tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Opoczno

 Tajemnice ukryte w nazwach cz. LXVII

 
W ubiegłym numerze zakończyliśmy wędrówkę śladami nazw z terenu gminy Drzewica. Teraz kolej na gminę Mniszków i etymologiczną charakterystykę blisko trzydziestu miejscowości położonych na jej terenie. Dziś rozwikłamy zagadkę związaną z pochodzeniem nazwy Błogie (Rządowe i Szlacheckie) oraz wrócimy do historycznych korzeni tych miejscowości


Historia gminy Mniszków sięga średniowiecza. Ze źródeł Dariusza Marszałka, badacza historii Mniszkowa i okolic, dyrektora szkoły w Błogiem Rządowym wynika, że przez tereny dzisiejszej gminy przebiegały szlaki komunikacyjne łączące grody kasztelańskie w Wolborzu i Żarnowie. Odcinek drogi z Sulejowa i Żarnowa nazwany został w dokumencie z 1237 roku jako "antiqua via" i był fragmentem szlaku wczesnośredniowiecznego zachodnio?pomorsko?ruskiego.
Obecna gmina Mniszków, na początku swego istnienia, wchodziła w skład kasztelanii żarnowskiej. Potwierdza to dokument z 1237 roku, wystawiony przez księcia mazowieckiego Bolesława Konradowica, w miejscowości Błogie. Pod koniec XIV wieku nastąpił podział na powiaty i wówczas okolice Mniszkowa weszły w skład powiatu opoczyńskiego. Powiat był najmniejszą jednostką administracyjną w Polsce szlacheckiej. Na obszarze gminy znajdował się jeden ośrodek parafialny z siedzibą w Błogiem. W skład tej parafii wchodziły wsie: Błogie, Małe Końskie, Prucheńsko, Stoczki, Świeciechów, Marzęcin i Trzebiatów.
Pierwsza chronologiczna informacja dotycząca miejscowości Błogie (wówczas Rządowe i Szlacheckie stanowiły jedność) pochodzi z dokumentu księcia Leszka Białego, który w 1221 roku zapisał część tych ziem cystersom sulejowskim. Wśród świadków nadania książęcego byli wymienieni Nicolas et Marius capellani de Blogie. W 1237 roku w istniał tu kościół parafialny. Z badań archeologicznych wynika natomiast, że wieś istniała już na przełomie XI i XII wieku.
W 1784 roku cystersi wybudowali na granicy obecnego Błogiego Rządowego i Szlacheckiego niewielki, murowany kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja (dziś terytorialnie przynależny do Błogiego Szlacheckiego). Fundatorami byli m.in. ówczesny proboszcz Stanisław Wroński oraz dziedzic szlacheckiej części wsi Karol Dunin. W spisie inwentarza z 1844 roku czytamy, iż kościół został wyremontowany i pokryty białą blachą, a cmentarz przykościelny ogrodzony drewnianymi żerdziami. Majątek Błogie pozostał w rękach cystersów do 1819 roku, kiedy to przeszedł na rzecz zaborców. Tuż przed wybuchem I wojny światowej rozbudowano świątynię. Dużą pomoc przy budowie okazał car Mikołaj II, który przejeżdżał przez tę miejscowość w 1912 roku.
Ukoronowaniem przedsięwzięcia był dzień uroczystej konsekracji kościoła, dokonanej 5 lipca 1919 roku przez biskupa Pawła Kubickiego. Kościół usytuowany jest w sercu parafii, na wzniesieniu, z którego jest widoczny w oddalonych o kilka kilometrów wioskach. Budowla jest jednonawowa, pięcioprzęsłowa, z prostokątnym prezbiterium dwuprzęsłowym, orientowana, murowana z cegły i kamienia. Ściany świątyni zdobią malowidła, które zostały odnowione podobnie jak cały kościół w 2010 roku.
Z czasem zaczęło traktować Błogie Rządowe i Błogie Szlacheckie jako dwie odrębne wioski. Z danych demograficznych wynika, że w Błogiem Rządowym w 1827 roku było 31 domów, w których mieszkało 264 ludzi. W Błogiem Szlacheckim natomiast w 1921 roku odnotowano 21 zabudowań mieszkalnych i 198 zameldowanych tam osób. Obecnie Błogie Rządowe to wieś typowo rolnicza Jest położona 3 km od Zalewu Sulejowskiego i 26 km od Opoczna. We wsi znajduje się szkoła podstawowa, a przy niej punkt przedszkolny i biblioteka. Błogie Szlacheckie dzieli od Opoczna praktycznie ta sama odległość. W miejscowości znajduje się opisany wyżej kościół, a jej mieszkańcy trudnią się głównie rolnictwem.
Jak już pisalińy, pierwsza wzmianka na temat nazwy Błogie pochodzi z 1221 roku i wówczas brzmiała ona Blogie. W 1412 roku zapisywano ją Blogye, a w 1577 roku wróciła do pierwotnej formy. Z dokumentów z 1880 roku wynika, że wówczas Błogie traktowano jako dwie osobne miejscowości, mamy bowiem: "Błogie szlacheckie" i "Błogie rządowe". W 1969 roku powstał obowiązujący do dziś zapis Błogie Szlacheckie i Błogie Rządowe różniący się jedynie zapisem przymiotnikowej części nazwy wielką literą.
Według językoznawcy Kazimierza Rymuta, nazwa Błogie ma swoje korzenie w prasłowiańskim wyrazie bolgi i oznacza miły, dobry. Po zaistnieniu przestawki, tzw. metatezy w połączeniach: or, ol, er, el, po rozpadzie wspólnoty słowiańskiej na trzy obszary językowe: zachodni, wschodni i południowy, ukształtowała się postać "blogi". Onomastyk znalazł także nawiązanie tej nazwy do wyrazu z praindoeuropejskiego bhelg, który odnosi się do czasowników błyszczeć, lśnić. Nazwa Błogie mogła się zatem odnosić do lśniącej rzeki, przepływającej przez miejscowości.


Nal   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 7 (866) z dnia 14 Lutego 2014r.
W dziale Opoczno dostępne są również artykuły:

    Pokaż pełny spis treści
     
    Kontakt z TOP
    Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
    oglotop@pajpress.pl

    Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
    tel: 44 754 41 51

    Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
    tel: 44 754 21 21
    top@pajpress.pl
    Artykuły
    Informator
    Warto wiedzieć
    Twój TOP
    TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
    Zarejestruj konto »