Upały dają w kość

Choć tropikalne upały z temperaturami sięgającymi 35 stopni Celsjusza już za nami, upały wciąż nie odpuszczają. Niemal każdego dnia słupki rtęci wskazują około 30 stopni. Mimo wakacji nie wszyscy mogą sobie pozwolić na wypoczynek czy ochłodę nad wodą. Większość z nas musi iść codziennie do pracy, a przynajmniej zrobić zakupy, załatwić coś w urzędach, czy w placówkach medycznych, co niejednokrotnie wiąże się dodatkowo z długim czekaniem w kolejkach. Wysokie temperatury, niedobory płynów, a do tego brak klimatyzacji to najprostsza droga do zasłabnięcia lub omdlenia. Radzimy, jak radzić sobie z upałem i co zrobić, gdy już sami ? bądź ktoś w pobliżu ? poczuje się słabo.
Przede wszystkim w okresie upałów zaleca się ograniczenie przebywania na słońcu, zwłaszcza w godzinach południowych. Najlepiej pozostać w domu, szczególnie od 11.00 do 15.00. Wszelkie wyjścia lepiej zaplanować na rano lub wieczór. Jeśli mimo wszystko nie można sobie odpuścić wyprawy, trzeba założyć jasne, przewiewne ubranie i nie wolno zapominać o nakryciu głowy.
Podstawową zasadą w okresie upałów jest unikanie wysiłku fizycznego. W miarę możliwości należy jak najwięcej odpoczywać, najlepiej w chłodnych pomieszczeniach. W tych nagrzanych można porozstawiać naczynia o dużej powierzchni wypełnione wodą. Jej parowanie schłodzi powietrze. Wentylatory elektryczne także pomogą i przyniosą ulgę, ale jeśli upał jest naprawdę ekstremalny (temperatura zewnętrzna przekracza 35°C), wywołają jedynie ruch gorącego powietrza nie zapobiegając skutkom ubocznym temperatury. Warto natomiast zasłonić okna w mieszkaniu, szczególnie te wystawione na działanie słońca. Zarówno okna, jak i rolety czy żaluzje, lepiej odsłonić nocą, gdy temperatura na zewnątrz jest niższa. W klimatyzowanych pomieszczeniach okna i drzwi należy zamykać. Doskonałym sposobem schłodzenia organizmu są częste chłodne kąpiele lub prysznice. Zamiast łóżka na odpoczynek dobrze wybrać podłogę. Chłodne powietrze jest cięższe od ciepłego i kumuluje się na najniższym poziomie pomieszczenia.
Bardzo ważne jest też aby dużo pić, nawet 2?3 litry w ciągu doby. Warto sięgać przede wszystkim po wodę, ale także po soki, które zawierają dużo elektrolitów. Nie wolno też zapominać o posiłkach, choć zdecydowanie lepiej, aby były to potrawy lekkie, chłodne, lekko solone, z dużą ilością warzyw i owoców. Warto sięgać zwłaszcza po pomidory, ale także po pomarańcze, sałaty, ogórki, marchew, które podobnie jak pomidory uzupełniają potas wydalany z organizmu wraz z potem. Zrezygnować powinno się z alkoholu, który może spowodować nagłe obniżenie ciśnienia, a co za tym idzie zwiększyć ryzyko omdleń i zasłabnięć. Dobrze też ograniczyć napoje z kofeiną, czyli colę i kawę, a także mocną herbatę. Napoje nie powinny być lodowate, najlepsze będą płyny o temperaturze pokojowej.
Najbardziej narażone na zasłabnięcia i omdlenia w okresie upałów są osoby starsze i dzieci. Ich organizmy nie radzą sobie z utrzymywaniem prawidłowej temperatury. Szczególnie uważać powinny także osoby z problemami kardiologicznymi. Upał może też zaszkodzić osobom biorącym środki moczopędne, czy stosującym niektóre zioła, zwłaszcza wykorzystywane w suplementach diety czy napojach na odchudzanie (np. wyciągi z brzozy, mniszka lekarskiego, pokrzywy, skrzypu polnego). Takie środki zwiększają ryzyko odwodnienia, dlatego należy je odstawić lub wspomóc dietę preparatami zawierającymi sole mineralne. U niektórych ? u kobiet ciężarnych lub osób z żylakami ? może pojawić się także problem z puchnięciem nóg, gdyż ciepło nasila problemy z krążeniem. Wówczas, zwłaszcza jeśli dodatkowo odczuwalne są bóle lub ciężkość nóg, dobrze położyć się z nogami uniesionymi do góry. Lepiej w ogóle unikać zbyt długiego stania i siedzenia. Można też sięgnąć po żele z wyciągiem z kasztanowca.
W okresie upałów po długotrwałym wysiłku fizycznym mogą wystąpić bolesne skurcze mięśniowe ? zwykle mięśni nóg, ramion lub brzucha. Należy wtedy od razu odpocząć w chłodnym miejscu i pić płyny elektrolitowe. Jeśli skurcze będące wynikiem przegrzania organizmu nie ustąpią po godzinie, należy skorzystać z opieki medycznej.
W chwili zasłabnięcia (chwilowe zaburzenie świadomości, ale bez jej pełnej utraty), kiedy zaobserwować można zawroty głowy, mdłości lub zaburzenia widzenia, należy ułożyć taką osobę w pozycji leżącej (z nogami i miednicą ułożonymi wyżej niż tułów), zapewnić jej dostęp świeżego powietrza i pilnować, aby przez jakiś czas nie wykonywała gwałtownych ruchów. W przypadku zaobserwowania gorącej i suchej skóry, drgawek, majaczenia lub utraty przytomności trzeba niezwłocznie wezwać lekarza lub pogotowie ratunkowe. Do czasu przyjazdu ratowników taką osobę należy przenieść w chłodne miejsce i ułożyć na plecach, (osobę która straciła przytomność należy ułożyć na boku). Dobrze zdjąć z niej ubranie i spróbować schłodzić jej ciało wachlując lub okładając kompresami na szyję, w pachach i pachwinach. Można też spryskiwać skórę wodą o temperaturze 25?30°C. Nie wolno takiej osobie podawać aspiryny ani paracetamolu.