tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Białaczów

 Myśląca pszczoła

 
Ewolucja trwa a ludzie z pokolenia na pokolenie są bardziej inteligentni. Jest to tak zwany efekt Flynna. Ale zwierzęta także nie stoją w miejscu. Czy przyjdzie moment, w którym na Ziemi pojawi się drugi inteligentny gatunek?

W pięknym opowiadaniu Terry Bissona pt. ?Niedźwiedzie odkrywają ogień? opisana jest hipotetyczna sytuacja skoku ewolucyjnego ? ludzie zauważają, że niedźwiedzie gromadzą się wokół ognisk, podkładają suche gałęzie, przenoszą żagwie z jednego ogniska do drugiego i w jakiś sposób rozniecają nowy ogień?

Zoopsychologia
O inteligentnych zachowaniach zwierząt wiemy dzisiaj bardzo wiele. Czaple kradną ludziom kawałki chleba na piknikach leśnych, lecą nad rzekę, kruszą je do wody, a gdy przypływają zanęcone ryby, czaple łowią je z prędkością szybszą niż człowiek wypowiada słowo wędkowanie.
Kruki, wrony zrzucają orzechy na jezdnię, czekają aż zostaną one zmiażdżone przez przejeżdżające samochody i wtedy wydziobują wnętrze. Po pewnym czasie uczą się zrzucać orzechy na przejściach dla pieszych, bo z rozdeptanego orzecha łatwiej coś wydziobać, a samochody zwalniają przed przejściem, więc łatwiej uciec.
Pszczoły przekazują sobie informacje o źródle nektaru za pomocą tańca. Kierunek tańczenia informuje o miejscu położenia nektaru względem słońca, a tempo tańca o odległości od ula. Wielu naukowców było przekonanych, że wykonywanie tańca jest zachowaniem instynktownym i nie ma tu myślenia.
Okazało się to jednak nieprawdą! W pewnym eksperymencie badacze oddalali każdego dnia źródło nektaru o stałą odległość od ula. Okazało się, że pszczoły zaczęły przewidywać gdzie będzie stał pojemnik z nektarem następnego poranka ? krążyły w pobliżu tego miejsca, zanim jeszcze badacze przynieśli pokarm!
Nikt nie zna odpowiedzi na pytanie, jak zwierzę, którego mózg waży ułamek grama, potrafi przewidzieć zachowanie człowieka!

Zwierzę, które myśli
Czy w takim razie zwierzęta myślą? ?Myślenie? to pojęcie wieloznaczne, kryją się pod nim różne procesy umysłowe. Z pewnością niektóre formy myślenia obecne są u zwierząt nawet na poziomie lepszym niż u ludzi (np. wyobraźnia przestrzenna u ptaków latających)!
Ludzie dystansują zwierzęta przede wszystkim pod względem zdolności używania języka i kontrolowania swojego zachowania. Prawdopodobnie nasza przewaga wynika z przekazywania umiejętności z pokolenia na pokolenie. Gdyby grupa niemowlaków jakimś cudem ocalała na bezludnej wyspie, nie mając kontaktu z żadnym dorosłym, to po dorośnięciu członkowie tej grupy nie umieliby mówić, budować domów, rozniecać ognia, szyć ubrań itp. Ich życie byłoby podobne do życia zwierząt.
A czy pod wpływem kontaktu z ludźmi, zwierzęta mogą opanować typowo ludzkie umiejętności? Z pewnością tak ? inteligencja psów i kotów wzrosła w ciągu kilku tysięcy ostatnich lat znacznie bardziej niż innych, nieudomowionych zwierząt. Jednak uczenie zwierząt języka nie przyniosło sukcesów. Badacze uczyli małpy porozumiewać się językiem migowym. Delfiny były uczone symboli rysunkowych. Niestety nawet najbystrzejsze zwierzęta komunikowały się jedynie pojedynczymi słowami, w nielicznych przypadkach potrafiły budować dwuwyrazowe zdania. Żadne zwierze (prócz dwóch szympansów ? Louisa i Kanziego oraz jednej gorylicy Koko) nie nauczyło się tworzyć nowych zdań, takich których wcześniej nie widziało.
Na razie zwierzęta nie odkryły ognia. Ale czy nie mogłoby to nastąpić? Czy jeden szympans, który zaczyna mówić nie jest jaskółką, zwiastującą wiosnę?


dr Marcin Florkowski, psycholog   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 20 (775) z dnia 18 Maja 2012r.
W dziale Białaczów dostępne są również artykuły:

Pokaż pełny spis treści
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »