Dlaczego świętujemy Dzień 3 Maja?

Projekt gimnazjalny zrealizowany przy współpracy z Tygodnikiem Opoczyńskim przez uczniów Gimnazjum nr 2 im. Władysława Jagiełły w Opocznie.
Uczeń gimnazjum, aby ukończyć szkołę i mieć możliwość starania się o przyjęcie do szkoły ponadgimnazjalnej musi spełnić kilka warunków. Przede wszystkim musi opanować wiadomości i umiejętności w stopniu co najmniej dopuszczającym (czyli otrzymać przynajmniej dwójkę) z każdego z 17 przedmiotów jakie są realizowane w trzyletnim cyklu gimnazjalnym. Konieczne do ukończenia gimnazjum jest przystąpienie do pisemnego egzaminu gimnazjalnego przeprowadzonego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Wszyscy gimnazjaliści piszą testy takie same i w tym samym czasie. Do egzaminu nie można nie przystąpić, bo wtedy nie otrzyma się świadectwa ukończenia gimnazjum i trzeba będzie powtarzać ostatnią klasę, by za rok ponownie przystąpić do egzaminu. Trwa on trzy dni, a każdy dzień to dwa zakresy tematyczne. W bieżącym roku szkolnym młodzież pisała część humanistyczną we wtorek 23 kwietnia z historii i wiedzy o społeczeństwie oraz a z języka polskiego. Następnego dnia z przedmiotów przyrodniczych (biologia, chemia, fizyka, geografia), a potem z matematyki. Na końcu, w czwartek 25 kwietnia uczniowie zmagali się z testami z języka obcego na poziomie podstawowym i rozszerzonym.
Ale to jeszcze nie wszystko. Uczniowie mają obowiązek udziału w realizacji projektu gimnazjalnego, który został zdefiniowany jako zespołowe, planowe działanie uczniów, mające na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod. Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów lub wykraczać poza te treści.
Projekt edukacyjny obejmuje działania, które ma realizować zespół uczniów pod opieką nauczyciela:
a) wybranie tematu projektu edukacyjnego,
b) określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji,
c) wykonanie zaplanowanych działań,
d) publiczne przedstawienie rezultatów.
Udział ucznia w pracach projektowych ma wpływ na ocenę z zachowania, a informacja o tym udziale oraz temat projektu będą wpisane na świadectwie ukończenia szkoły.
Gimnazjaliści z klasy IIIc Zespołu Szkół Samorządowych nr 2: Daniel Politowski, Adrian Świątek, Luiza Lasota, Konrad Belica, Marcin Adamczyk, Patrycja Michalak, Mateusz Borowski, Klaudia Rogulska, Dawid Czuban oraz Paweł Nagórka z klasy IIIa zrealizowali projekt pod tytułem: "Dlaczego świętujemy dzień 3 Maja?" Opiekunem projektu był Marek Zwolski, a pomagał mu Dariusz Pęczek.
Celem projektu było nagranie wypowiedzi znanych osób: posła Roberta Telusa, burmistrza Jana Wieruszewskiego, dyrektorki ZSS nr 2 Edyty Czarneckiej i starosty Marka Ksyty. Nagrania te stały się materiałem do stworzenia strony internetowej i tego właśnie artykułu, stanowiąc realizację ostatniego zadania projektu gimnazjalnego: publiczne przedstawienie rezultatów.


Wypowiedź posła
Roberta Telusa

Marcin Adamczyk: Dlaczego obchodzimy święto 3 Maja?
Poseł Robert Telus: Witam was bardzo serdecznie i bardzo się cieszę, że przyszliście do mnie i że chcecie nagrać ze mną tą rozmowę. To jest bardzo ważne i potrzebne, że młodzież chce nawiązywać kontakty z posłem i że interesujecie się takimi sprawami. Dziękuje wam za to, że w ogóle tu teraz ze mną jesteście, że mnie odwiedziliście i mogę Was u mnie gościć. Dzisiaj jestem akurat, jak widzicie, z moją córką Faustyną. Wracając do pytania: dlaczego świętujemy święto 3 Maja? Jakie to jest święto wiemy wszyscy z pewnością. Dla nas, dla Polaków jest to najważniejsze święto narodowe. Była to pierwsza konstytucja w Europie i jedna z pierwszych, bo druga na świecie. Dlatego dla nas, dla Polaków jest to bardzo ważna data. Historia tego wydarzenia ukazuje to, że my, Polacy jesteśmy w bardzo wielu sprawach pierwsi na świecie i w Europie. Tylko że często bywa tak, że my nie szanujemy tego i nie pamiętamy o tym, co jest dla nas najważniejsze. A przecież, żeby patrzeć w przyszłość naszego narodu musimy wiedzieć o tym co się dzieje teraz ale również pamiętać o historii i kultywować to co dobrego działo się w przeszłości. Nasza polska historia jest bardzo bogata. Mamy piękne tradycje i musimy je kultywować.
Przez lata komunizmu 3 maja nie był świętowany, dlatego że komunizm chciał w nas wytrzebić to, co jest nasze polskie, narodowe, to co jest najważniejsze. Dlatego teraz tym bardziej powinniśmy się starać żeby przekazywać wam i młodszemu pokoleniu, doniosłość ważnych chwil z naszej przeszłości. To jest dla nas najważniejsza tradycja, dlatego bardzo ważne jest to, żeby wszyscy o tym tak myśleli i my starsi i wy młodzież lub dzieci. Ważne jest, aby 3 maja było świętem wesołym, bo to jest wesołe święto to jest radosne święto. Nie czcimy tego dnia jakiejś smutnej daty i wydarzenia. To jest wesołe święto i 3 maja powinniśmy pamiętać o tym, żeby cieszyć się, że jesteśmy Polakami z ciekawą historią i na przykład wywiesić flagę. U mnie na podwórku postawiłem sobie maszt i zawsze 3 maja łopoce flaga narodowa. Wszyscy powinniśmy pokazać że świętujemy to ważne święto.
3 maja jest również świętem parlamentaryzmu polskiego. Została ustanowiona konstytucja po obradach czteroletniego sejmu. Został uchwalony najważniejszy dla nas, dla Polaków dokument po raz pierwszy w formie konstytucji. Rocznicę uchwalenia tej pierwszej polskiej konstytucji powinien moim zdaniem szczególnie świętować polski Sejm. Pamiętam jak kiedyś w jednej z rozmów powiedziałem, że ten dzień powinien być dniem posła. Każda grupa zawodowa ma swój dzień. Jest dzień górnika, czy też dzień nauczyciela, a dniem posłów powinien być właśnie 3 maja, bo wtedy właśnie uchwalono pierwszą polską konstytucję.


Wypowiedź burmistrza
Jana Wieruszewskiego

Adrian Świątek: Dlaczego świętujemy, dlaczego obchodzimy święto 3 Maja?
Burmistrz Jan Wieruszewski: Uważa się, że 3 maja, obok 11 listopada, to najważniejsze święto dla naszego kraju i dla Polaków. Myślę, że to wydarzenie, uchwalenie Konstytucji 3 maja, odegrało ogromną rolę w historii Polski i ma swoje skutki też w dniu dzisiejszym. Uchwalenie Konstytucji 3 maja i zmiany ustrojowe, które ona wprowadzała są na tyle rewolucyjne i istotne, że miały ogromne znaczenie w całej późniejszej historii Polski. Zarówno w okresie zaborów, jak i w okresie międzywojennym, kiedy to wolna Polska mogła wreszcie korzystać z zapisów konstytucji, dostosowując ją do warunków jakie były w okresie międzywojennym. Również po II wojnie światowej święto 3 Maja miało ogromne znaczenie, mimo że było to zakazane święto. Wtedy, w Polsce socjalistycznej, wprowadzono święto 1 Maja, które ówczesne władze uważały za święto najważniejsze. 3 Maja przestało być oficjalnym świętem państwowym. Pozostało jedynie świętem kościelnymi zupełnie inaczej obchodzonym. Jednak dla Polaków, którym zależało na wartościach patriotycznych, rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja pozostała świętem narodowym, pomimo tego, że takie kultywowanie świąt zakazanych było karane. Myślę, że dzięki tym akcentom w tym trudnym okresie przetrwały dążenia do odzyskania wolności. Trzeba przecież pamiętać o tym, że właśnie po 1989 roku, kiedy Polska odzyskała pełną niepodległość, natychmiast w 1990 roku przywrócono święto 3 Maja jako święto państwowe. Jest to więc bardzo ważne święto nie bez powodu nazywane jednym z najważniejszych świąt, obchodzone uroczyście przez władze państwowe i samorządowe różnego szczebla.
Jest to święto bardzo ważne dla młodego pokolenia, gdyż kiedy śledzimy tamten czas i sytuację polityczną związaną z uchwaleniem Konstytucji 3 maja można odnieść się do sytuacji w jakiej dzisiaj żyjemy i działamy. Przede wszystkim zniesienie liberum veto, bardzo trudne do przyjęcia przez wszystkich posłów zostało jednak zniesione przez aklamację. Uczymy się więc, że można uchwalić ustawy bardzo, bardzo trudne i kontrowersyjne w imię dobra wspólnego. Takie wielkie zwycięstwo środowiska patriotycznego doprowadzające do uchwalenia konstytucji i likwidujące przy tym przywileje społeczne szlachty daje nadzieję na dalsze współczesne podobne patriotyczne trudne osiągnięcia.
Patrząc na Konstytucję 3 maja z naszej, współczesnej perspektywy trzeba przyznać, że było to bardzo wartościowe wydarzenie historyczne. Ważne w okresie zaborów, w czasach międzywojennych i dzisiaj. Myślę, że musimy zdawać sobie sprawę z tego, że historia, którą dzisiaj pisze życie jest kontynuację historii i dorobku naszych przodków. By przeszłych dokonań nie zaprzepaścić musimy rozwijać i wspierać działania przyczyniające się do dalszego rozwoju.


Wypowiedź dyrektorki ZSS nr 2,
Edyty Czarneckiej

Konrad Belica: Chcieliśmy zadać pani jedno ważne pytanie. Mianowicie: dlaczego obchodzimy święto 3 Maja?
Dyrektorka ZSS nr 2 Edyta Czarnecka: Jest mi bardzo milo gościć was i muszę powiedzieć, ze jestem pod wrażeniem wyboru tematyki, ponieważ faktycznie dotyczy ona bardzo ważnej daty w historii Polski. Myślę, że już wiecie sporo na temat Konstytucji 3 maja. Wykorzystam swoją wiedzę ogólną, którą posiadam na ten temat. Lekcje historii i spotkania z naszymi nauczycielami historii dostarczą wam więcej szczegółowych informacji na temat uchwalenia Konstytucji 3 maja. Ja, będąc Polką chciałabym podkreślić przede wszystkim to, że uchwalenie Konstytucji 3 maja było bardzo ważne i jest godne świętowania. Konstytucja ta to ustawa, która została uchwalona w 1791 roku. Był to kompromis pomiędzy stronnictwem patriotycznym, a stronnictwem konserwatywnym. Przede wszystkim był to unikat w sensie ustawy, ponieważ była ona tego typu ustawą drugą na świecie po uchwalonej w Stanach Zjednoczonych. Podkreślała potrzebę dążenia Polski do uregulowania wszelkich norm prawnych. Niestety została już w połowie 1792 roku zachwiana na skutek wydarzeń historycznych.
Świętujemy obecnie corocznie rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja bardzo uroczyście. Jest to dzień wolny od pracy. Organizowane są uroczystości państwowe, w szkole akcentujemy ten dzień poprzez apele i uroczystości szkolne w przeddzień 3 Maja, dużo mówimy o tej Konstytucji na lekcjach. A to dlatego, że wspominamy taki moment w historii Polski, gdy władza, posłowie Sejmu Czteroletniego z 1792 roku jednogłośnie ustanowiła, że dobro ojczyzny jest najważniejsze, kosztem swoich własnych, prywatnych i osobistych przywilejów. Konstytucja ta zniosła na przykład liberum veto, a więc prawo jednego w całym zgromadzeniu sejmowym posła do zerwania obrad i niewprowadzenia praw, które jemu akurat w jakiś sposób nie pasują, często wbrew interesowi i dobru Polski. Zniesienie tego prawa było ogromnym sukcesem myśli patriotycznych nad myśleniem tylko o swoich własnych interesach. Konstytucja 3 maja trwała bardzo krótko. Jednak to, że wszyscy posłowie potrafili przedłożyć jednogłośnie dobro całej Ojczyzny, nad dobro własne, osobiste było wydarzeniem niezwykłym i spektakularnym ? symbolem wartości patriotycznych. Świętując rocznicę tego wielkiego wydarzenia, świętujemy zwycięstwo patriotycznych zmian dla lepszej i sprawiedliwszej Polski.


Wypowiedź starosty
Marka Ksyty

Patrycja Michalak: Chciałam zadać panu jedno pytanie, mianowicie jak powstało święto 3 Maja?
Starosta Marek Ksyta: Przede wszystkim trzeba zacząć od tego, że konstytucja z definicji to zbiór praw i obowiązków obywateli danego kraju i narodu.
Konstytucja 3 maja miała szczególne znaczenie dla narodu polskiego i Rzeczpospolitej, wtedy państwa obojga narodów czyli Polski i Litwy. Konstytucja uchwalona została w 1791 roku, czyli obchodzić bęziemy 222 rocznicę jej uchwalenia. Dlaczego to miało takie szczególne znaczenie? W tamtych czasach państwa funkcjonowały na podstawie dokumentów bardzo różnych, a konstytucja, zwana również ustawą zasadniczą, określała wszystkie podstawowe prawa i obowiązki obywateli danego narodu. Była to druga konstytucja po konstytucji Stanów Zjednoczonych na świecie. Dlatego też była taka szczególna. Ten wymiar szczególności polegał na tym, że Polska jako pierwsze państwo w Europie uchwaliła swoją ustawę zasadniczą, właśnie 3 V 1791 r. Był to sposób ratowania państwowości polskiej, ponieważ w roku 1791 zagrożona była nasza niepodległość. W związku z tym, aby ratować Polskę, w treści konstytucji zostało zniesione liberum veto. Liberum veto to pozwolenie na to, by każdy poseł mógł zakwestionować pewną decyzję. Niekoniecznie było to obiektywne zdanie zrywającego sejm posła. Bardzo często był on sterowany przez przeciwników państwowości Polski i to wyrażenie przez posła liberum veto nie było wtedy dla Polski właściwe. Za sprawą liberum veto państwowość polska chyliła się ku upadkowi. To powód dla którego tak ważne było uchwalenie tej konstytucji.
Konstytucja zniosła liberum veto, ale też zrównywała prawa polityczne mieszczan i szlachty oraz zwiększała prawa chłopów. Wprowadzała również trójpodział władzy, czyli to, co w chwili obecnej ma odzwierciedlenie w konstytucjach innych państw. Podział władzy na władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą. Takie były podstawowe założenia konstytucyjne, które zostały zawarty w Konstytucji 3 maja.
Dodam, że powiat opoczyński szczególnie jest związany z uchwaleniem Konstytucji 3 maja, ponieważ jednym z sygnatariuszy Konstytucji 3 maja był Stanisław Małachowski. Z tego co wiemy ze źródeł historycznych redagował treści tej Konstytucji w dworku w Białaczowie w powiecie opoczyńskim. Jest to więc taki nasz lokalny związek z uchwaleniem Konstytucji 3 maja.
Ponieważ był to nowatorski dokument ? ta konstytucja ma wielkie znaczenie nie tylko dla narodu polskiego, ale również dla innych państw, była pomocna przy redagowaniu dokumentów regulujących prawa i obowiązki obywateli w różnych krajach na całym świecie.




Od lewej: Marek Zwolski, Klaudia Rogulska, Luiza Lasota, Adrian Świątek, Marcin Adamczyk, Paweł Nagórka, Konrad Belica, Daniel Politowski, Mateusz Borowski, Dawid Czuban