Istnieje taki typ przywódcy, wobec którego ludzie czują "naturalne posłuszeństwo". Posiada cos, co sprawia, że chce się go słuchać, poddaje się jego władzy chętnie i z uwielbieniem
Napoleona żołnierze kochali i szli na śmierć z imieniem swojego cesarza na ustach. Podobne uczucia wywoływał Cezar, Hannibal i Aleksander Wielki. Charyzmą obdarzeni byli także przywódcy nie stosujący przemocy ? Ghandi, Martin Luter King, Jan Paweł II. Także wielu polityków posiadało rys charyzmy ? Kennedy, Churchill a także Hitler.
Jak działa charyzma?
Nie jest łatwo zrobić badania nad ludźmi obdarzonymi charyzmą, dlatego, że zwykle są to postacie publiczne (lub historyczne), zapracowane, przejęte swoją misją. Stąd empirycznych danych na temat charyzmy jest stosunkowo niewiele.
Ilustracją mechanizmów związanych z charyzmatycznym przywództwem jest film "Gladiator" Ridleya Scotta. W rolę generała Maximusa, obdarzonego nieprzeciętnym talentem przywódczym wcielił się Russell Crowe. Maximus wzbudzał podziw swoich żołnierzy zarówno gdy pełnił rolę generała, jak i wtedy, gdy stał się anonimowym niewolnikiem a jego zachowanie wcale nie odpowiadało oczekiwaniom tłumu ? ludzie nadal go kochali, a podziw wzbudzał nawet u wrogów. Niepokorny, idący własną drogą posiadał dar, który pozostawiał na innych niezatarte wrażenie.
Skąd się bierze charyzma?
Gdyby przyjrzeć się osobom posiadającym ten szczególny dar, okaże się, że mają oni też inne cechy wspólne. Niektóre są banalne, inne nie.
Do banalnych należy np. to, że charyzmatyczni liderzy są zwykle wysokimi mężczyznami, pochodzą przeważnie z małych rodzin lub są najstarszymi dziećmi w rodzinie, tak jakby od najmłodszych lat "byli dorośli" i ćwiczyli się w kierowaniu innymi (np. rodzeństwem). Czy kobiety posiadają charyzmę (np. Margaret Thatcher)? O tym mówi się o wiele rzadziej.
Przywódcy charyzmatyczni często dążą do dominacji, są aktywni i mają skłonność do brania odpowiedzialności na siebie. Związki między charyzmą a inteligencją są słabe.
Bardzo ciekawy jest związek charyzmy i moralności. Otóż charyzmatyczni liderzy należą do dwóch grup ? są bądź to niezwykle moralnymi ludźmi, bądź też "makiawelistami", pozbawionymi skrupułów, amoralnymi, świadomie manipulują innymi.
Dlatego również zbrodniarze i przestępcy bywają obdarzeni charyzmą. Na przykład wielebny Jim Jones, który nakłonił ponad dziewięciuset członków założonej przez siebie sekty ("Świątynia Ludu") do popełnienia zbiorowego samobójstwa.
|