Cukrzyca – ekonomicznym tsunami XXI wieku

W związku zakończonym właśnie w Krynicy XX Forum Ekonomicznym opublikowany został raport „Cukrzyca. Ukryta pandemia. Sytuacja w Polsce”, poświęcony społecznym i ekonomicznym skutkom tej choroby w Polsce. Wcześniej podobne raporty zostały opublikowane we Włoszech, Chinach, na Węgrzech.
Częstość występowania cukrzycy rośnie w tak szybkim tempie, że w perspektywie najbliższych lat, systemy opieki zdrowotnej nie będą w stanie efektywnie podołać temu problemowi. Zegar cukrzycy tyka: co 5 sekund rozpoznaje się nowy przypadek cukrzycy, a co 10 sekund jedna osoba umiera z powodu jej powikłań. Światowa Organizacja Zdrowia od lat alarmuje, że cukrzyca, która już jest uznana za chorobę społeczną, jest jedną z najgroźniejszych schorzeń cywilizacyjnych jakie będą dotykać społeczeństwa w najbliższym czasie. Rozprzestrzeniająca się w bardzo szybkim tempie choroba, której sprzyja niezdrowy tryb życia może stać się epidemią XXI wieku, a związane z nią groźne powikłania coraz częstszymi przyczynami zgonów.
Systemy opieki zdrowotnej na całym świecie wydają gigantyczne kwoty na prewencje i leczenie cukrzycy, co nie pozostaje bez znaczenia zarówno dla indywidualnych pacjentów, jak również dla całej gospodarki. Co jest jednak najbardziej niepokojące to fakt, że koszty leczenia i profilaktyki cukrzycy ciągle rosną. Ocenia się, że w roku 2010 wydatki ponoszone globalnie przez opiekę zdrowotną na leczenie cukrzycy, jej powikłań oraz profilaktykę wynoszą łącznie 376 mld USD, zaś jak pokazują szacunki, do roku 2030 wartość ta przekroczy 490 mld USD.
Koszty cukrzycy to nie tylko obciążenia finansowe dla służby zdrowia związane z zapewnieniem chorym odpowiedniej opieki zdrowotnej, ale również koszty pośrednie ponoszone przez społeczeństwo, związane z utratą produktywności, wydatkami opieki społecznej i stratami finansowymi dla pacjentów. Choroba przewlekła jaką jest cukrzyca nakłada też koszty pośrednie na gospodarkę i indywidualne osoby, które znacznie przekraczają koszty opieki medycznej. Nawet jeśli chorzy na cukrzycę nadal mogą pracować, choroba może wpływać na ich zdolność do normalnego funkcjonowania. Sama choroba lub leczenie szpitalne mogą być przyczyną absencji w pracy, a ostatecznie prowadzić do wcześniejszego przejścia na emeryturę lub rentę z powodu niesprawności i do przedwczesnego zgonu. Takie osoby, mimo swojego wykształcenia i doświadczenia zawodowego, wypadają z rynku pracy.
Leczenie cukrzycy w Polsce pochłania około 2,5 mld zł rocznie, a średnie roczne wydatki na leczenie jednego pacjenta z rozpoznaniem cukrzycy typu II wyniosły w Polsce 2429 zł i były trzy razy mniejsze niż w Europie Zachodniej. W rankingu Euro Consumer Diabetes Index, edycja 2008, Polska znajduje się na 25. miejscu (na 30 ocenianych krajów) pod względem jakości opieki diabetologicznej.
W Polsce na cukrzycę choruje około 2,5 mln ludzi, ponad 750 tys. z nich jeszcze o tym nie wie i w związku z tym nie są leczeni. Szacuje się, że w 2010 roku cukrzyca będzie przyczyną ponad 29 tys. zgonów. Choroba niedokrwienna serca występuje u co drugiego chorego z cukrzycą; cukrzyca jest najczęstszą przyczyną schyłkowej niewydolności nerek, a ponad 3 tys. osób z cukrzycą znajduje się na stałe w programach leczenia przewlekłego dializami. Co roku u chorych na cukrzycę przeprowadza się 14 tys. amputacji stóp.
Na świecie chorych jest już niemal 285 milionów osób. Szacuje się, że cukrzyca i jej powikłania stanowią jedną z pięciu najczęstszych przyczyn zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Liczba zgonów z powodu cukrzycy jest na świecie podobna do liczby umierających z powodu AIDS. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna alarmuje, że w ciągu najbliższych 20 lat odsetek chorych na cukrzycę w populacji dorosłych wzrośnie z 9 do około 11%.