tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Zdrowie

 Pamięć przywrócona

 
W naszej pamięci zachodzą niekiedy zjawiska, z których istnienia nie zdajemy sobie sprawy. Jeśli je jednak poznamy, łatwiej umysłem kierować...


Sto lat temu radziecka badaczka dawała ludziom do rozwiązania zadania matematyczne. Eksperyment polegał na tym, że niektóre zadania przerywano i nie pozwalano ludziom dokończyć pracy nad nimi. Okazało się, że te zadania były przez nich pamiętane lepiej niż te, które dokończyli. To zaskakujące zjawisko choćby z tego powodu, że przecież na wykonanie zadań do końca poświęcili więcej czasu, wydawałoby się więc, że miały one większą szansę na odciśnięcie się w pamięci.
Jest jednak inaczej. Zadania, które doprowadziliśmy do końca łatwiej zamazują się w pamięci. Można już tutaj wyciągnąć interesujący wniosek: chcesz o czymś zapomnieć, uwolnić się opd czegoś, dokończ to.
Manipulowanie pamięcią
Zjawisko nazwano na cześć jej odkrywczyni efektem Zeigarnik.
Większość z nas doświadczyła tego efektu na własnej skórze. Na przykład dobrzy nauczyciele wykorzystują efekt Zeigarnik. Uczniowie lepiej i więcej zapamiętają, gdy zadaje się im jakieś pytania lub stawia przed zagadnieniami (np. Dlaczego Księżyc wydaje się większy gdy jest nisko nad horyzontem, niż gdy jest wysoko na niebie?), ale pozostawi je bez odpowiedzi. Brak odpowiedzi powoduje, że zadanie jest niedokończone, a więc zapada lepiej w pamięć. Jeśli dzieciom daje się gotowe odpowiedzi, będą pamiętać całe zagadnienie gorzej.

Związki miłosne
Efekt Zeigarnik jest też zaangażowany w poważniejsze sprawy ? np. w związki miłosne. Badania pokazują, że gdy para się rozstaje, to lepiej zniesie rozstanie ta osoba, która postanowiła odejść.
Jakkolwiek na różne sposoby można wyjaśniać ten fakt, to być może jest tu właśnie wplątany efekt dokończenia zadania. Gdy ktoś postanawia odejść, to w umyśle tej osoby relacja jest już prawdopodobnie zakończonym zadaniem. Po rozstaniu będzie więc szybciej i łatwiej zapominać.
Badania pokazują, że faktycznie lepiej radzą sobie z końcem miłości te osoby, które inicjują rozstanie. Niestety może się to zamienić w niebezpieczne zjawisko, o którym rozmawia się w zaciszu gabinetów terapeutycznych: Boję się rozstań i dlatego porzucam ludzi, zanim mnie zostawią?

Zemsta jako zakończenie
Dziewięć na dziesięć osób twierdzi, że gdyby ktoś zrobił im krzywdę, to chciałaby się zemścić. Eksperymenty to potwierdzają ? rzeczywiście gdy ktoś jest skrzywdzony i da mu się okazję do zemsty, 90% ludzi z niej skorzysta nawet ponosząc wysokie koszty zemsty. Ludzie są przekonani, że zemsta pomaga w zapomnieniu o krzywdzie i poprawia samopoczucie. Mamy tu znowu do czynienia z efektem Zeigarnik. Zemsta jest bowiem traktowana jako dokończenie sprawy. Niestety o sprawie pozwala zapomnieć raczej wybaczenie niż zemsta. W praktyce mszczenie się nie poprawia nastroju, choć ludzie przeważnie o tym nie wiedzą.

Domykanie figury
Efekt Zeigarnik jest być może szczególnym przypadkem bardziej uniwersalnej właściwości naszego umysłu ? skłonności do "domykania figury". Gdy w nadchodzących informacjach brakuje jakichś elementów, mózg dopowiada je sobie samodzielnie. Na przykład w pierwszym zdaniu tego akapitu, w siódmym wyrazie brakuje jednej literki. Nikt jednak tego nie zauważa właśnie dlatego, że mózg sam "domknął figurę" i dopisał sobie tę literkę.
Jeśli jakieś zadanie jest niedokończone, to umysł też będzie się wysilać aby "domknąć figurę", a więc skupi energię i wysiłek na dokończeniu zadania. Ubocznym efektem tej dodatkowej pracy będzie trwalsze pamiętanie.


dr Marcin Florkowski, psycholog   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 2 (913) z dnia 16 Stycznia 2015r.
W dziale Zdrowie dostępne są również artykuły:

Pokaż pełny spis treści
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »