Rozpoznaj depresję dziecka

Jeszcze 50 lat temu pierwszy epizod depresji pojawiał się przeciętnie u trzydziestolatków ? depresja była chorobą ludzi dorosłych. Obecnie szalenie "przyspieszyła" ? pierwsze zachorowanie występuje statystycznie już przed piętnastym rokiem życia! To zatrważające.
Niestety, depresja u dzieci trudniejsza jest do diagnozowania, bowiem dzieci nie zawsze umieją opisać swoje stany wewnętrzne, to co czują czy myślą. W dodatku depresja dzieci występuje często pod różnymi maskami.

Maski depresji dzieci
"Młoda depresja" jest nieco inna niż depresja dorosłych ludzi. Na przykład tylko u dzieci występuje tak zwana depresja anaklityczna ? pojawiająca się wtedy, gdy dziecko przez dłuższy czas jest rozłączone z matką. Typowa depresja to depresyjny nastrój, utrata zainteresowania, trudności w skupieniu się, irracjonalne poczucie winy, myśli samobójcze itp. U dzieci te stany objawiają się płaczem, brakiem apetytu, wycofywaniem się, zrywaniem kontaktu wzrokowego, brakiem wiary w siebie, zmęczeniem itp.
U dzieci jednak na pierwszy plan wysuwają się czasem inne objawy, pozornie dalekie od depresji. Jest to na przykład ciągłe poirytowanie, wybuchy złości lub płaczu z powodu drobiazgów, agresywne zachowania, nieokiełznany wrzask itp.
Częstym objawem depresji dziecięcej są też dolegliwości fizyczne, np. częste bóle głowy lub brzucha, których nie usprawiedliwia żaden czynnik biologiczny. Depresyjne dzieci mogą być także bardzo chorowite: łatwo łapią wszelkie infekcje, ciągle kaszlą, są przeziębione itp. Dziecięca depresja często współwystępuje z zaburzeniami lękowym (w 70% przypadków): nasilonymi lękami nocnymi, natrętnymi zachowaniami lub uogólnionym lękiem, który wydaje się nie mieć żadnej przyczyny.
Oczywiście to, że dziecko często się zaziębia, kaszle czy choruje niekoniecznie musi oznaczać depresję. Jeśli jednak wraz z chorowitością dochodzi "bycie niejadkiem", wycofywanie się z kontaktów, ciągła irytacja, lęk lub zmęczenie, depresja jest prawdopodobna.

Skąd u dzieci depresja
Najczęściej przyczyną depresji dzieci są relacje rodzinne ? rozwód, kłótnie, konflikty rodziców oraz konflikty na linii rodzic?dziecko, utrata kogoś bliskiego, przemoc, nadużycie itp. Dziecięca depresja może też być wywoływana przez kłopoty szkolne, odrzucenie, złe relacje z rówieśnikami lub nauczycielami, słabe oceny, zagrożenie pozostawieniem w tej samej klasie.
Rodzice powinni być też czujni, jeśli zaobserwują u dziecka typowy dla depresji sposób myślenia ? pesymizm, przewidywanie własnych klęsk, negatywny obraz własnej osoby, myśli samobójcze. Dziecko które mówi "nie chce mi się żyć", "zabiję się" lub próbuje sobie zrobić coś złego, musi być skierowane do specjalisty ? przede wszystkim psychologa albo pedagoga.

Maski depresji
Prawdopodobnie nie znamy jeszcze wszystkich masek depresji występujących u dzieci. Umiemy ją jednak coraz lepiej rozpoznawać. Dzisiaj wiemy już, że depresja to nie tylko smutek czy apatia, ale też na przykład ból fizyczny bez organicznego podłoża, lęk, dziwne zachowania (np. zespół niespokojnych nóg), depresja przyjmuje formy autodestrukcji, rozdrażnienia, przestępczości, negatywizmu i nałogów itp.

Być może w przyszłości uda się odkryć jeszcze inne twarze depresji, choć już dzisiaj wiemy, że ma ona wiele oblicz. zwłaszcza u bardzo młodych ludzi.