Sędzia uczy prawa

Spotkanie, którego organizatorami byli Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Skierniewicach, Zespół Szkół Samorządowych nr 3 oraz Komenda Powiatowa Policji, cieszyło się dużym zainteresowaniem. Przybyli na nie przedstawiciele władz miasta i powiatu, dyrektorzy szkół i przedszkoli, nauczyciele, rodzice, pracownicy pomocy społecznej, służb porządkowych, organizacji samorządowych, pozarządowych.
Składało się z dwóch części. W pierwszej, w swoim wystąpieniu sędzia Anna Maria Wesołowska, mówiła o tym jak uchronić dzieci przed konfliktami z prawem. Sędzia wspomniała o spotkaniach, jakie odbyły się w ZSS nr 3 z uczniami z opoczyńskich placówek. Fajna młodzież. Kontaktowa, dobrze wychowana, grzeczna, porządnie ubrana. Naprawdę mogą być państwo z nich dumni. To wszystko cieszy, a mam porównanie, bo spotykam się z młodzieżą z całej Polski ? dodała. Sędzia Anna Maria Wesołowska mówiła, że dziś świat jest pełen zagrożeń i jest o czym rozmawiać. Jestem sędzia orzekającym w sprawach karnych od trzydziestu lat. Sądzenie za gwałty, rozboje, zabójstwa, a przede wszystkim za przestępczość zorganizowaną ? to moja praca ? mówiła. Skąd zainteresowanie dziećmi? A to dlatego, że jakieś piętnaście lat temu dzieciaki coraz częściej zaczęły zasiadać na sali sądowej w charakterze oskarżonych. Kiedy dzieci przychodzą na salę rozpraw w kajdankach, najczęściej mówią, że nie wiedziały, nie sądziły, że tego nie wolno robić. Wspominała, że jak dziewiętnastolatkowi wymierza karę dwudziestu pięciu lat pozbawienia wolności i widzi jak oskarżony liczy na placach ile będzie miał lat jak wyjdzie, to jest bardzo smutny widok. Jeszcze smutniejszy, gdy takie wyroki zapadają wobec szesnastolatków.
Wiele lat temu sędzia postanowiła powalczyć o edukację prawną dla polskiej młodzieży. Dziś wiadomo, że taka edukacja jest potrzebna, choć tej systemowej nadal nie ma. Mimo tego, że w ubiegłym roku 52 tys. dzieci w wieku od 13 do 17 roku życia, popełniło ponad 120 tys. czynów karalnych. Sędzia zachęcała do profilaktyki, którą ona stosuje już od wielu lat. Proponowała m.in. lekcje wychowawcze w sądzie, które polegają na tym, iż młodzież uczestniczy w prawdziwych rozprawach sądowych dotyczących przestępstw popełnianych przez młodych ludzi. Wystarczy napisać podanie do sądu z prośbą o umożliwienie młodzieży uczestnictwa w rozprawie. Zdaniem sędzi wizyta w sądzie to doskonała lekcja życia, nie tylko dla dzieci. Podkreśliła, że prawie każdy (osoba pełnoletnia) może uczestniczyć w jawnej rozprawie. Druga forma profilaktyki to jest bezpośrednia rozmowa na temat prawa z młodzieżą. Granice między tym co jest żartem a wykroczeniem, wygłupem a przestępstwem, dzieciom się zacierają. Dlatego, tak ważne są rozmowy z młodymi ludźmi na temat prawa.
Dzieciom trzeba mówić wprost, że nie wolno nikogo nękać telefonami, robić mu filmików czy zdjęć, zabrać komuś choćby 5 zł, bo to jest przestępstwo. Jej zdaniem dzisiaj dziecko nie wychowa się bez świadomości prawnej. Prelegentka zaproponowała, by w każdej ze szkół powstał kącik prawny, w którym można by umieszczać artykuły, choćby z autorskiego poradnika sędzi. Wspomniała też o poważnych zagrożeniach dla wszystkich dzieci, jakimi jest Internet i m.in. nawiązywanie znajomości w sieci, zbyt wczesna inicjacja seksualna, a także nękanie, cyberprzemoc, przemoc rówieśnicza, przemoc fizyczna wobec dzieci.
Anna Maria Wesołowska mówiła, że dzieciom dzieje się krzywda, choć rodzice oddaliby im serce. Wspomniała o przepisach prawa, które powinny znaleźć się w kąciku prawnym m.in. to, że rodzice i dzieci są zobowiązani do wzajemnego szacunku, dzieci, które mieszkają wspólnie z rodzicami zobowiązane są pomagać w gospodarstwie domowym, dzieci, które mają dochody z własnej pracy mają obowiązek pomagać rodzinie, dokładać się do utrzymania. Jest też przepis, który mówi o tym, że rodzice wychowują i kierują dzieckiem, oznacza to, że rodzice muszą wiedzieć z kim dziecko przebywa i gdzie, jakie czyta książki, jaki ogląda filmy, w jaki sposób realizuje obowiązek szkolny. To są obowiązki rodziców wpisane w kodeksie. Mówiła także o wychowywaniu dzieci bez klapsów, które są przemocą fizyczną, podobnie jak policzek, czy też podstawienie komuś celowo nogi. Sędzia wspominała także o wykorzystywaniu dzieci przez rodziców przy rozwodach, a także o eurosieroctwie.
Po wykładzie, by umilić spotkanie, wystąpiły uczennice z "trójki", Natalia Badura i Zosia Piotrowska. Dziewczynki zaśpiewały dwie piosenki, w tym ze specjalną dedykacją dla Anny Marii Wesołowskiej, zatytułowaną "Anna Maria". Do występu przygotowała je Jolanta Mastalerz.
Druga część seminarium to interesujący panel dyskusyjny z udziałem zaproszonych gości, na temat "Nowych zagrożeń a odpowiedzialności szkoły i rodziców". Panel to coś czego u nas jeszcze nie było, wyposaży nas w cenną wiedzę i umiejętności, z czym sobie radzić, na co zwrócić szczególna uwagę ? mówiła, Anna Pręcikowska?Skoczylas ? doradca w WODN w Skierniewicach. W loży eksperckiej zasiedli sędzia Anna Maria Wesołowska, ksiądz prof. Zbigniew Niemirski ? wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym i w Instytucje Teologicznym w Radomiu, dyrektor radomskiego oddziału "Gościa Niedzielnego", Barbara Stępień ? rzecznik prasowy KPP w Opocznie, Ewa Grad ? psycholog w Poradni Psychologiczno?Pedagogicznej, Wiesława Kurowska ? dyrektor PCPR, Anna Wijata ? reprezentująca Straż Miejską, Justyna Stępień i Bernard Ziółkowski ? reprezentujący OPS, Jolanta Mielczarek?Stanik ? sekretarz Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Marta Duch ? pedagog i Justyna Stępień ? rzecznik praw ucznia z ZSS nr 3. Panel prowadził asp. Andrzej Chrobot z KPP.
Głównymi środowiskami wychowawczymi w życiu młodego człowieka jest rodzina, szkoła i grupa rówieśnicza. Dlatego jako pierwsze zagadnienie w dyskusji omówiono zagrożenia jakie mogą pojawiać się w tych środowiskach i negatywnie wpływać na poziom i rozwój dziecka. Rozmawiano o alkoholu, narkotykach, przemocy, a także Internecie. Przedmiotem dyskusji była także współpraca szkoły z instytucjami państwowymi w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania agresji i przemocy wobec dzieci. Zastanawiano się także co powinno się zmienić w szkole, rodzinie, otoczeniu, aby poprawić relacje na poziomie nauczyciel ? uczeń, nauczyciel ? rodzic, dziecko ? rodzina, a także dziecko i koledzy w miejscu zamieszkania.
Sędzia mówiła, że dzieci wstydzą się rodziców z chorobą alkoholową, dlatego powinno się uświadamiać rodzicom, że dla dzieci to jest ogromna trauma. Tak naprawdę jest to przemoc psychiczna wobec dziecka, na którą trzeba reagować. Dyrektorka PCPR, Wiesława Kurowska zwróciła uwagę, że od kilku już lat kontekst rodziny pojawia się wyłącznie w tematach dotyczących przemocy lub nieporadności życiowej. Coraz częściej pojawia się kontekst, że rodzina to jest środowisko co najmniej podejrzane. To wszystko powoduje, że dzieci niezbyt komfortowo zaczynają się czuć w swoich rodzinach. Zdaniem dyrektorki, rodziny nie powinno utożsamiać się ze środowiskiem, w którym dochodzi do przemocy. Pracownicy OPS, podkreślali, że przemoc w rodzinie nie dotyczy tylko rodzin patologicznych. Bardzo często to zjawisko pojawia się w rodzinach dobrze sytuowanych materialnie. Dyskutowano także na temat cyberprzemocy. Goście mówili o wysokiej nieświadomości młodzieży o mocy Internetu, o konsekwencjach umieszczenia filmików, wpisów na portalach społecznościowych, czy też zdjęć mających charakter wyśmiewczy czy też poniżających drugiego człowieka, najczęściej swoich rówieśników. Dla młodzieży takie zachowania są zabawą, sposobem bycia, normą. Wydaje się im, że w sieci można zostać anonimowym. A przecież tak nie jest. Dopiero, kiedy ktoś im uświadomi, że takie zachowanie może doprowadzić, nawet do czyjejś śmierci u młodzieży pojawia się refleksja. Podkreślano, że rodzice mają obowiązek kontrolowania tego, co dziecko przegląda w sieci internetowej, z kim rozmawia, jakich ma znajomych na portalach.
Jednym z punktów panelu było także umożliwienie słuchaczom zadawania pytań. Być może tematy zostały tak wyczerpująco omówione, gdyż z sali padło tylko jedno pytania. Dotyczyło ono możliwości przeszukiwania pokojów przez opiekunów w ośrodkach wychowawczych.
Sędzia Anna Maria Wesołowska, spotkanie podsumowała recytując wiersz uczennicy jednego z gimnazjów. Z kolei ksiądz Zbigniew Niemirski, powiedział, że dla bezpieczeństwa dzieci najważniejsza jest harmonia wychowania. Nie dajmy się na żadnym etapie dzielić i sobie przeciwstawiać, a działajmy razem ? mówił.
Na zakończenie spotkania burmistrzowie, Janusz Macierzyński i Jarosław Wiktorowicz, dziękowali sędzi za chęć przybycie do naszego miasta i zainspirowanie do dyskusji na temat bezpieczeństwa dzieci, a doradcy metodycznemu Annie Pręcikowskiej?Skoczylas za inicjatywę i organizację tego seminarium.