Tajemnice ukryte w nazwach

Adamów to wieś leżąca 10 kilometrów na południowy wschód od Opoczna. Położona jest dokładnie pomiędzy Karwicami a Sielcem. Pierwsze wzmianki na temat nazwy tej miejscowości pochodzą z 1967 roku i znalazły się w ?Spisie miejscowości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej?. Adamów to nazwa dzierżawcza, która oznaczała pierwotnie miejscowość stanowiącą kiedyś własność człowieka, od którego imienia została utworzona. Nazwa ta stanowiła niegdyś przymiotnik, a więc Adamów to miejscowość przynależna do Adama. W ten sam sposób powstała nazwa drugiej miejscowości omawianej w niniejszym cyklu, a mianowicie Antoniowa, wsi leżącej na północny zachód od Opoczna. Antoniów pierwszy raz, podobnie jak Adamów, pojawia się w ?Spisie miejscowości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej? i tak samo jak poprzednia nazwa została utworzona od podstawy słowotwórczej stanowiącej imię pierwszego właściciela miejscowości.
Bielowice to natomiast wieś położona 4,5 km na północny wschód od Opoczna. Pierwsze wzmianki na temat miejscowości pochodzą z 1228 roku i zostały omówione w ?Kodeksie dyplomatycznym Polski?. Nazwa wioski wlicza się do grupy nazw tzw. patronimicznych, czyli takich, które w okresie wczesnośredniowiecznym wskazywały na potomków lub poddanych człowieka, którego imię, przezwisko czy nazwa jego zawodu lub godności tkwi w danej nazwie. Przed wiekiem XIV miały one zakończenia -icy, -owicy. Pierwotna nazwa brzmiała Bielovicze, która nastęnie ewoluowała wokół form typu: Belejouiczi (Bielejowicy), Beleouicze, Byeleyovicze i Bieleiowicze, by w 1900 roku ostatecznie osiągnąć formę Bielowice. Bielejowicy zatem to potomkowie Bieleja. Z upływem lat nazwy te przestały określać ludzi i zaczęły odnosić się do osad. Proces ten znalazł odbicie w budowie językowej nazw. Dawne formacje na -icy, -owicy przekształcone zostały na -ice, -owice. Zmiana ta dokonała się przed połową XIV wieku. Ostateczna forma - Bielowice - powstała poprzez ściągnięcie -ejo- w -o-.
Ostatnią omawianą w tym numerze miejscowością jest Brzustówek, wieś położona 9 km na północny zachód od Opoczna. Na pierwszą wzmiankę na temat tej miejscowości możemy natknąć się w ?Wizytacji dóbr arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i kapituły gnieźnieńskiej?. Zapiski tam zawarte, odnoszące się etymologii nazwy tej wioski, pochodzą z 1511 roku, wówczas nazwa miejscowości brzmiała Brzosthowek. Łudząco podobna do obowiązującej po dziś dzień forma (różniąca się jedynie ortografią i przegłosem) ukształtowała się względnie szybko, bowiem już w 1577 roku - jak donoszą autorzy ?Źródeł dziejowych Polski XVI wieku? - istniał już Brzóstowek, a w 1880 roku zastanawiano się nad poprawnością pisowni tejże nazwy. Na początku decydowano się na obligatoryjną pisownię Brzustówek lub Brzóstówek, ostatecznie jednak w 1969 roku w ?Urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych? pojawia Brzustówek. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwy miejscowej Brzustów z sufiksem -ek, oznaczającym w tym przypadku zdrobnienie. Nazwa wioski wiązana jest genetycznie z wyrazem brzost, który oznacza gatunek wiązu.