Walczmy z cukrzycą

27 czerwca obchodziliśmy Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Dzień ten został ustanowiony w 1991 roku przez Międzynarodową Federację ds. Cukrzycy (IDF ? International Diabetes Federation) oraz Światową Organizację Zdrowia (WHO). Na świecie, Dzień ten jest obchodzony 14 listopada, w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga natomiast w Polsce, za zgodą Międzynarodowej Federacji ds. Cukrzycy ? IDF, przypada on właśnie w czerwcu, w rocznicę odkrycia insuliny.
Cukrzyca to zespół różnych, genetycznie uwarunkowanych i nabytych zaburzeń metabolicznych, których wspólną cechą jest nietolerancja glukozy. W jej wyniku następuje podwyższenie poziomu glukozy we krwi (hiperglikemia). Towarzyszą temu zmiany w układzie naczyniowym, nerwowym lub innych narządach, które są nazywane powikłaniami cukrzycy albo zmianami przewlekłymi. Cukrzycę można podzielić ze względu na przyczynę i przebieg choroby na idiopatyczną (1 i 2 typu), wtórną i skojarzoną. Najczęściej diagnozowana jest cukrzyca typu I i II, która stanowi 95% odnotowanych przypadków tej choroby.
Cukrzyca typu I ? insulinozależna występuje często u osób młodych i dzieci. Przyczyną w większości przypadków jest wirus ? Coxsackie B4, który powoduje zaburzenia odporności, doprowadzając ostatecznie do zniszczenia komórek beta wytwarzających insulinę w trzustce. Objawia się ta choroba niedoborem masy, suchością błon śluzowych i skóry. Występuje także powiększenie wątroby, zaburzenia neurologiczne, a ostatecznie dochodzi do zaburzenia świadomości i śpiączki. W długotrwałej cukrzycy typu I mogą pojawić się zaburzenia widzenia, prawidłowego funkcjonowania nerek, zaburzenia układu krążenia.
Cukrzyca typu II ? insulinoniezależna, występuje najczęściej u osób dorosłych, sporadycznie pojawia się w wieku młodszym. Jej przyczyną jest niewłaściwe funkcjonowanie komórek beta, które w określonych warunkach prowadzi do względnego niedoboru insuliny. Istotną rolę w tym przypadku odgrywają czynniki środowiskowe, w tym otyłość. Pewne znaczenie mogą mieć tez zmiany hormonalne zachodzące w organizmie w okresie ciąży, pokwitania, starości oraz choroby wątroby, zakażenia, przyjmowanie leków (zwłaszcza hormonalnych). Ten typ cukrzycy objawia się otyłością, zmianami skórnymi, zmianami w układzie krążenia. U osób starszych dodatkowo pojawiają się zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych, które mogą prowadzić do owrzodzeń i zmian martwiczych.
Dla osób chorych na cukrzyce bardzo ważne jest stałe badanie poziomu insuliny, przyjmowanie zaleconych przez lekarza leków oraz zdrowy tryb życia, a zwłaszcza stosowanie odpowiedniej diety oraz zachowanie aktywności fizycznej. Zarówno odpowiednia dieta (w tym produkty o niskim indeksie glikemicznym, złożone węglowodany, zmniejszona ilość tłuszczów nasyconych, zwiększenie ilości rozpuszczalnego błonnika), jak i dbanie o aktywność fizyczną pomagają zapobiegać ciężkim powikłaniom tej choroby. Utrzymanie prawidłowej wagi ciała, niestosowanie używek, w tym alkoholu czy niepalenie tytoniu obniżają ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy.