Sukces zmienia ludzi

Sukces możemy rozmaicie rozumieć ? dla wielu ludzi jest to po prostu szczęśliwe życie, które nie zaczyna się dopiero po dotarciu do jakiegoś wymarzonego celu. Dla innych jest to osiągnięcie czegoś konkretnego i wymiernego: sławy, zwycięstwa w teleturnieju, wygrania w toto?lotka, zdobycia władzy nad innymi ludźmi itp. Spełnienie takiego marzenia jest potężnym impulsem, zmieniającym naszą psychikę.

Samoocena i zboczenie
Jedną z najbardziej oczywistych zmian, jakie niesie sukces jest podwyższenie samooceny i samoakceptacji: człowiek zaczyna siebie bardziej lubić, łatwiej toleruje swoje wady i jest w stanie się z nimi pogodzić.
To generalnie bardzo korzystne zjawisko, ale ma ono również swoją cenę: człowiek może tracić do siebie dystans, przestaje być skromny, a nawet zaczyna traktować swoje wady, jak zalety. Dramatycznym objawem tego zjawiska jest eksplozja różnego rodzaju perwersji i wynaturzeń u niektórych ludzi sukcesu. Tak jest zwłaszcza, gdy powodzenie przypada w udziale osobie niedojrzałej (np. bardzo młodej), jeśli pojawia się ono nagle, w sposób niezasłużony i niezależny od własnego wysiłku, pracy czy umiejętności (np. jest efektem wygrania w toto?lotka lub sławy z przypadku). Wtedy człowiek traci motywację do pracy nad swoimi wadami: ?Teraz już wszystko mi wolno?.

Świat jest złożony
Sukces poprawia myślenie ? staje się ono bardziej złożone i inteligentne! Tak pokazują badania przeprowadzone na osobach, które osiągnęły sukcesy polityczne. Zaczynają one lepiej radzić sobie ze sprzecznymi informacjami, lepiej znoszą wysoki poziom niepewności niż wcześniej i poprawia się ich zdolność rozumienia sytuacji z różnych punktów widzenia. Podejmując decyzję mają też skłonność do brania pod uwagę większej ilości informacji.
Podobne zmiany zachodzą u osób, których sukces polega na zdobyciu wpływu na ludzi: u tych, którzy wysoko awansują, których firmy zaczynają się rozrastać lub którzy muszą zarządzać swoją rosnącą sławą.

Łyżka goryczy
Jakie są ciemne strony odnoszenia sukcesów? Sukces ma moc narkotyku: po jego osiągnięciu człowiek chce odnosić kolejne, nawet jeśli nie przyniosą mu już one żadnych dodatkowych korzyści w postaci rosnącego zasobu pieniędzy, wygodniejszego życia, a nawet jeśli zaczynają przynosić straty.
Powodzenie może także podnosić poziom agresji wobec innych ludzi. Tak jest zwłaszcza, jeśli ktoś osiąga sukces na zasadzie kompensacji poczucia niższości (?Gdy osiągnę szczyt już nikt więcej nie będzie poniżać małego Jasia??). Po osiągnięciu powodzenia takie osoby stają się drażliwe, niezdolne do uznania swojej pomyłki, nadwrażliwe na krytykę, a w obliczu porażki obwiniają wszystkich, tylko nie siebie. Jest to jeden z powodów, dla którego sukces może zniszczyć małżeństwo, a partnerzy nie mogą się porozumieć. Związki sławnych ludzi rozpadają się częściej niż innych.
Skutkiem sukcesu jest też zwiększony poziom stresu psychologicznego. Powodzenie oznacza bowiem często odpowiedzialność, a człowiek może czuć, że nowym zadaniom trudno mu podołać. Taka sytuacja dotyczy zwłaszcza awansu politycznego czy zawodowego, kierowania firmą (choroba menedżerska), a także piastowania roli gwiazdy medialnej.