Trudniej o becikowe

Do naszej redakcji zgłosił się młody opocznianin ? świeżo upieczony tatuś. Wstąpił do nas wyraźnie wzburzony, wracając z Ośrodka Pomocy Społecznej, gdzie dostarczał kolejne dokumenty wymagane przez pracowników do wydania decyzji o przyznaniu 1 tys. zł becikowego. Oburzony żądaniami kolejnych dokumentów, całkowicie zbędnych w jego mniemaniu, po prostu trzasnął drzwiami ośrodka. Nie wiedział jednak, podobnie zresztą, jak część pracowników naszej redakcji, że nowe przepisy obligują wnioskodawców do szczegółowego dokumentowania wysokości dochodu rodziny. Może na kolejne wymogi formalne zareagowałby spokojnie, gdyby uzyskał odpowiedź na pytanie o ich podstawy prawne. Ale jak twierdzi, nie mógł się o nie w ośrodku doprosić. Informujemy więc, że becikowe przyznawane jest na podstawie ustawy z 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych oraz rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 3 stycznia 2013 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne.
Jeszcze w ubiegłym roku, aby uzyskać jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka, wystarczyło do wniosku, składanego w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin we właściwym, ze względu na miejsce zamieszkania, ośrodku pomocy społecznej, dołączyć akt urodzenia dziecka, ksero dowodów osobistych rodziców, oświadczenie, że drugi rodzic nie pobrał już świadczenia oraz zaświadczenie o pozostawaniu pod opieką lekarską w czasie ciąży. Wprowadzenie w tej materii kryterium dochodowego spowodowało, że oprócz tych załączników, rodzice muszą zgromadzić również pokaźny plik dokumentów poświadczających wysokość dochodu rodziny. Ich zebranie przyprawia o zawrót głowy nawet starych wyjadaczy dobrze obeznanych z polską biurokracją, a co dopiero mówić o młodych rodzicach. Kompletowanie zaświadczeń zabiera im także dużo czasu, który mogliby poświęcić dziecku. Biurokracji nie da się jednak uniknąć.
Od nowego roku jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, w wysokości 1 tys. zł, przysługuje matce lub ojcu (bądź opiekunowi prawnemu dziecka albo opiekunowi faktycznemu), gdy dochód za poprzedzający rok rozliczeniowy rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 1.922 zł. Dlatego w komplecie wymaganych dokumentów muszą się znaleźć również te potwierdzające wysokość dochodu rodziny. Podkreślamy: że chodzi o poprzedzający rok rozliczeniowy, a więc na chwile obecną, w sytuacji, gdy Urząd Skarbowy nie musi mieć jeszcze danych o naszych dochodach w 2012 roku, należy udokumentować te z roku 2011. Tych dokumentów jest naprawdę dużo. We wspomnianym powyżej rozporządzeniu wymieniono:
a) zaświadczenia z urzędu skarbowego albo oświadczenia członków rodziny o dochodzie podlegającym opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
b) oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o dochodzie osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
c) oświadczenia członków rodziny o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
d) zaświadczenia albo oświadczenia członków rodziny zawierające informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
e) zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
f) umowę dzierżawy ? w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej,
g) umowę o wniesieniu wkładów gruntowych ? w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną,
h) odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną,
i) przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny,
j) w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w orzeczeniu sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem: zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą,
k) dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu,
l) dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany ? w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
m) dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty ? w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy.
Niektóre z tych dokumentów będą wymagane tylko w określonych przypadkach, standardowo nasz OPS może mieć mniejsze wymagania. Niektóre OPS?y, zamiast zaświadczenia z Urzędu Skarbowego, proszą o PIT, w którym wykazana jest przecież większość dochodów. Nie mniej jednak ośrodki mogą żądać również informacji o innych dochodach. Nic więc dziwnego, że uzyskanie kwoty tysiąca złotych, która tak naprawdę nijak się ma do rzeczywistych kosztów związanych pojawieniem się w rodzinie małego dziecka, to prawdziwa droga przez mękę.
Miał więc pracownik OPS prawo żądąc potrzebnych dokumentów, ale miał również obowiązek podania podstawy prawnej. To nic nie kosztuje, a pozwoliłoby uniknąć zgrzytu.