tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Opoczno

  Tajemnice ukryte w nazwach cz. VIII

 
Ciekawe ilu mieszkańców powiatu opoczyńskiego wie, skąd pochodzi nazwa miejscowości Kruszewiec? Zapewne wielu z nas stawia na kruszec. Po pierwsze ? jaki? Po drugie ? to zły trop. Dla podpowiedzi przypomnimy fragment pierwszego artykułu z niniejszego cyklu: Największą liczbę stanowią na terenie naszego powiatu miejscowości, których nazwy tworzone były od wyrazów określających szatę roślinną. Teraz pozostaje jedynie odpowiedzieć na jedno zasadnicze pytanie: od jakiej tajemniczej rośliny pochodzi nazwa Kruszewiec?

Kruszewiec leży 8 km na północ od Opoczna i liczy prawie trzystu mieszkańców. Pierwsze wzmianki na temat tej miejscowości pojawiają się w 1403 roku i wówczas brzmiała ona Crosseuecz. Następnie, zgodnie z zachodzącymi w polszczyźnie różnorakimi procesami językowymi, została przekształcona w 1412 roku na Crossowecz, 1419 ? de Crossyowyecz, 1420 ? de Croszauecz, 1490 ? Chroschowyecz, 1508 ? Kroszyewyecz, 1511 ? Crosyewyecz, 1529 ? Cruschowiecz,1577 ? Krosiewicz, a w 1789 roku pojawia się obowiązująca do dziś forma Kruszewiec. To jednak nie koniec kształtowania się tej nazwy. W 1827 roku została ona przekształcona na liczbę mnogą Kruszewice, by w 1877 roku znów powrócić do liczy pojedynczej.
Wieś ta leży na terenie parafii pw. św. Mikołaja w Libiszowie. Pierwsze wzmianki o przynależności parafialnej pojawiają się w lustracji królewszczyzn z lat 1660?1664. W XV wieku właścicielami Kruszewca byli Libiszowscy. W połowie XVIII wieku przeszedł jednak w posiadanie rodziny Zakrzewskich: Michała i Ewy z Ulatowskich, Stanisława i Ewy z Gawarskich, Korduli Krajewskiej, Tekli z Krajewskich Rykowskiej oraz Stanisława Zakrzewskiego. W 1827 roku miejscowość liczyła dwadzieścia domów, w których mieszkało stu trzydziestu mieszkańców. W 1850 roku właścicielem wsi został Stanisław Zakrzewski, w 1865 roku wszystkie dobra weszły w posiadanie Teodora Makomaskiego, w 1866 roku miejscowość należała do Tomasza Kozłowskiego, a w 1875 roku do Jana Biernawskiego. W latach 80. XIX wieku wieś została rozkolonizowana.
W okresie międzywojennym w Kruszewcu powstała jednoklasowa szkoła powszechna. Pierwszym nauczycielem i kierownikiem placówki był Ignacy Fihel. W 1926 roku przemianowano ją na dwuklasową i wówczas uczęszczały do niej także dzieci z Buczka. W 1936 roku mieszkańcy wioski w czynie społecznym zbudowali nowy, pokaźny budynek szkolny. W 1921 roku Kruszewiec liczył już trzydzieści cztery domy i stu siedemdziesięciu dwóch mieszkańców. We wsi funkcjonują dwie nazwy Stary Kruszewiec ? obecnie Kruszewiec Kolonia oraz Nowy Kruszewiec, powstały po uwłaszczeniu. Na terenie wsi znajduje się przydrożna figurka z 1938 roku, zbiornik przeciwpożarowy, działa OSP, świetlica oraz szkoła podstawowa.
Wracając do zagadki ? podobnie jak w przypadku wielu nazw miejscowości, które kształtowały się na przestrzeni wielu wieków, tak i Kruszewiec ma niejasną etymologię. Jedne źródła podają, że ta nazwa jest po prostu dla językoznawców niejasna. Nie zaprzestaliśmy jednak na tym naszej wędrówki śladami tej nazwy. Natrafiliśmy na informację, że związek z etymologią Kruszewca może mieć niejaki Krusz. Ta opcja nie wydała nam się jednak do końca prawdopodobna, dlatego szukaliśmy dalej. Aż natrafiliśmy, według nas, na rozwiązanie zagadki. Kilka źródeł onomastycznych podaje, że nazwa Kruszewiec pochodzi od wyrazu krusza (lub kruszwa), który dawniej oznaczał nic innego jak? gruszę. Ta teza wydaje nam się najbardziej prawdopodobna, chociażby ze względu na to, że w opoczyńskiem przeważają nazwy tworzone od wyrazów określających szatę rośliną. Zatem tak jak Bukowiec pochodzi od buku czy Modrzew od modrzewia, tak Kruszewiec, choć nie jest to takie oczywiste, jak w poprzednio wymienionych przykladach pochodzi od gruszy.


Nal   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 48 (803) z dnia 30 Listopada 2012r.
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »