Żeń–szeń (Ginseng radix) – korzeń życia…

Słowo ginseng w języku chińskim znaczy – esencja człowieka i właśnie dlatego stało się częścią nazwy łacińskiej gatunku, dostarczającego znanego, choć wciąż tajemniczego surowca, jakim jest korzeń żeń–szenia (Ginseng radix), kształtem przypominający postać człowieka. Pochodzi z gór Mandżurii, Nepalu i północno–wschodnich Chin, obecnie prawie niespotykany w warunkach naturalnych. Na Dalekim Wschodzie żeń–szeń stosowany był w lecznictwie od ponad 3 tysięcy lat i uważany za panaceum i lek na długowieczność.
W dziele medycyny chińskiej z roku 100 p.n.e. pisano o nim: daje spokój umysłu, stabilizację ducha, uspokaja serce, wzmacnia umysł, rozszerza pamięć, czyni wzrok jasnym i oddala choroby. W starożytnych Chinach dostępny był tylko dla cesarza i jego dworzan, miał im zapewnić siłę, zdrowie i witalność. Wiedzę o nim chroniły kolejne cesarskie dynastie, a tereny uprawy strzegły wojska. Wieśniakom za kradzież żeń–szenia z cesarskich lasów groziło ścięcie głowy.
W XII w. sławny podróżnik z Wenecji Marco Polo, przywiózł żeń–szeń do Europy. Wkrótce głośno stało się o niezwykłych właściwościach surowca, a sam korzeń stał się pożądanym i kosztownym lekiem. W XVII w. we Francji osiągnął wartość złota.
Ginseng radix i wyciągi z niego otrzymywane stosowane są jako adaptogeny, w celu zwiększenia możliwości koncentracji, aktywności umysłowej i fizycznej, jako leki afrodyzyjne i immunomodulujące oraz ogólnie tonizujące, wskazane szczególnie w okresie rekonwalescencji i dla osób starszych.
Lista pozytywnego wpływu żeń–szenia jest szczególnie długa, a uczeni odnaleźli w korzeniu prawie 200 substancji, których działanie polega na zwiększeniu zdolności hemoglobiny do przyłączania tlenu, a tym samym lepszego zaopatrywania narządów w tlen. W konsekwencji wzrasta ilość energii i zdolność organizmu do wysiłku zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Substancje te pobudzając układ immunologiczny powodują także wzrost odporności na infekcje bakteryjne i wirusowe.
Z najnowszych badań wynika, że ekstrakt z korzenia żeń–szenia ułatwia zużycie tlenu w komórkach organizmu, zmniejszając jednocześnie we krwi poziom kwasu mlekowego. Kwas mlekowy pojawia się we krwi podczas intensywnego wysiłku fizycznego w konsekwencji wywołuje on ból mięśni. Przebadano sportowców, którzy przyjmowali regularnie żeń–szeń i okazało się, że kwas mlekowy osiągnął u nich dwukrotnie niższy poziom.
Żeń–szeń polecany jest m.in. osobom w starszym wieku. Regularne jego stosowanie wpływa na zachowanie sprawności fizycznej i umysłowej, opóźnia procesy starzenia się organizmu, łagodzi objawy menopauzy i andropauzy, przez co pozwala utrzymać aktywność życiową do późnych lat.
W medycynie tradycyjnej Chin korzeń żeń–szenia znany był jako środek afrodyzyjny (afrodyzjak). Skuteczność surowca w leczeniu zaburzeń funkcji seksualnych potwierdzono w trzech badaniach klinicznych.
Wyciąg z korzenia żeń–szenia stosowany jest również w kosmetyce jako preparat odmładzający skórę, stymuluje on bowiem odnowę naskórka. Wykorzystywany jest także w środkach zapobiegających łysieniu i wypadaniu włosów, pobudza macierz włosa i poprawia ukrwienie skóry.
Chociaż korzeń żeń–szenia i otrzymywane z niego preparaty są uważane za bezpieczne i nie powodują poważniejszych działań niepożądanych. Syndrom żeń–szeniowy, objawiający się nadciśnieniem, nerwowością, biegunką, bezsennością, wysypką skórną może wystąpić tylko przy podawaniu dużych dawek korzeni ( 3–15 g dziennie) przez okres 2 lat, co potwierdziły badania. Pacjentom stosującym się do zaleceń dawkowania nie grozi wystąpienie syndromu, już 0,5 g korzeni żeń–szenia uważa się za dawkę efektywną terapeutycznie, a leczniczo stosuje się zwykle 1–2 g surowca dziennie.
Żeń–szeń wykazuje działanie przeciwzakrzepowe, nie mogą go stosować osoby chorujące na hemofilię oraz inne zaburzenia krzepnięcia krwi. Działanie żeń–szenia, obniżające poziom cukru, stanowi z kolei przeciwwskazanie dla osób ze skłonnościami do hipoglikemii. Nie należy go także podawać dzieciom i kobietom w ciąży.
Jeszcze nie wszystkie właściwości Ginseng radix opisane w księgach pochodzących ze starożytnych Chin, są wykorzystywane w lecznictwie. Prowadzone są badania mogące je potwierdzić, a tym samym znaleźć szersze zastosowanie korzenia. Prowadzone są doświadczenia wskazujące na możliwość hamowania powstawania i rozwoju niektórych chorób nowotworowych…. Kto wie? może ma w sobie wiele prawdy bajkowe określenie sprzed 3 tysięcy lat:
Ginseng radix – korzeń życia… dawka nieśmiertelności…
Obecnie na polskim rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających żeń–szeń, a także preparatów witaminowych wzbogaconych o ten cenny surowiec, a więc śmiało sięgnijmy po jeden z nich i cieszmy się zdrowiem przez długie lata…