Śmieciowa rewolucja coraz bliżej

1 stycznia weszła w życie nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Nowe przepisy rewolucjonizują dotychczasowy system odbioru i gospodarowania odpadami. Przede wszystkim realizację tego zadania powierzają gminom. To one, po obowiązkowym przeprowadzeniu przetargów, podpiszą umowę z przedsiębiorcą, który odbierze i zagospodaruje wszystkie odpady z terenu całej gminy. Tym samym kończy się era indywidualnych umów mieszkańców z firmami odbierającymi śmieci. Właściciele nieruchomości muszą dotychczasowe umowy wypowiedzieć ze skutkiem od 1 lipca. Mieszkańcy w dalszym ciągu będą za tę usługę płacić, ale opłaty te wpłyną do budżetu gminy. Zapłacą wszyscy, a więc nie będzie się już opłaciło wyrzucanie śmieci do lasu. Znacznie niższe będą opłaty za segregowane odpady, co powinno przekonać mieszkańców do ich segregacji. Nowe przepisy mają zapewnić wprowadzenie w Polsce europejskich standardów zagospodarowania odpadów komunalnych.

Wątpliwości i fala krytyki
Nowe przepisy wprowadziły sporo zamieszania w życie samorządów gminnych. Narzucane rozwiązania wydawały się mało realne i zwyczajnie niesprawiedliwe. Przede wszystkim obawiano się, że opłaty za śmieci mogą wzrosnąć ? nawet trzykrotnie. Ustawa narzuca bowiem gminom nowe obowiązki. Gminy przejmą pełną odpowiedzialność za zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie, a także za stworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania. Faktyczne koszty funkcjonowania systemu obejmą więc nie tylko odbiór, transport i składowanie śmieci, ale też recykling i wiele innych zadań, do których być może trzeba będzie zatrudnić nowych pracowników.
Samorządy długo nie mogły pogodzić się z bezwarunkowym obowiązkiem przeprowadzenia przetargu na wyłonienie firmy, która będzie odbierać odpady z gminy i je gospodarować. Trudno im się zresztą dziwić, bowiem większość gmin ma własne spółki, które dotychczas świetnie sobie z zadaniem radziły. Nawet jeśli zostaną dopuszczone do przetargu, nie ma gwarancji, że go wygrają. A przecież zainwestowały kiedyś w sprzęt, zatrudniają pracowników ? mieszkańców gminy. Mimo licznych protestów przepisów w tym zakresie nie zmieniono.
Przed gminą Opoczno stanął jeszcze inny problem. Wybudowany za unijne pieniądze Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Różannie, aspirujący do kategorii RIPOK?a, czyli regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych, która w nowej rzeczywistości prawnej będzie mogła odbierać zbierane od mieszkańców odpady, nie spełnia nowych warunków. Wymaga dostosowania w zakresie biologii i mechaniki ? konieczna będzie m.in. budowa kompostowni odpadów biologicznych działającej na bazie reaktorów oraz mechaniczna linia do sortowania odpadów. Niezbędne inwestycje kosztować będą około 20 mln zł. Na szczęście na ich realizację jest jeszcze czas, jest także szansa na pozyskanie pieniędzy unijnych na ten cel.

Nowelizacja i nowe opłaty
O ile wymogu dotyczącego obowiązkowego przetargu nie udało się przeskoczyć, liczne sprzeciwy samorządowców i parlamentarzystów zaowocowały nowelizacją ustawy w zakresie metod ustalania opłaty śmieciowej, które budziły najwięcej kontrowersji. W jej drodze umożliwiono gminom elastyczne ustalanie metody naliczania opłat ? wybór różnych metod naliczania opłat w poszczególnych częściach gmin, różnicowanie opłaty wobec właścicieli domów jednorodzinnych i wielorodzinnych, a także różnicowanie opłaty w zależności od ilości osób w gospodarstwie domowym. Z możliwości różnicowania stawek opłaty skorzystały wszystkie gminy w naszym powiecie, które po wejściu w życie noweli przyjęły nowe uchwały dotyczące zarówno metody ustalania opłaty, jak i jej stawek. Oto, jakie regulacje przyjęto w poszczególnych gminach naszego powiatu.

Gmina Opoczno
Radni gminy Opoczno wprowadzili cztery kategorie gospodarstw domowych, klasyfikując je ze względu na ilość zamieszkujących ich osób. Wyróżnili gospodarstwa 1? i 2?osobowe, liczące od 3 do 5 osób oraz liczące powyżej 5 osób. Ustalono miesięczną stawkę opłaty dla każdej kategorii. W przypadku nieruchomości, gdzie odpady będą zbierane selektywnie gospodarstwa 1?osobowe zapłacą 8 zł, 2?osobowe ? 14 zł, gospodarstwa liczące od 3 do 5 osób ? 20 zł, a liczące powyżej 5 osób ? 24 zł. Właściciele nieruchomości, którzy mimo wszystko nie będą chcieli segregować śmieci, zapłacą dwa razy więcej: 1?osobowe ? 16 zł, 2?osobowe 28 zł, liczące od 3 do 5 osób ? 40 zł, a większe liczebnie ? 48 zł. Opłatę trzeba będzie wnosić co miesiąc, do 15. każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni. Termin wniesienia pierwszej opłaty, wnoszonej w kasie lub przelewem na rachunek nakowy, upłynie więc 15 sierpnia i obejmie okres od 1 do 31 lipca. Deklarację z wyliczeniem wysokości opłaty właściciele nieruchomości na terenie gminy Opoczno muszą złożyć do 31 maja.
Ustalono, że wyposażenie nieruchomości w pojemniki do gromadzenia odpadów zapewni jej właściciel ? poprzez użyczenie przez gminę lub ich zakup. W zabudowie mieszkaniowej ich minimalna pojemność powinna wynosić 60 l na mieszkańca na miesiąc. Z obszarów zabudowy jednorodzinnej odpady zmieszane, ulegające biodegradacji oraz zbierane selektywnie papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne i opakowania wielomateriałowe będą odbierane raz w miesiącu. Inne odpady zbierane selektywnie (przeterminowane leki, chemikalia jak farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, a także zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlano?rozbiórkowe i zużyte opony) będą odbierane co kwartał. Z kolei z zabudowy wielorodzinnej oraz z budynków zamieszkania zbiorowego odpady zmieszane, ulegające biodegradacji oraz zbierane selektywnie papier i tekturę, szkło, metale, tworzywa sztuczne i wielkogabarytowe mają być odbierane raz w tygodniu, a pozostałe odpady zbierane selektywnie ? co kwartał.

Gmina Drzewica
Opłata naliczana od gospodarstwa domowego została zróżnicowana w zależności od miejsca zamieszkania. Tu nieco więcej zapłacą mieszkańcy terenów miejskich ? zbierający odpady w sposób selektywny zapłacą miesięcznie 17 zł, a niesegregujący śmieci 25 zł miesięcznie. Mieszkańcy terenów wiejskich z kolei zapłacą za każdy miesiąc 14 lub 22 zł ? w zależności od sposobu zbierania odpadów. Spośród wszystkich gospodarstw domowych wyróżniono tylko te jednoosobowe, które zapłacą połowę ustalonej stawki. Opłaty będą uiszczane w kasie, przelewem lub w drodze inkasa. Mieszkańcy gminy Drzewica muszą złożyć swoje deklaracje do 31 maja.
Za wyposażenie nieruchomości w pojemnik odpowiadał będzie jej właściciel. Odpady zmieszane, a także papier i tektura, tworzywa sztuczne, szkło, metal, opakowania wielomateriałowe i popioły będą odbierane od mieszkańców w każdej ilości. Do gminnego punktu odbioru odpadów będzie z kolei można oddać osobiście odpady niebezpieczne (przeterminowane leki i chemikalia), zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte opony, meble, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane i odpady zielone.
Z obszarów zabudowy zagrodowej i jednorodzinnej odpady zmieszane będą odbierane dwa razy w miesiącu w okresie od 1 maja do 30 września, a raz w miesiącu w pozostałym okresie roku. Odpady biodegradowalne oraz zbierane selektywnie papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne i opakowania wielomateriałowe firma odbierze raz w miesiącu. Pozostałe odpady zbierane selektywnie będą odbierane co najmniej raz w roku. Z kolei popiół w okresie od 1 października do 30 kwietnia będzie odbierany raz w miesiącu, a w pozostałych miesiącach należy go łączyć z odpadami zmieszanymi.
Z obszarów zabudowy wielorodzinnej odpady zmieszane, a także zbierane selektywnie papier, tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne i opakowania wielomateriałowe mają być odbierane raz w tygodniu. Pozostałe odpady zbierane selektywnie firma odbierze co najmniej raz w roku, a odpady biodegradowalne ? dwa razy w miesiącu w okresie od 1 maja do 30 września, a w pozostałych miesiącach jeden raz w miesiącu.

Gmina Mniszków
Gospodarstwa domowe w gminie Mniszków podzielono ze względu na ilość zamieszkujących je osób. Wyróżniono gospodarstwa liczące do 2 osób, od 3 do 5 osób oraz liczące 6 i więcej osób i dla każdej kategorii ustalono miesięczną stawkę opłaty. W przypadku odpadów zbieranych selektywnie gospodarstwa liczące do dwóch osób zapłacą 12 zł, liczące od 3 do 5 osób ? 14 zł, a liczące 6 i więcej osób ? 16 zł. Gospodarstwa nie segregujące śmieci zapłacą odpowiednio 21, 23 lub 25 zł. Opłatę mieszkańcy gminy będą uiszczać kwartalnie, do 15 dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału, w kasie Urzędu Gminy lub na rachunek bankowy. Swoje deklaracje o wysokości opłaty mieszkańcy mają złożyć do 15 maja.
Gmina Mniszków wzięła na siebie wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów. Mieszkańcy otrzymają je w ramach wnoszonej opłaty. Większe rodziny dostaną większe pojemniki. Bezpośrednio od właścicieli nieruchomości odbierane będą odpady zmieszane, a także selektywnie zbierane szkło, papier i tektura, tworzywa sztuczne ? raz w miesiącu. Opakowania wielomateriałowe, chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, metale, meble i odpady wielkogabarytowe, zużyte opony oraz ubrania i tekstylia będą odbierane przynajmniej raz w roku, można je też będzie przekazywać do gminnego punktu selektywnej zbiórki odpadów. Przeterminowane leki można przez cały rok zostawiać w specjalnych pojemnikach ustawionych w aptekach i punktach aptecznych. Zużyte baterie będzie można zostawiać w odpowiednich pojemnikach w Urzędzie Gminy, w szkołach i w punktach naprawy RTV. Odpady ulegające biodegradacji i odpady zielone mieszkańcy powinni zagospodarowywać w przydomowych kompostowniach, ewentualnie przekazywać do punktu selektywnej zbiórki odpadów.

Gmina Paradyż
Rada Gminy Paradyż sklasyfikowała gospodarstwa domowe ze względu na ilość zamieszkujących je osób wyróżniając gospodarstwa liczące do 2 osób, od 3 do 5 osób i liczące 6 i więcej osób. Ustalono miesięczną stawkę opłaty dla poszczególnych kategorii. Zdecydowano, że w przypadku selektywnej zbiórki odpadów gospodarstwa 1?2?osobowe zapłacą 12 zł, 3?5?osobowe ? 16 zł, a liczące 6 i więcej osób ? 18 zł. Ci, którym nie będzie się chciało segregować śmieci zapłacą odpowiednio 21, 23 i 25 zł. Opłata uiszczana będzie co kwartał, do 15 dnia każdego miesiąca następującego po jego zakończeniu ? w kasie Urzędu Gminy lub przelewem na rachunek bankowy. Deklaracje o wysokości opłaty mieszkańcy muszą złożyć do 31 maja.
W ramach pobieranej opłaty gmina pokryje koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki i worki do odbierania odpadów. Ich pojemność będzie zależała od liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość. Pojemność pojemników przypadających na poszczególne gospodarstwa domowe nie ogranicza ilości odbieranych odpadów, bowiem zmieszane odpady mieszkańcy będą mogli bezpłatnie oddawać w odpowiednich workach.
Odpady zmieszane będą odbierane nie rzadziej niż raz w miesiącu, zaś zbierane selektywnie makulatura, tworzywa sztuczne i szkło ? nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. Do gminnego punktu zbierania odpadów mieszkańcy gminy będą mogli bezpłatnie oddać papier i tekturę, tworzywa sztuczne, metale, szkło, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe, zużyte baterie i akumulatory, zużyte opony, przeterminowane lekarstwa oraz inne odpady niebezpieczne, a za dodatkową odpłatnością również odpady budowlane i rozbiórkowe z prowadzonych samodzielnie remontów.

Gmina Poświętne
W Poświętnem radni podzielili gospodarstwa domowe na 1?osobowe, 2?5?osobowe i liczące 6 i więcej osób. W przypadku nieruchomości, na których odpady będą zbierane w sposób selektywny gospodarstwa 1?osobowe zapłacą 8 zł, 2?5?osobowe ? 16 zł, a liczące 6 i więcej osób ? 22 zł miesięcznie. Jeśli śmieci nie będą segregowane, gospodarstwa zapłacą odpowiednio 16, 26 i 32 zł miesięcznie. Opłatę będzie trzeba będzie uiścić co kwartał, do 20 dnia miesiąca następnego po zakończeniu kwartału ? w kasie urzędu lub na rachunek bankowy. Deklaracje, na których podstawie wyliczona zostanie wysokość opłaty od danej nieruchomości, trzeba złożyć do 30 kwietnia.
Gmina Poświętne wyposaży nieruchomości w pojemniki i zadba o ich stan techniczny. Bezpośrednio od właścicieli nieruchomości odbierana będzie każda ilość odpadów zmieszanych (raz w miesiącu) oraz każda ilość zbieranych selektywnie papieru i tektury, metali, opakowań wielomateriałowych, szkła i tworzyw sztucznych (raz na dwa miesiące). Meble i inne odpady wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte opony będą odbierane dwa razy w roku. Do gminnego punktu selektywnego zbierania odpadów będzie można oddać każdą ilość przeterminowanych leków i chemikaliów, opakowań po farbach i lakierach, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych oraz zużytych opon.

Gmina Sławno
Radni w Sławnie nie podjęli jeszcze ostatecznych decyzji, bowiem do przyjętych wcześniej regulacji planują wprowadzić zmiany. Miesięczną stawkę opłaty naliczaną od gospodarstwa zamierzają zróżnicować w zależności od jego liczebności. Najprawdopodobniej gospodarstwa zostaną podzielone na 1?2?osobowe, 3?5?osobowe i liczące 6 i więcej osób. Zaplanowano, że w przypadku odpadów zbieranych selektywnie gospodarstwa 1?2?osobowe zapłacą 12 zł, 3?5?osobowe ? 14 zł, a liczące 6 i więcej osób ? 16 zł. Jeżeli odpady nie będą segregowane, gospodarstwa zapłacą odpowiednio 21, 23 i 25 zł. Opłata będzie wnoszona kwartalnie ? do 15 kwietnia, 15 lipca, 15 października, a za ostatni kwartał roku ? do 31 grudnia. Deklaracje należy złożyć do 30 maja.
W Sławnie raz w miesiącu od mieszkańców odbierana będzie zadeklarowana ilość odpadów komunalnych. Bezpośrednio z nieruchomości odbierane też będą zbierane selektywnie papier i tektura, szkło, tworzywa sztuczne, odpady biodegradowalne i zielone. Punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych umiejscowione będą przy budynkach użyteczności publicznej w sołectwach na terenie gminy. Raz w roku, podczas organizowanych "wystawek", od mieszkańców odbierane będą zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte opony, meble i inne odpady wielkogabarytowe.

Gmina Żarnów
Również w gminie Żarnów gospodarstwa sklasyfikowano ze względu na liczbę wchodzących w ich skład osób. Wyróżniono gospodarstwa liczące do 2 osób, 3?5?osobowe oraz liczące 6 i więcej osób. Segregując śmieci rodziny 1?2?osobowe zapłacą 10 zł, 3?5?osobowe ? 15 zł, a liczące 6 i więcej osób ? 20 zł miesięcznie. Rodziny niesegregujące odpadów, bez względu na ich liczebność, zapłacą miesięcznie 23 zł, a więc tylko 3 zł więcej niż duża rodzina prowadząca selektywna zbiórkę odpadów. Ustalono, że opłatę trzeba będzie wnosić do 15 dnia każdego miesiąca ? w kasie Urzędu Gminy lub przelewem na rachunek bankowy. Deklarację z wyliczoną kwotą miesięcznej opłaty należy złożyć do 31 maja.
W gminie Żarnów za wyposażenie nieruchomości w pojemniki na odpady odpowiedzialny będzie przedsiębiorca wyłoniony w drodze przetargu. Jeśli gospodarstwa zgromadzą więcej odpadów zmieszanych, niż będą w stanie pomieścić w zaplanowanych pojemnikach, będą mogli oddać każdą ich ilość w workach. Odpady komunalne zmieszane odbierane będą nie rzadziej niż raz w miesiącu, a zbierane selektywnie makulatura, tworzywa sztuczne i szkło ? nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. Do gminnego punktu zbierania odpadów bezpłatnie będzie można oddawać papier i tekturę, tworzywa sztuczne, metale, szkło, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe, zużyte baterie i akumulatory, zużyte opony, przeterminowane lekarstwa oraz inne odpady niebezpieczne.

Gmina Białaczów
W Białaczowie też uzależniono miesięczne stawki opłaty śmieciowej od liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość. Wprowadzono tu podział na gospodarstwa 1?2?osobowe, 3?5?osobowe oraz liczące 6 i więcej osób. Segregując odpady gospodarstwa 1?2?osobowe zapłacą 12 zł, 3?5?osobowe ? 14 zł, a liczące 6 i więcej osób ? 16 zł. Odpady zbierane nieselektywnie będą droższe i trzeba będzie za nie zapłacić odpowiednio 21, 23 i 25 zł. Opłatę trzeba będzie uiszczać co dwa miesiące, do 15 dnia każdego miesiąca następującego po okresie płatności, którego obowiązek opłaty dotyczy ? w kasie Urzędu Gminy, do rąk upoważnionego pracownika Urzędu Gminy lub przelewem na rachunek bankowy. Deklarację z wyliczeniem miesięcznej opłaty właściciele nieruchomości mają złożyć do 30 kwietnia.
Zdecydowano, że obowiązek wyposażenia nieruchomości w pojemniki będzie spoczywał na wyłonionej w przetargu firmie odbierającej odpady. Bezpośrednio od mieszkańców odbierze ona odpady zmieszane (nie rzadziej niż raz w miesiącu) oraz zbierane selektywnie papier i tekturę, tworzywa sztuczne, szkła i odpady opakowaniowe ze szkła (nie rzadziej niż raz na dwa miesiące) ? w ilościach odpowiadających potrzebom mieszkańców. W punkcie selektywnego zbierania odpadów będzie można oddać papier i tekturę, tworzywa sztuczne, metale, szkło, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe, zużyte baterie i akumulatory, zużyte opony, przeterminowane lekarstwa (także w punktach aptecznych na terenie gminy) oraz inne odpady niebezpieczne, a także ? za dodatkową opłatą ? odpady budowlane i rozbiórkowe z remontów prowadzonych samodzielnie.