W większości konkordat

Od kilku lat zdecydowana większość ślubów odbywa się w kościołach. W 2011 roku zawarto 42 świeckie związki małżeńskie i 147 wyznaniowych. Ceremonie w świątyniach z udziałem księdza to połączenie obrządku religijnego ze świecką rejestracją zawartego małżeństwa w Urzędzie Stanu Cywilnego.
Ślubów cywilnych mogą udzielać wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Część z nich obarczona nawałem obowiązków administracyjnych przekazała uprawnienia kierownikom urzędów stanu cywilnego. Związki cywilne z reguły preferują osoby o poglądach laickich, których nie interesują ceremonie religijne oraz osoby po rozwodach. Zainteresowanie ślubami świeckimi zmalało po wprowadzeniu konkordatu. Szczególnie na wsiach.
Procedury świeckie od religijnych różnią terminy przygotowań, wymogi organizacyjne oraz ceny usług. Mała ilość świeckich ślubów nie ma żadnego wpływu na funkcjonowanie USC. Urzędnicy wykonują wszelkie procedury administracyjne związane z właściwą obsługą ślubów kościelnych. Prowadzą ewidencję zgonów i narodzin, dokonują zameldowania i wymeldowania obywateli. Realizują też dziesiątki innych czynności związanych z administracją ruchu ludności, a także polecenia wójtów lub burmistrzów z tym związane. Procedury przygotowań do ślubu cywilnego, zawieranego przed kierownikiem USC, są znacznie mniej skomplikowane. Rozpoczynają się miesiąc i jeden dzień przed wyznaczonym terminem. Kierownik USC może skrócić czas oczekiwania na ślub do kilku dni, jeżeli przemawiają za tym ważne względy (np. stan zdrowia jednego z narzeczonych, pilny udokumentowany wyjazd zagraniczny itp.).
Osoby wyrażające chęć wstąpienia w związek cywilny muszą przedstawić kierownikowi urzędu dowody osobiste i skrócone odpisy aktu urodzenia. Osoby po rozwodzie muszą przedstawić pisemny dowód ustania albo unieważnienia poprzedniego małżeństwa. Przyszli małżonkowie muszą też wypełnić oświadczenia, że nie znają przyczyn i okoliczności, uniemożliwiających zawarcie związku małżeńskiego. Do ważnych przeszkód zaliczane są m.in. bliskie pokrewieństwo narzeczonych, relacja przysposabiający?przysposobiony, zbyt młody wiek. Od osoby niepełnoletniej wymagane jest sądowe zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego. Cudzoziemcy, którzy chcą poślubić mieszkankę lub mieszkańca Polski, muszą przedstawić w USC dokument z tłumaczeniem na język polski, stwierdzający, że zgodnie z prawem obowiązującym w jego kraju może (on lub ona) zawrzeć małżeństwo za granicą. Takie dokumenty wydają lokalne organy władz kraju cudzoziemca lub przedstawicielstwa dyplomatyczne (ambasady, konsulaty). Polskie przepisy stanowią, że nasz sąd może zwolnić obcokrajowca od przedstawienia wspomnianego dokumentu, jeśli udokumentuje on ważne przeszkody w uzyskaniu takiego zaświadczenia (np. wojna albo inny kataklizm w jego kraju). Polski sąd na podstawie obowiązującego prawa ustala wówczas, czy ta osoba może zawrzeć międzynarodowe małżeństwo. Ustawodawstwo naszego kraju przewiduje, że sąd ma czas do zastanowienia.
Zawarcie małżeństwa w USC następuje w obecności kierownika USC i dwóch pełnoletnich świadków po sprawdzeniu tożsamości ich i narzeczonych na podstawie dowodów osobistych. Najpierw urzędnik wygłasza mowę o roli małżeństwa jako podstawowej komórki społeczeństwa po czym zapytuje narzeczonych czy zamierzają zawrzeć małżeństwo i czy uczynią wszystko, by ich małżeństwo było trwałe i szczęśliwe. Jako symbol zawartego związku małżonkowie zakładają sobie nawzajem obrączki. Ta pierwsza i najważniejsza część uroczystości trawa kilkanaście minut. Kolejnym etapem ceremonii jest podpisanie aktu małżeństwa, najpierw przez młodych, a potem przez świadków oraz urzędnika USC.

