Przez trzy stolice

Od wielu lat członkowie i sympatycy PTTK w Żarnowie mają możliwość poznawania ciekawych zakątków nie tylko Polski, ale także Europy. W tym roku, od 9 do 15 lipca odbyliśmy podróż autokarem przez Litwę, Łotwę i Estonię a później promem do stolicy Finlandii, Helsinek. Wycieczka zrealizowana została przy współpracy z biurem podróży PTTK w Rzeszowie, z którym byliśmy już w tym roku w Słowenii i Chorwacji.
Zwiedzanie rozpoczęliśmy od stolicy Łotwy Rygi, która jest jednym z ciekawszych miast należących w średniowieczu do związku miast hanzeatyckich. Zamek ryski, katedra, zespół średniowiecznych kamieniczek tzw. Trzej Bracia, Mała i Wielka Gildia ? to tylko główne akcenty turystyczne miasta, którego centrum znalazło się w 1997 r. na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ryga ma ponad 800?letnią historię, była niegdyś głównym ośrodkiem państwa zakonu kawalerów mieczowych, a obecnie mieszka w niej jedna trzecia liczącej ok. 2 mln. 400 tys. mieszkańców Łotwy. Dla miłośników przyrody niewątpliwą atrakcją był pobyt w Parku Narodowym Gauja, przejazd kolejką linową nad doliną rzeki, Jaskinia Gutmana, przejście ścieżką dydaktyczną a wreszcie zwiedzanie muzeum w średniowiecznym zamku, położonym w parku krajobrazowym. Jeszcze tego samego dnia przekroczyliśmy granicę łotewsko?estońską, przyjeżdzając do Tartu, zwanego w Polsce Dorpatem. To zadbane miasteczko uniwersyteckie jest artystycznym i intelektualnym centrum Estonii. Głównym placem miasta jest plac Ratuszowy do którego dochodzi się przez most Kaarsild przerzucony nad rzeką Emą. Pośrodku placu znajduje się fontanna, z czule całującą się parą pod parasolem, a obok klasycystyczny ratusz. Jest kilka kamienic z II poł. XVIII w. z najbardziej znanym Krzywym Domem. Chyli się on w jedną stronę, ponieważ fundamenty domu postawiono na grząskim podłożu. W rozległym parku są dwa mosty: Anielski i Diabelski, liczne pomniki i ruiny kościoła św. Jana. Uniwersytet w Tartu został założony w 1632 r. a studiowali w nim Polacy, jak np. Benedykt Dybowski, Józef Siemiradzki, Tytus Chałubiński i Stanisław Wojciechowski. Tytuł doktora honoris causa tego uniwersytetu otrzymali m.in. Ignacy Mościcki i Leon Kryński.
Następnym etapem podróży był Tallin ? stolica Estonii, gdzie mieliśmy trzy kolejne noclegi. Stąd płynęliśmy promem do Helsinek, oddalonych od Tallina tylko 80 km. Helsinki dopiero od 1812 r. stały się stolicą kraju, a od 1918 stolicą niepodległej Finlandii. Obecnie mieszka tu 600 tys. ludzi. Miasto zaplanowane głównie w XIX w. przez architekta epoki klasycyzmu Gohanna Engela, który wzniósł katedrę św. Mikołaja przy placu Senackim uznawanym za jeden z najbardziej udanych placów Europy. Na środku placu stoi pomnik rosyjskiego cara Aleksandra II, za czasów którego nastąpił wspaniały rozwój Helsinek. Ratusz, uniwersytet, biblioteka, koszary marynarki wojennej, pałac rządowy zwany Senatem ? to kolejne budowle wokół placu. Sobór Uspienski, Pałac Prezydencki i najstarszy w Helsinkach targ oraz park Esplanade są obiektami, których żaden turysta nie omija obojętnie. Duże wrażenie wywarł na nas kościół Temppeleliaukio, wykuty w skale w latach 1968?1969, słynący z doskonałej akustyki, w którym często odbywają się koncerty. W granicach miasta leży 315 wysp. Na sześciu z nich została wzniesiona w XVIII w. twierdza Suomenlinna, dla obrony portu Helsinki ? obecnie pomnik światowego dziedzictwa UNESCO, którą oglądaliśmy z promu. Po powrocie do Tallina zwiedziliśmy Estów, miasto znane od X wieku. Zostało ono wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na zachowane mury obronne, fortyfikacje, kamieniczki kupieckie i inne obiekty tworzące unikalny zespół średniowieczny, sięgajacy swymi początkami XII wieku. Tallin składa się z dwu części: Górnego i Dolnego Miasta. Górne, zwane też Górą Katedralną, położone jest wokół zamku i katedry, gdzie w średniowieczu mieszkali ludzie bogaci: szlachta, duchowieństwo, i przedstawiciele zakonu inflanckiego. Dolne Miasto zamieszkiwali ludzie trudniący się handlem i rzemieślnicy. Zwiedzanie zaczęliśmy od zamku Toompea, potem oglądaliśmy siedzibę estońskiego parlamentu i leżący po przeciwnej stronie ulicy prawosławny sobór św. Aleksandra Newskiego. Odpowiednikiem zwiedzanych w Rydze kamienic Trzech Braci są w Tallinie Trzy Siostry. Spełniały one funkcje mieszkalne a zarazem były magazynami kupieckimi. Ratusz z XIV w. w centrum rynku, apteka magistracka z XV w., liczne wieże strażnicze w murach obronnych, baszta Gruba Małgorzata, domy gildii, kościoły i secesyjne kamienice to następne zwiedzane obiekty. Na ścianie Muzeum Morskiego wmurowana jest tablica pamiątkowa związana ze słynną ucieczką internowanego w Tallinie okrętu podwodnego ORP Orzeł. Estonia to mały kraj liczący zaledwie 1350 tys. mieszkańców, ale mający około 1500 wysp różnej wielkości. Dwie z nich mieliśmy okazję zwiedzać: Saaremę i Muhu. W głównym mieście największej w Estonii wyspy (Saarema), zwanym Kuressare, najczęściej odwiedzanym zabytkiem jest zamek biskupi z XIII w., obecnie muzeum prezentujące historię wyspy. Po ostatnim noclegu w Parnu (Parnawa) zwiedziliśmy pałac Rundale leżący na Łotwie. Barokowa budowla z czasów panowania księcia Kurlandii Ernsta Johanna Birona zwana jest niekiedy Nadbałtyckim Wersalem. Podczas wycieczki cztery osoby otrzymały odznakę ?Znam kraje Europy?, którą przyznaje Oddział PTTK w Żarnowie za zwiedzenie przynajmniej pięciu krajów europejskich. Otrzymali ją: Danuta Partyka i Jerzy Grabarczyk z Końskich oraz Teodozja Krysiak i Katarzyna Bernacka z Piotrkowa Trybunalskiego. A za rok przygotowujemy dłuższą wyprawę, której celem będzie poznanie Andory, Hiszpanii i Portugalii.





Panorama portu w Tallinie





Twierdza morska w Helsinkach