Głosowanie niepełnosprawnych i niewidomych

Sejm RP przyjął nowy kodeks wyborczy, który zastąpił dotychczasowe przepisy regulujące wybory w Polsce. Nowy kodeks wyborczy obowiązujący od 1 sierpnia 2011 r. sumuje dotychczasowe polskie przepisy wyborcze i niektóre z nich modyfikuje. Wprowadza również w niektórych przypadkach zupełnie nowe rozwiązania.

Nowe reguły wyborcze ułatwić mają głosowanie niepełnosprawnych. Wprowadzają możliwość głosowania korespondencyjnego dla osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Dla celów głosowania listownego przeznaczona będzie co najmniej jedna komisja na terenie gminy. Specjalny pakiet wyborczy dla niepełnosprawnych składający się z koperty zwrotnej, kart do głosowania z dodatkową kopertą oraz instrukcji, dostarczy upoważniony pracownik urzędu gminy albo Poczta Polska listem poleconym.
W przypadku, gdy niewidomy wyborca zażądał, do zestawu dołączy się nakładkę na karty do głosowania w alfabecie Braille?a. Taki pakiet wyborczy zawierać musi też oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu. Zestaw powinien dotrzeć do zainteresowanego nie później niż 7 dni przed wyborami. Koperty są identyczne dla wszystkich głosujących korespondencyjnie w jednej gminie i muszą być wystarczająco duże, aby zmieściły się w nich bez konieczności składania, niezbędne przy głosowaniach dokumenty. Zawierać muszą, oprócz adresu wyborcy, widoczne oznaczenie ?Przesyłka wyborcza? i gminną pieczęć. Na kopercie zwrotnej, która w miarę możliwości powinna być biała, umieszcza się adres obwodowej komisji wyborczej oraz napis informujący, że jest to przesyłka wyborcza.
Na druku oświadczenia o osobistym i tajnym głosowaniu, który przygotuje urząd gminy, musi znajdować się imię, nazwisko i PESEL wyborcy oraz określenie rodzaju wyborów (np. do Sejmu i Senatu), ich data i nazwa miejscowości, w której wyborca sporządza oświadczenie. Musi również być miejsce na własnoręczny podpis wyborcy. Instrukcja do głosowania musi mieć format A?4 i powinna być zapisana co najmniej 14?punktową czcionką. Wyborca głosujący korespondencyjnie, który wystąpił o przesłanie nakładki na karty do głosowania w alfabecie Braille?a, musi otrzymać wraz z instrukcją podstawową również dodatkową, zredagowaną w piśmie punktowym dla niewidomych.
Każda gmina zobowiązana jest sporządzić instrukcję do głosowania według oficjalnego wzoru. Instrukcja musi zawierać informację, że po oddaniu głosu przez umieszczenie znaczka ?X? w stosownej kratce należy karty do głosowania umieścić w przeznaczonej do tego kopercie i zakleić ją. Następnie zaklejoną kopertę na kartę do głosowania należy w kopercie zwrotnej wysyłać na adres obwodowej komisji wyborczej. Do koperty zwrotnej wkłada się też oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, obowiązkowo opatrzone nazwą miejscowości, datą i podpisem głosującego. Brak takiego oświadczenia spowoduje, że karta nie zostanie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania. Wyborca może nadać taką kopertę na poczcie nie później niż w ostatnim dniu roboczym przed terminem wyborów. Może też jeszcze przed zakończeniem głosowania, osobiście dostarczyć kopertę zwrotną do swojej obwodowej komisji wyborczej.
Wyborcy niepełnosprawni i ci powyżej 75. roku życia będą mogli głosować również przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem takim może być tylko osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie. Pełnomocnictwo do głosowania można przyjąć tylko od jednej osoby. Kodeks wyborczy umożliwia ponadto głosowanie przez wyborcę niewidomego lub niedowidzącego przy pomocy nakładek do kart do głosowania w alfabecie Braille?a, których wzór ma określić Państwowa Komisja Wyborcza. Wyborca niepełnosprawny może zażądać przysłania nieodpłatnej informacji w formie infolinii oraz materiałów drukowanych na swój adres domowy. Nowy kodeks wyborczy wprowadził obowiązek umieszczania obwieszczeń wyborczych oraz wyników głosowania w miejscach łatwo dostępnych dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Wyznaczony członek obwodowej komisji wyborczej będzie zobowiązany do ustnego przekazywania osobie niewidomej lub niedowidzącej treści obwieszczeń wyborczych. Państwowa Komisja Wyborcza sporządzi i udostępni w alfabecie Braille?a materiał informacyjny o uprawnieniach niepełnosprawnych wyborców.
Obowiązkiem jest również dostosowanie do potrzeb wyborców niepełnosprawnych lokali obwodowych komisji wyborczych. W trybie konsultacji obywatelskich możliwa jest weryfikacja siedzib komisji wyborczych. Organizacje reprezentujące osoby niepełnosprawne, a także każdy zainteresowany wyborca, będą mogły na przykład zakwestionować lokalizację siedziby danej komisji wyborczej.
W myśl obowiązujących przepisów, gmina musi na każde 15 tysięcy mieszkańców przygotować przynajmniej jeden lokal dostosowany do potrzeb wyborców niepełnosprawnych.