Ślub konkordatowy
Zgodnie z podpisaną w 1993 r., a ratyfikowaną w 1998 roku pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską umową konkordatową wszystkie osoby wyznania rzymskokatolickiego mają możliwość zawarcia jednego ślubu tzw. konkordatowego, który uznaje zarówno Kościół jak i polskie prawo. Narzeczeni nie muszą zawierać oddzielnie ślubu cywilnego i kościelnego. Jeśli ktoś chce może rozdzielić obie uroczystości, tak jak to było kiedyś.
Ślub konkordatowy zawierany jest w większości w parafii pani młodej, ale może być też w parafii młodego. Można go dostać również w innej parafii, ale wtedy trzeba mieć oficjalną zgodę proboszcza parafii jednego z narzeczonych.
Narzeczeni, przed ślubem kościelnym, muszą odwiedzić także USC, a to dlatego, że formalności ze ślubem konkordatowym nie różnią się niczym od procedur zawierania dwóch oddzielnych związków: religijnego i cywilnego. Przygotowania do sakramentu kościelnego należy rozpocząć od rozmowy, najlepiej z proboszczem swojej parafii, jakieś pół roku przed ustaloną datą ślubu. Chęć zawarcia związku małżeńskiego należy zgłosić we właściwej parafii dziewięćdziesiąt dni przed ceremonią kościelną. Trzy miesiące przed datą ślubu narzeczeni zgłaszają się do kancelarii z kompletem dokumentów, wśród których musi być świadectwo chrztu i bierzmowania. Potrzebne jest również zaświadczenie o ukończeniu kursu przedmałżeńskiego lub poświadczenie uczestnictwa w takim szkoleniu. Narzeczeni muszą też pamiętać o zabraniu ze sobą dowodów osobistych i danych personalnych świadków.
Najważniejszy dokument do zawarcia związku w kościele stanowi pisemne oświadczenie o braku przeszkód na zawarcie związku małżeńskiego. Trzeba pamiętać o dacie wystawienia takiego dokumentu, bo kancelarie parafialne akceptują oświadczenia tylko trzy miesiące. Od tego momentu rozpoczyna się procedura kościelna, a wszystkie pozostałe formalności i wątpliwości narzeczeni ustalają z kapłanem.
Na podstawie dokumentów ksiądz sporządzi protokół przedślubny oraz wyznaczy zapowiedzi, które będą wyczytywane w parafiach obojga przyszłych małżonków. Tydzień przed ślubem spisywany jest kościelny akt ślubu. Do tego dnia przyszli małżonkowie muszą dostarczyć do kancelarii parafialnej informacje o zapowiedziach ślubu w rodzimych parafiach narzeczonych. Do aktu ślubu należy dołączyć świadectwa zaliczenia nauk przedmałżeńskich oraz zaświadczenia ze spotkań i rozmów przeprowadzonych w poradni rodzinnej. W przypadku ślubu, który ma być udzielony poza parafiami przyszłych małżonków, narzeczeni po zapowiedziach muszą w swoich kościołach odebrać ?licencję?, która powinni dostarczyć do parafii, gdzie wstąpią w związek małżeński. Tuż przed ceremonią wymagane są pisemne poświadczenia od kapłana o przystąpieniu narzeczonych do dwóch spowiedzi. Pierwsze po spisaniu protokołu, drugie dzień przed ślubem. Ostatni dokument, który narzeczeni podpisują w dniu ślubu, to zgoda na skutki cywilnoprawne małżeństwa konkordatowo?kanonicznego. Dokument podpisują także świadkowie. Ksiądz udzielający ślubu podpisze ten dokument po zawarciu przez nich małżeństwa.
Parafia ma pięć dni roboczych na przesłanie dokumentów zawarcia związku małżeńskiego do USC, który odpowiada za sporządzeni aktów ślubu. Po 10 dniach od daty zawarcia związku małżonkowie otrzymują z USC odpisy skróconych aktów małżeństwa.
Jeśli strona kościelna nie dotrzyma ustawowego terminu przekazania dokumentów z ceremonii konkordatowej, ważny pozostaje tylko ślub kościelny. Do cywilnego związku małżeńskiego będą musieli przystąpić ponownie. Odebranie dokumentów z USC zamyka procedurę zawarcia związku małżeńskiego na podstawie konkordatu. Termin wystawienia aktów małżeństwa ulega przedłużeniu, kiedy nie został dotrzymany z powodu siły wyższej, do czasu ustania tej przyczyny.