Nie ma zgody na zbycie majątku ciepłowni

Rozłożone na dwa dni Walne Zgromadzenie Członków spółdzielni, będące statutowo najwyższą władzą uchwałodawczą w strukturach spółdzielni, przebiegało w bardzo burzliwej atmosferze, wywołanej planami zarządu spółdzielni zbycia lub wydzierżawienia osobom trzecim majątku ciepłowni spółdzielczej.
Chociaż w porządku obrad zebrania znajdowało się szereg innych projektów uchwał związanych z odchudzeniem majątku spółdzielni, m.in. działek gruntów i zieleni na rzecz miasta i osób trzecich to licznie przybyli na obrady w MDK członkowie spółdzielni zainteresowani byli głównie dalszym losem kotłowni spółdzielczej wraz z całą infrastrukturą przesyłową czynnika grzewczego.
Będący od roku 2004 w strukturach spółdzielni zakład energetyki cieplnej, przejęty od miasta, przynoszący początkowo spółdzielni zyski, za ostatnie dwa lata zaczął generować straty, osiągając za rok 2009 wynik ujemny - 1 mln 100 tys. zł. Nie lepiej było w poprzednim, tj. w 2008 r, kiedy spółdzielnia zanotowała również stratę na działalności ciepłowniczej w wysokości ponad 800 tys. zł.
Z przedstawionej przez zarząd spółdzielni relacji i komentarza do tej sytuacji wynikało, że przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele. W katalogu najczęściej wymienianych przyczyn znalazło się przede wszystkim: zmniejszone zapotrzebowanie na ciepło ze strony odbiorców o około 60% w stosunku do 2004 r. (w 2008 r. Opoczno SA przestało być odbiorcą ciepła), postępująca termomodernizacja budynków w mieście, co widać gołym okiem, wzrost cen opału o ponad 30% w roku 2009, a także duża awaryjność sieci przesyłowej od źródła do odbiorców i straty ciepła na odcinkach magistralnych, nie sprzyjający spółdzielni system rozliczeń podatku VAT zmuszający spółdzielnię do obciążenia tym podatkiem ponad 51% kosztów swojej działalności.
Przyczynkiem do całej sprawy jest również wykonany przez zewnętrzną firmę consultingową audyt potrzeb remontowych ciepłowni, przewidujący w ciągu najbliższych lat konieczne nakłady remontowe za ponad 8 mln zł, na wydatkowanie których spółdzielni nie stać. Stąd decyzja zarządu o potrzebie przekształceń własnościowych, mówiąc krótko, pozbycia się majątku ciepłowni, alternatywnie w drodze sprzedaży lub wydzierżawienia na zewnątrz.
W przekonaniu o słuszności i celowości tych przekształceń, pomóc mieli zarządowi, czekający za drzwiami obrad Walnego Zebrania wysłannicy i emisariusze firm energetyki cieplnej m.in. z Opola, Dąbrowy i Łodzi, zainteresowani kupnem ciepłowni i jak to ładnie zostało przez zarząd spółdzielni określone w sprawozdaniu „mający wizję wytwarzania ciepła w opoczyńskiej ciepłowni”, z którymi wcześniej zarząd prowadził w tym kierunku rozmowy.
Smaczku całej sprawie dodaje fakt, że Opoczno nie okazało się jak na razie zbyt gościnne dla przedstawicieli wspomnianych firm przybyłych w celu zaprezentowania uzdrowicielskich koncepcji na lepszą pracę ciepłowni opoczyńskiej. Wolą członków spółdzielni nie zostali oni wpuszczeni na salę obrad i dopuszczeni do głosu.
Do głosu doszli zaś obecni na sali obrad członkowie, którzy w spontanicznych i częstokroć emocjonalnych wypowiedziach nie zostawili suchej nitki na pracy zarządu spółdzielni i rady nadzorczej, upatrując w tym zasadniczą przyczynę kłopotów spółdzielni w osiąganiu złych wyników ekonomicznych ciepłowni i pozostałych obszarów działalności spółdzielni.
Preludium do tego było zapoznanie zebranych z treścią protokółu z lustracji spółdzielni za okres od 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2008 r.
Lustratorzy ze Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP ujawnili szereg nieprawidłowości w pracy spółdzielni. M.in. niewłaściwą kalkulację kosztów ciepła, nieskuteczną windykację należności spółdzielni za czynsze, brak odpowiednich regulaminów płacowych i uznaniowość w zaszeregowaniu pracowników, niejasne kryteria wypłaty elementów premii dla pracowników i kierownictwa, pobieranie przez członków rady nadzorczej wynagrodzeń, które im nie przysługiwały, zaniechanie dochodzenia od miasta roszczeń odszkodowawczych za niedostarczenie lokali socjalnych dla eksmitowanych członków spółdzielni.
Ta ostatnia sprawa jest bulwersująca dla członków spółdzielni, gdyż jak wykazali lustratorzy, na 14 egzekucji eksmisyjnych w spółdzielni, z prawem do lokalu socjalnego, nie złożono do magistratu ani jednego wniosku o należne odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego. Naraziło to spółdzielnię na znaczne straty z tytułu utrzymywania niechcianych lokatorów, którym gmina miała obowiązek dostarczenia lokali socjalnych.
W części dyskusji poświęconej ciepłowni wskazywano na niedowład organizacyjny, marnotrawstwo sił i środków przeznaczonych na potrzeby ciepłowni, złą gospodarkę limitami CO2, brak odpowiednich procedur i nadzoru nad dostawami opału na składowiska na potrzeby ciepłowni. Szczególnie ta ostatnia sprawa jest rażąco zaniedbana, gdyż nie bada się w sposób systematyczny jakości dostarczanego miału, jego kaloryczności, stopnia zawilgocenia i innych norm określonych wymogami eksploatacyjnymi posiadanych kotłów i rur przesyłowych. Próbki wyrywkowo są wysyłane do Elektrowni Bełchatów, mimo że koszt jednorazowy badania to zaledwie 300 zł. Rodzi to podejrzenia o istnienie elementów korupcjogennych w procesie dostawy tego surowca do wsadu kotłowego i zwiększa koszty jednostkowe wytworzenia źródła ciepła.
Padały też zarzuty o nadmiernych zapasach miału opałowego, co generuje niepotrzebne koszty składowania w postaci zamrożonego kapitału w zakupionym surowcu i powolną utratę wartości energetycznych na skutek przewlekłości składowania. Ewenementem jest także brak własnego laboratorium do badania jakości wody używanej do procesów technologicznych.
Z wielogodzinnej dyskusji nad sprawami będącymi przedmiotem obrad, wyłania się obraz spółdzielni targanej wewnętrznym rozbiciem jej statutowych organów, ułomnością zarządzania, brakiem jasnej strategii działania w obecnych realiach rynkowych i organizacyjnych spółdzielczości mieszkaniowej. A nade wszystkim brakiem jakiegoś programu naprawczego w jasno określonej perspektywie czasowej, szczególnie dla ciepłowni spółdzielczej.
Dali temu wyraz członkowie spółdzielni obecni na obradach w obu częściach Walnego Zgromadzenia. Podjęli prawie jednogłośnie uchwały o odrzuceniu planów zarządu spółdzielni zbycia lub wydzierżawienia majątku ciepłowni spółdzielczej i zobowiązali zarząd oraz radę nadzorczą spółdzielni do opracowania i przedstawienia w najbliższym czasie programu naprawczego dla tego segmentu działalności spółdzielni.
Czy taki program powstanie i czy będzie skutecznie wdrożony w życie czas pokaże. Na razie wszyscy chyba odetchnęli z ulgą, że nie doszło do wyprzedaży tak ważnego nie tylko dla spółdzielców elementu infrastruktury bytowej jakim jest ciepłownia.
Zważyć jednak należy, że decyzja ta nie rozwiązuje problemu, ale oddala go w czasie. Brak skutecznych poczynań kosztowych, mądrej, odważnej i rozsądnej a zarazem profesjonalnej strategii w rozwiązaniu tego problemu ze strony organów spółdzielni spowoduje, że temat jak bumerang wróci niebawem ze znacznie wyższym rachunkiem strat.
Teraz rozpoczyna się wyścig z czasem. Czy główni aktorzy i jego uczestnicy chcą wygrać, czy są do tego przygotowani i czy dadzą radę?