tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Opoczno

 Tajemnice ukryte w nazwach cz. XXII

 
11 km od Opoczna położona jest, licząca prawie dwustu pięćdziesięciu mieszkańców, Wólka Karwicka. Skąd się wzięła nazwa tej miejscowości oraz jakie były jej początki, dowiecie się z kolejnego artykułu z cyklu

Pierwszy człon nazwy tej wsi oznacza małą wolę, osadę. Dawniej wólki były to z reguły nowsze osady, folwarki, kolonie, które z czasem przeistaczały się we wsie. Nazwa miejscowości, której pierwszy element stanowi właśnie ten wyraz, odnosiła się dawniej do zwolnienia pierwszych jej mieszkańców od powinności lub czynszu, czyli tak zwanej wolnizny. Na Śląsku odpowiednikiem etymologicznym wólki jest ligota, a na Kaszubach, huta. W każdym polskim słowniku geograficznym znaleźć można kilkaset nazw ze słowem wólka, co świadczy o ogromnej popularności tego członu w całym kraju. Ogólna ilość wól i wólek w Polsce wynosi około półtora tysiąca. Największa obfitość wólek występuje na terenach całej Sandomierszczyzny, duży odsetek znajduje się w Małopolsce, na Mazowszu zaś stanowią rzadkość.
Drugi człon nazwy, Karwicka, odnosi się ściśle do oddalonej o siedem kilometrów od miejscowości innej wioski, a mianowicie Karwic. Dlaczego jednak nie jest to np. Wólka Wygnanowska, czy Mroczkowska, skoro od tych miejscowości wieś znajduje się jedynie o około dwa kilometry dalej? Zapewne dlatego, że pierwszymi właścicielami zarówno Wólki Karwickiej jak i Karwic byli Jan i Krzysztof Dunin?Karwiccy, potomkowie Krzesława z Domujowic, którzy przyjęli nazwisko od nazwy miejscowości. W celu określenia, że obie wsie są w ich posiadaniu, określili wólkę mianem karwickiej.
Wyraz karw w staropolszczyźnie oznaczał wołu, i to właśnie z tym słowem wielu językoznawców łączy pochodzenie członu Karwicka. Inni natomiast twierdzą, że pochodzi on od czasownika karczować, czyli wycinać drzewa i na tym terenie uprawiać ziemię.
Karwiccy byli właścicielami tej miejscowości w połowie XVIII wieku. W 1785 roku wieś odkupił od nich Marcin Libiszowski, po którym odziedziczyła ją córka Eleonora. W 1827 roku część Wólki kupił Maurycy baron Bienken, a w latach 30. XIX wieku Karol Libiszowski. Po nim miejscowość odziedziczyły Anna, Cecylia i Kazimiera Skórkowskie, z czasem jednak Cecylia i Kazimiera sprzedały swe części Teodorowi Skórkowskiemu. W 1875 roku, połowę swych dóbr sprzedał naczelnikowi poczty w Opocznie. Kolejnymi właścicielami wioski byli Anna Skórkowska?Rogozińska, Berek Rosenblum, Leopolda Moglińska?Arlett oraz Józef Dłużniakiewicz.W 1913 roku część majątku została rozparcelowana wśród rolników. Wtedy także powstała wieś Wólka Karwicka Kolonia.
Wśród mieszkańców miejscowości stosowane są zwyczajowe nazwy poszczególnych części wioski. Wśród nich występują: Bank, Duchta, Dworski Las, Działy, Gielniowska Droga, Glina, Kamienie, Międzydroże, Między Rowami, Niwki, Placówki, Pod Górą, Pod Jarzębowiec, Pod Krzczonowem, Pod Łączką, Podlipie, Pod Skałą, Podwiezieniec, Przede Wsią, Przydatki, Przykutki, Zadebiny, Za Drogą, Za Górkami oraz Żabiniec.
W Wólce Karwickiej znajduje się drewniany krzyż z przełomu XIX i XX wieku oraz dwie przydrożne kapliczki z 1913 i 1932 roku.


Nal   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 11 (818) z dnia 15 Marca 2013r.
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »