Śmieci będą droższe?

Gminy ustaliły różne okresy rozliczenia mieszkańców. Mieszkańcy gminy Opoczno płacą co miesiąc, do 15 dnia każdego miesiąca za okres poprzedni. Dwumiesięczny cykl rozliczeniowy obowiązuje w gminach Drzewica i Białaczów ? pierwsze opłaty wpłynęły tutaj do 15 września, a następne oczekiwane są do 15 listopada. W pozostałych gminach w naszym powiecie wprowadzono kwartalne okresy rozliczeniowe. W Mniszkowie, Żarnowie, Paradyżu i w Sławnie termin pierwszej płatności minął 15 października, a w gminie Poświętne 20 października. Wszystkie gminy przyjęły już pierwsze opłaty, a co za tym idzie powinna być już znana ściągalność tych opłat. Choć 3 miesiące to zbyt krótki okres, aby stanowił podstawę do analiz, pierwsze wpływy pokazały, że zebranych pieniędzy w większości naszych gmin nie wystarczy na sfinansowanie gospodarki śmieciowej.
Jak pamiętamy, gminy określiły stawki opłaty śmieciowej poniekąd w ciemno. Wiosną, kiedy musiały dokonać takich regulacji, na dobrą sprawę nikt nie wiedział, jak nowy system będzie wyglądał, a tym bardziej, jakie będą jego rzeczywiste koszty. Odbiór odpadów komunalnych, na podstawie funkcjonujących wcześniej indywidualnych umów mieszkańców z odbiorcą, odbywał się poza gminą. Na dobrą sprawę samorząd dysponował jedynie liczbą mieszkańców, na dodatek przeszacowaną, bowiem spływające deklaracje pokazały, że na terenie gminy stale zamieszkuje znacznie mniej osób niż to wynika ze stanu meldunkowego. Poza tym wraz z nowymi przepisami doszły nowe obowiązki w zakresie gospodarki śmieciami ? to już nie tylko odbiór i składowanie odpadami, ale także bardzo drogi recykling. Gminy muszą więc sfinansować koszty odbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, czasem też wyposażenia nieruchomości w pojemniki, a także obsługi administracyjnej tego systemu i na dodatek koszty egzekucji. Dopiero po przetargach, na przełomie czerwca i lipca, okazało się, ile wykonawcy usługi trzeba będzie zapłacić za odbiór i gospodarowanie odpadami. Właściwe oszacowanie kosztów systemu było wręcz niemożliwe. Określenie zbyt niskich opłat może oznaczać, że wpływy od mieszkańców nie wystarczą na sfinansowanie gminnej gospodarki śmieciami.
Tymczasem zgodnie z przepisami gminny system nie może być współfinansowany z budżetu. Na jego działalnośc mogą być przeznaczane wyłącznie wpływy z opłat od mieszkańców. Co więcej, nie mogą być one przeznaczane na inne cele. System musi być samowystarczalny. Gmina nie może do niego dokładać, ale nie może też pobierać opłat zbyt wysokich w odniesieniu do rzeczywistych opłat. Jeśli gmina stwierdzi, że pieniędzy od mieszkańców nie starcza, konieczna będzzie podwyżka opłat. Nie bez znaczenia jest więc tutaj ściągalność, bo, jak zwykle, zadanie sfinansują ci, którzy płacą.
W gminie Opoczno na 23 października złozonych było 5.465 deklaracji, ale opłaty wniosło jedynie 4.394 z nich, a więc z obowiązku uiszczania opłaty śmieciowej wywiązało się 80% zobowiązanych do tego właścicieli nieruchomości (warto tu dodać, że w przypadku bloków spółdzielczych czy tych będących w zarządzie ZGM jedna wspólnota składała jedną deklarację). Magistrat potwierdza, że przy takiej ściągalności wpływy z opłat nie wystarczą na sfinansowanie gospodarki odpadami. Do 23 października, a więc za 3 pierwsze miesiące, do budżetu wpłynęło w sumie nieco ponad 571 tys. zł. Tymczasem za każdy miesiąc gmina płaci PGK 153.237 zł (145.737 zł za odbiór i zagospodarowanie odpadów i kolejne 7.500 zł za prowadzenie PSZOK?u (punktu selektywnego odbioru odpadów komunalnych). Do tego dochodzą koszty obsługi administracyjnej, w tym zatrudnienia pracowników, przygotowania i przeprowadzenia przetargu, korespondecji itp., które od kwietnia do końca 2013 roku oszacowano na 96.167,80 zł. W 2013 roku władze Opoczna nie przewidują zmiany wysokości opłaty śmieciowej. Jak będzie w przyszłym roku, czas pokaże.
W gminie Drzewica na 2.976 gospodarstw opłatę uiściło 2.490 płatników. Ściągalność wyniosła więc 83%. Do kasy urzędu wpłynęło z tego tytułu 86.487 zł. Tu urzędnicy dają sobie jednak więcej czasu na analizę. Tłumaczą, że organizacja nowego systemu zbiórki opłat spowodowała koszty, które mają charakter jednorazowy, dlatego faktyczne rozliczenie musi obejmować okres dłuższy niż dwa miesiące. Dodają jednak, że pierwsze analizy pozwalają stwierdzić, że opłaty w przybliżeniu pokryją koszty. Co za tym idzie w Drzewicy nie planuje się zmian wysokości opłaty.
Nieznacznie większą ściągalność w pierwszym rozliczeniu odnotowano w gminie Białaczów. Tu na 1640 złożonych deklaracji do 15 września zapłaciło 1360 właścicieli nieruchomości, a kolejnych 40 wniosło opłaty z niewielkim opóźnieniem ? do końca września. Za pierwsze dwa miesiące zapłaciło więc 85% zobowiązanych, którzy wpłacili 56.696 zł. Trudno powiedzieć, na jakim poziomie będą tu wpływy za kolejny okres rozliczeniowy. Wiadomo jednak, że koszty całego systemu w 2013 roku wyniosą 127.080 zł. Póki co stawki opłaty pozostaną bez zmian.
Jak tłumaczą urzędnicy z Żarnowa: "Z uwagi na to, że nadal wpływają wpłaty za odbiór odpadów komunalnych Gmina nie jest jeszcze w stanie na dzień dzisiejszy określić, jakie są rzeczywiste koszty gospodarki śmieciowej". Ale przecież koszty nie zależą od ściągalności. A ta rzeczywiście nie jest zbyt wysoka, z czym w Żarnowie zawsze był problem. Na 1734 zarejestrowanych pierwszą opłatę kwartalną w terminie uiściło jedynie 1.055, tj. około 60%. Wpłacono w sumie 40.737 zł. Tymczasem PGK za dwa lata świadczenia usługi zainkasuje w sumie 535.248 zł. Łatwo policzyć, że za kwartał gmina powinna zapłacić firmie prawie 67 tys. zł. Do tego dochodzą koszty obsługi systemu. Jeśli ściągalność się nie poprawi system na pewno nie będzie się samofinansował. Temat gospodarki odpadami ma być analizowany w Żarnowie w bliżej nieokreślonej przyszłości.
W gminie Paradyż jest 1098 płatników. Do 15 października do kasy wpłynęło 32.558 zł ? 64% należności kwartalnej. Kolejni właściciele nieruchomości wpłacali po terminie. Jak nam podano, na 23 października wpłacona kwota stanowiła 78% sumy należności za kwartał (około 40 tys. zł). Biorąc pod uwagę zaoferowaną przez PGK w przetargu cenę, kwartalnie firmie trzeba zapłacić ponad 43 tys. zł. Na pytanie, czy wpływy z opłat wystarczą na sfinansowanie systemu odpowiedziano nam, że obecnie wpłaty pokrywają należność dla firmy. Czy wystarczą również na inne koszty systemu ? zobaczymy. Na razie w Paradyżu podwyżek nie będzie.
Gmina Sławno ma 1.817 płatników. Do 22 października za pierwszy kwartał funkcjonowania systemu wpłacili oni (nie podano nam, ilu z nich uiściło opłatę) w sumie 76.997 zł. Tymczasem kwartalnie firmie odbierającej opłaty trzeba zapłacić 86.670 zł. Brakuje więc około 10 tys. zł tylko na opłaty dla PGK, nie licząc kosztów obsługi systemu, ale i tu na razie nie planuje się podwyżek.
Gminnym system gospodarki odpadami komunalnymi w gminie Poświętne obejmuje 832 gospodarstwa domowe. W terminie opłatę uiściło 606 płatników. Do kasy wpłynęło 32.234 zł ? 80,7% wszystkich należności. Jak nas poinformowano, przy obecnej ściągalności wpływy z tytułu opłat nie pokrywają kosztów finansowania gospodarki śmieciami. Urzędnicy liczą jednak, że kolejne należności wpłyną po terminie. Za kwartał świadczenia usługi firmie HAK gmina musi zapłacić prawie 40 tys. zł. Na razie nie planuje się tu zmian w wysokości opłaty.
Jedyną gminą w naszym powiecie, która już planuje podwyższenie opłat za wywóz śmieci, jest gmina Mniszków. Tu płacić powinno 1.240 właścicieli gospodarstw domowych. Do 21 października za pierwszy kwartał wpłynęło w sumie 40 tys. zł (nie podano nam, ile osób wywiązało się z obowiązku). Tymczasem kwartalne koszty funkcjonowania systemu wynoszą ponad 77 tys. zł. Podwyżki są więc konieczne, ale jeszcze nie wiadomo, kiedy zostaną wprowadzone.