Był promotorem rozpraw doktorskich, prac magisterskich, co stanowi poważny wkład do nauki historii prawa.
Podczas homilii żałobnej 14 maja 1999 roku dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego i Świeckiego KUL, ks. prof. dr hab. Marian Stasiak powiedział: Ksiądz profesor Henryk Karbownik w całym swoim życiu przepowiadał żyjącego wśród nas Chrystusa, był heroldem jego zmartwychwstania. Jego praca dydaktyczna i naukowa to wieczne rzeźbienie w młodym, studiującym człowieku wizerunku samego Boga. Nie uciekał w łatwiznę, nie oszczędzał siebie, może dlatego pozostał wrażliwy na wiedzę i kreatywne pomysły studentów. Sumienny, wyciszony, emanował dobrocią i spokojem. Cenił swoją autonomię w zamęcie dzisiejszego świata i wiedział kto jest jego Panem, któremu służy.
|