Kiedy zaczyna się wiosna?
Luty ? miesiąc pełen przeciwieństw pogodowych ? mamy już za sobą. Z reguły w lutym występuje najwięcej dni mroźnych w roku. Przez większość miesiąca las trwa w głębokim uśpieniu i dopiero pod koniec lutego zaczyna się ożywiać. Bardzo często jednak zmiana cyrkulacji i ocieplenie budzą nadzieję na rychłe nadejście wiosny. Przy sprzyjającej pogodzie zakwita leszczyna. To jej kwiaty są zwiastunami nadchodzącej wiosny. Z pól przylegających do lasu dobiegają głosy przybyłych z zimowego wygnania skowronków. Taki też był i tegoroczny luty. Po siarczystych mrozach przybyły śnieżyce i kopiaste zaspy, po których na przełomie miesiąca na naszych ulicach nie pozostało śladu. Powróciło pytanie: czy to już koniec zimy?
Tradycyjnie przyjęło się przekonanie, że wiosna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego. W przybliżeniu oznacza to na półkuli północnej okres pomiędzy 20 marca a 22 czerwca (czasami te daty są zmienne). Wiosna jest jedną z pór roku w przyrodzie umiarkowanego klimatu. Jej cechy charakterystyczne to umiarkowana temperatura powietrza i umiarkowana ilość opadów. Na taką wiosnę musimy jeszcze poczekać.
Ale od czwartku 1 marca mamy już
wiosnę meteorologiczną,
która obejmuje marzec, kwiecień i maj. 1 marca za początek roku oraz pierwszy dzień wiosny przyjęty został jeszcze w czasach rzymskich. Od tego dnia liczono trzymiesięczne okresy (sezony): wiosnę, lato, jesień i zimę. W 1780 roku Palatyńskie Towarzystwo Meteorologiczne (Mannheim, Niemcy) wykorzystało ten podział w meteorologii. Określenie meteorologicznych pór roku wprowadzili w 1958 roku Reid A. Bryson i James F. Lahey. Po zbadaniu globalnych układów pogodowych, doszli oni do wniosku, że często nie korespondują one z podziałem na astronomiczne pory roku. Dlatego zaproponowano wydzielenie czterech trzymiesięcznych okresów: wiosnę (1 marca ? 31 maja), lato (1 czerwca ? 31 sierpnia), jesień (1 września ? 30 listopada), zimę (1 grudnia ? 28 lub 29 lutego). W naszym kraju meteorologiczna wiosna objawia się coraz większymi wahaniami dobowymi temperatury, systematycznie postępującym wzrostem temperatury oraz zmniejszającą się ilością dni pochmurnych i deszczowych.
Oprócz wiosny meteorologicznej znamy także
wiosnę astronomiczną,
która rozpoczyna się pozornym wejściem Słońca w znak Barana i w momencie zrównania się dnia z nocą. Oprócz wiosny astronomicznej znamy także wiosnę kalendarzową, która rozpoczyna się corocznie 21 marca (czasem zdarza się, że wiosna kalendarzowa wypada w innym dniu niż astronomiczna). Każdy moment zmiany pory roku wyznaczany jest za pomocą specjalnych obliczeń i obserwacji astronomicznych i w rzeczywistości co roku wypada o innej porze dnia, a nawet innego dnia. W związku z tym początek wiosny wypada czasami nie 21 a 20 lub 22 dnia marca. Podobnie jest z początkiem innych pór roku.
W XX wieku wiosna w strefie czasowej Polski rozpoczynała się z reguły 21 marca, czasami i coraz częściej 20 marca. W 2011 roku ostatni raz wiosna rozpoczęła się 21 marca (godz. 00:21 naszego czasu), potem do roku 2047 wyłącznie 20 marca. W bieżącym roku nastąpi to 20 marca dokładnie o godz. 6:14:20. Od 2048 roku początek wiosny będzie miał miejsce albo 19 albo 20 marca. Początek wiosny przypadający 21 marca nastąpi ponownie w roku 2102.
Wiosna astronomiczna trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 20 marca a 22 czerwca (czasami daty te wypadają dzień wcześniej lub dzień później, a w roku przestępnym mogą być dodatkowo cofnięte o jeden dzień ? w tym roku wiosna odejdzie 21 czerwca o godz. 1:09:22 naszego czasu). Podczas wiosny astronomicznej dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dnia przybywa, a nocy ubywa.
Odmian wiosny jest jednak jeszcze więcej.
Za wiosnę klimatyczną
(zwaną też wiosną termiczną) przyjmuje się okres roku, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 5 a 15°C. Najwcześniej, przed 25 marca, rozpoczyna się ona na zachodzie i południowym zachodzie Polski. Najpóźniej natomiast na północy i północnym wschodzie, dopiero około 10 kwietnia.
Oprócz termicznej wiosny mamy także
wiosnę przyrodniczą,
która cechuje się zazielenianiem trawy i pojawianiem się na drzewach pąków, z których wyrastają liście i owoce. Pierwsze wyraźne oznaki wiosny przyrodniczej zauważyć możemy na przełomie marca i kwietnia. Za początek wiosny fenologicznej przyjmuje się początek wegetacji roślin oraz kwitnienie przebiśniegów i krokusów. Dalsze okresy tej wiosny to: wczesna wiosna (kwitną: mniszek lekarski, czeremcha zwyczajna; pojawiają się liście kasztanowca i brzozy) i pełnia wiosny ? zielenieje las liściasty, kwitną kasztanowce i bez).
Zielona wiosna, czyli okres, który najbardziej cieszy nasze oczy kolorami, przychodzi w pierwszej połowie kwietnia lub dopiero w połowie tego miesiąca. Natomiast zaawansowana wiosna, kiedy w powietrzu unoszą się pyłki roślin i czujemy najprzyjemniejsze zapachy, następuje tradycyjnie w drugiej połowie kwietnia i w maju.
Zebrał: erg
(Źródło: Wikimedia Commons)
|