tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Opoczno

 Tajemnice ukryte w nazwach cz. CXIV

 
Marcinków to miejscowość w gminie Żarnów, którą od Opoczna dzieli 25 km

Dzieje Marcinkowa sięgają XVIII wieku. Pierwsza wzmianka o tej wiosce pochodzi z 1787 roku i już wówczas jej nazwa brzmiała bardzo podobnie do tej, która obowiązuje dziś, a mianowicie Marcinkow. Forma Marcinków ukształtowała się ostatecznie w 1827 roku. Nazwa pochodzi od zdrobnienia imienia męskiego Marcin, mającego korzenie w łacińskiej formie Martinus, pochodzącego od Marsa, tj. boga wojny.
Nazwa Marcinków odnosi się dokładnie do Marcina Dołęgi, założyciela wsi. Wraz z Michałem Odrowążem Straszem uważani są przez historyków za osiemnastowiecznych pionierów akcji osadniczej wieczystodzierżawnej w dawnym powiecie opoczyńskim. Około 1775 roku Marcin Dołęga utworzył na terenie Chełst kolonię Marcinków, zwaną początkowo Pieńkami.
O historii Marcinkowa pisał Bohdan Baranowski w publikacji "Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII?XIX wieku". Wiele informacji o tej wiosce zawartych jest także w "Łódzkich studiach etnograficznych". Z tych materiałów wynika, że oficer wojsk koronnych, kalwin Marcin Dołęga był właścicielem majątku, w skład którego wchodziły między innymi: Adamów, Chełsty, Machory, Młynek, Myślibórz, Sulborowice i Wesoła (Tresta). Dziedzic tego rozległego majątku, w którym występowały złoża rucy żelaznej i glinki ceramicznej, zajmował się głównie produkcją surówki wielkopiecowej (pmiał sześć dymów fabrycznych w Młynku i cztery w Machorach).
Na początku XIX w. Marcinków oraz wcześniej wymienione miejscowości wraz z Korytkowem należały do Ignacego i Katarzyny Dembińskich. W 1814 roku dobra te nabył warszawski przemysłowiec żydowskiego pochodzenia Samuel Fraenkel. W 1826 roku małżonkowie Atalia i Samuel Fraenkel sprzedali synowi Atalii, Ludwikowi Laskiemu dobra: Machory, Młynek, Marcinków, Adamów, Chełsty, Wyszyna, Piasek oraz Sulborowice. W 1827 roku wieś liczyła 10 domów, w których mieszkało 69 włościan.
W 1862 roku dobra Machory w skład, których wszedł między innymi Marcinków oraz Klew i Sulborowice stały się własnością Antoniego Laskiego i Ludwiki z Laskich, małżonki Rudolfa Beningsena. Wtedy to powstały nowe kolonie. W 1887 roku w Mracinkowie było 16 domów i 136 osób. Ostatnim prywatnym właścicielem tych ziem był Ludwik Bayer, który pod koniec XIX wieku uruchomił w Machorach fabrykę kafli i tektury.
W czasie II wojny światowej okolice Marcinkowa były ostoją Armii Krajowej, za co ludność była represjonowana, a wsie pacyfikowane przez hitlerowców. Do 1954 roku Marcinków był siedzibą gminy Machory. W latach 1954?1972 miejscowość stała się siedzibą gromady Marcinków, a w wyniku reformy w 1973 roku została włączona do gminy Żarnów. W latach 1975?1998 wieś administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego. Obecnie Marcinków jest miejscowością sołecką, w skŁad której wchodzą Tomaszów i Kamieniec.
Z danych demograficznych wynika, że w 1998 roku w Marcinkowie były zameldowane 122 osoby, a w 2013 roku mieszkańców było 88. Wieś od wieków wchodziła w skład parafii św. Mikołaja w Żarnowie, a obecnie należy do parafii Miłosierdzia Bożego w Chełstach, w dekanacie żarnowskim i diecezji radomskiej.


Nal   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 11 (922) z dnia 20 Marca 2015r.
W dziale Opoczno dostępne są również artykuły:

    Pokaż pełny spis treści
     
    Kontakt z TOP
    Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
    oglotop@pajpress.pl

    Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
    tel: 44 754 41 51

    Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
    tel: 44 754 21 21
    top@pajpress.pl
    Artykuły
    Informator
    Warto wiedzieć
    Twój TOP
    TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
    Zarejestruj konto »