tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Ciekawostki

  Pokrowa Preswiatoj Bogomatieri

 
14 października ? Święto Opieki Matki Bożej


Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy lub Wstawiennictwa Bogurodzicy i Zawsze Dziewicy Maryi, zwane też Świętem Pokrowy, obchodzone w Kościołach prawosławnych i katolickich Kościołach wschodnich tradycji bizantyjskiej, jest poświęcone opiece nad ludźmi za wstawiennictwem Maryi. Szczególną popularnością cieszy się w Rosji i na Ukrainie. W tamtejszej tradycji prawosławnej, ukształtowanej pod wpływem ruskiej metropolii kijowskiej oraz Cerkwi rosyjskiej, uznawane jest za najważniejsze święto po 12 głównych wielkich świętach. Uroczystość Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy przypada na 14 października wg kalendarza gregoriańskiego (1 października wg starego stylu).
Rosyjskie słowo Pokrow oraz podobne z języków słowiańskich, mają złożone znaczenie: odnoszą się do płaszcza lub całunu, ale oznaczają również ochronę lub wstawiennictwo. Słowo pochrowa lub pokrowce używane jest też na określenie bielizny kielichowej osłaniającej patenę i kielich. Z tego powodu nazwa święta jest różnie tłumaczona. Współcześnie kościoły obrządku wschodniego w Polsce używają określenia Opieka. Pokrowa to także rodzaj ikony Matki Boskiej jako orędowniczki, pośredniczki i opiekunki ludzkości.
Symbolika płaszcza jest niezwykle bogata. W Biblii otoczenie płaszczem oznaczało wybranie i przekazanie swojego posłannictwa (gest Eliasza w 1 Krl 19,19) i mocy (2 Krl 2,8; 2,13). Gest otoczenia płaszczem był znakiem opieki (Rt 3,9). Zastosowany w prawie zwyczajowym, oznaczał w ceremonii adopcji uznanie dzieci przez ojca, a podczas zaślubin rodziców stosowano go jako uznanie nieślubnych dzieci. W średniowieczu okrycie kogoś swym płaszczem oznaczało wzięcie pod swoją opiekę (biskup Asyżu okrywa swym płaszczem św. Franciszka, kiedy ten zrzuca swe szaty na znak wyrzeczenia się dóbr doczesnych), udzielenie azylu oskarżonym i proszenie dla nich o łaskę.
Symbolika otoczenia płaszczem została bardzo wcześnie związana z Matką Bożą. Już w III w. do biblijnego symbolu nawiązała antyfona ?Pod Twoją obronę?, uważana za jedną z najstarszych modlitw maryjnych. W swej oryginalnej wersji zaczynała się od słów: ?Pod płaszcz Twego miłosierdzia uciekamy się?? i przyzywała Maryję jako tą, która broni swoje duchowe dzieci przed wszelkimi niebezpieczeństwami. Przedstawianie Maryi w płaszczu opiekuńczym jest jednym z pierwszych typów obrazów Matki Bożej Różańcowej.
Święto Pokrowy upamiętnia objawienie Matki Bożej w 910 r., kiedy to Maryja okryła płaszczem wszystkie osoby zgromadzone na niedzielnym całonocnym czuwaniu w świątyni w Blachernach w Konstantynopolu, w której przechowywana była szata Matki Bożej. 1 października (wg starego stylu) na nabożeństwo przybyli m.in. św. Andrzej i jego uczeń Epifaniusz. Byli oni świadkami niezwykłego wydarzenia, gdy ich oczom ukazała się Bogurodzica w otoczeniu proroków, apostołów i aniołów, modląca się za grzeszny świat i pokrywająca obecnych swym maforionem (długim szalem okrywającym głowę i całą postać) na znak swojej opieki nad światem. Objawienie to poruszyło i napełniło nadzieją wiernych, bowiem Imperium Bizantyjskie znajdowało się w trudnej sytuacji ? grabione przez Saracenów, rozrywane od środka waśniami nie tylko świeckimi, potrzebowało pomocy i konsolidacji.
Świątynie dedykowane Pokrowie pojawiły się na Rusi w XII wieku. Do najbardziej znanych współcześnie należą: Sobór Opieki Matki Bożej na Fosie (w Moskwie na Placu Czerwonym tuż obok Kremla, bardziej znany jako Sobór Wasyla Błogosławionego), sobór Opieki Matki Bożej na Cmentarzu Rogożskim w Moskwie (staroobrzędowcy), cerkiew Opieki Matki Bożej w Wołokołamsku; na Ukrainie: sobór Opieki Matki Bożej w Charkowie, cerkiew Opieki Matki Bożej w Łucku; na Białorusi: cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Bożej w Tołoczynie; na Słowacji: cerkiew Opieki Matki Bożej w Niżnym Komarniku oraz cerkiew Opieki Matki Bożej w Irondequoit (w hrabstwie Monroe, stan Nowy Jork) należąca do Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Stanów Zjednoczonych.
Pokrowie poświęcone są także liczne monastery (klasztory), m.in.: monaster Opieki Matki Bożej w Moskwie, monaster Opieki Matki Bożej w Suzdalu, monaster Opieki Matki Bożej w Charkowie, monaster Opieki Matki Bożej w Kijowie.
W Polsce to wezwanie noszą (lub nosiły) m.in.: dawna cerkiew w Szlachtowej (obecnie kościół Matki Boskiej Pośredniczki Łask), cerkiew Opieki Matki Bożej w Choroszczy, cerkiew Opieki Matki Bożej w Puchłach, kaplica Opieki Matki Bożej w Gródku, żeński monaster Opieki Matki Bożej w Turkowicach (powstał w 1903 r. przy wsparciu cara Mikołaja II i jego żony Aleksandry Fiodorowny) oraz męski dom zakonny Opieki Matki Bożej w Wysowej?Zdroju. Pod wezwaniem Matki Boskiej Opiekuńczej zbudowano wiele cerkwi na Rusi i na Łemkowszczyźnie.
Opr.: erg
(źródło: Wikipedia)



Madonna płaszcza opiekuńczego (niem. Schutzmantelmadonna) ? późnogotycka rzeźba pochodząca z kościoła NMP w Ravensburgu w południowej Szwabii. W 1850 r. została zakupiona przez dyrekcję berlińskiego muzeum i odtąd mieści się w zbiorach rzeźby Staatliche Preußisdher Kulturbesitz, w budynku Bode Museum w Berlinie. W pierwotnym miejscu znalazła się XIX?wieczna kopia rzeźby



Ikona Welon Matki Boskiej ? ?Pokrow? (Matka Boska Opiekunka) z parą królewską Janem III Sobieskim i Marysieńką (ost. ćwierć XVII w., deska, tempera, złocenia): Wystawa ?Sztuka cerkiewna dawnej Rzeczypospolitej? w Muzeum Narodowym w Krakowie


erg   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 41 (796) z dnia 12 Października 2012r.
W dziale Ciekawostki dostępne są również artykuły:

Pokaż pełny spis treści
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »