Uzależnienia od czynności

Z końcem XX wieku i początkiem XXI wieku obok znanych dużo wcześniej uzależnień od alkoholu, nikotyny czy narkotyków pojawiły się nowe uzależnienia. Są to uzależnienia od czynności takich jak: Internet, hazard, zakupy, praca czy jedzenie. Powodem ich pojawienia są zmiany cywilizacyjne, wzrastające tempo życia, stres i konsumpcyjny tryb życia. Ciągle odczuwa się brak wystarczającej literatury na temat tych uzależnień, niedobór wiedzy na temat m.in. czynników sprzyjających ich rozwojowi, sprawdzonych metod leczenia i sposobów zapobiegania tym zjawiskom.
Przykładem literatury na temat tych uzależnień jest książka Niny Ogińskiej–Bulik: Uzależnienia od czynności. Mit czy rzeczywistość? Warszawa: Difin, 2010 (nr inw. 29 712). W pierwszym rozdziale autorka omawia problematykę uzależnień, zarówno od substancji psychoaktywnych jak i czynności. W kolejnych pięciu rozdziałach noszących tytuły: pracoholizm, internetoholizm, jedzenioholizm, zakupoholizm i patologiczny hazard autorka analizuje poszczególne rodzaje uzależnień. W oparciu o wyniki badań dokonuje charakterystyki tych zjawisk, ukazuje przyczyny ich powstania, czynniki sprzyjające ich rozwojowi, jak też skutki nadmiernego zaangażowania się w te czynności. Wszystkie te zagrożenia ukazuje analizując cechy osobowości człowieka, przeżywane emocje, czy sposób radzenia sobie ze stresem.
W ostatnim rozdziale zatytułowanym „Pomoc osobom uzależnionym i zagrożonym” autorka ukazuje, jak przebiega terapia osób uzależnionych od czynności typu korzystanie z sieci, gry komputerowe, hazardowe, uzależnienie od pracy, jedzenia czy zakupów. Udziela też wskazówek, jakie należy podjąć działania, aby zapobiec tym zagrożeniom. Książka jest cenną publikacją przeznaczoną dla wszystkich zainteresowanych problematyką uzależnień, tj. dla psychologów, pedagogów, socjologów, terapeutów, jak też dla osób, które są uzależnione bądź dostrzegają u siebie objawy uzależnienia.
Jednym z częstych zjawisk współczesnego świata zaliczanym do uzależnień jest pracoholizm. Zjawisko uzależnienia od pracy jest tematem książki Barbary Killinger: Pracoholicy: sztuka przetrwania (przekł. Anna Sawicka–Chrapkowicz). Poznań: REBIS, 2007 (nr inw. 29 695). Autorka przytacza tutaj historie osób uzależnionych od pracy związane z ich życiem osobistym i zawodowym (osoby takie niewłaściwie oceniają sytuacje z tym związane, nie zastanawiają się nad wpływem własnego postępowania na innych, jak też nad przyczynami ciągłego niezadowolenia ich najbliższych).
W publikacji tej autorka doszukuje się źródeł pracoholizmu, rozważa, do czego może doprowadzić to zjawisko, jak funkcjonuje rodzina z tym problemem. Przedstawia sytuacje, gdy postępowanie i myślenie osoby uzależnionej od pracy jest zdominowane przez poczucie winy, strach i pesymizm. Wskazuje też na występowanie zjawiska załamania, czego objawem są zmiany osobowościowe (utrata umiejętności komunikacji, utrata empatii, zaufania, integralności i szacunku itd.). W ostatnim rozdziale autorka udziela praktycznych rad dotyczących zmiany stylu życia osoby uzależnionej zarówno w pracy, jak i w rodzinie. Ma nadzieję, że osoby uzależnione od pracy wybiorą zdrowy, bardziej zrównoważony model życia bądź też zwrócą się o profesjonalną pomoc, jeśli nie są w stanie samodzielnie poradzić sobie z tym problemem.