tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Ciekawostki

 Od nocy Beltaine do nocy Kupały

 
Celtycki początek lata



Celtyckie "koło czasu" (Wheel of Year)



Beltaine (czasem zwane Beltane, po szkocku Bealtuinn, po walijsku Galan?Mai) jest jednym z najważniejszych celtyckich świąt. Przypada ono na 1 maja, a ściśle mówiąc zaczyna się wieczorem ostatniego dnia kwietnia, gdyż tak jak wiele innych ludów, tak i Celtowie uznawali, że nowy dzień rozpoczyna się wraz z zachodem słońca. Celtycki rok dzielił się tylko na dwie części: jasną i ciemną, albo ciepłą i zimną ? przez pierwsze pół roku rozpoczętego w czasie Samhain (1 października) dominuje księżyc i jego zimny blask; podczas drugiej połowy (od 1 maja) króluje słońce i jego ciepłe promienie.
To prastare druidzkie święto powstało więc, by świętować z rodziną i przyjaciółmi koniec okresu zimowej hibernacji i nadejście ery rozwoju, ciepła, światła i dominacji żywiołu ognia. Wierzono, że Beltaine jest odpowiedzią na starsze starożytne święto zwane Floralia, podczas którego czczono budzącą się do życia florę i początek nowego życia. Beltaine rozpoczyna czas letni ? okres dominacji żywiołu ognia, w ten dzień granica pomiędzy światem widzialnym i tajemniczymi zaświatami staje się bardzo cienka i z łatwością można ją przekroczyć.
Zgodnie z tradycją w ostatnim dniu kwietnia gaszono wszystkie ognie w domostwach i czyszczono dokładnie piece, żeby przygotować je na przyjęcie nowego ognia. Wieczorem druidzi we wszystkich celtyckich krajach rozpalali na szczytach wzgórz ognie Beltaine. Był to wywodzący się z zamierzchłych czasów akt magii, ponieważ ogniska rozpalane były po to, aby sprowadzić słoneczne światło na ziemię Niezbędny do tego był specjalnie przygotowany chrust zbierany wcześniej trzy razy przez trzech ludzi z drewna dziewięciu świętych drzew. Na każdym wzgórzu płonęły dwa ogniska, przez które przed rozpoczęciem świętowania przeprowadzano stada bydła i zwierzęta domowe, żeby zapewnić im zdrowie, ochronę i płodność w nadchodzącym okresie letnim. Ogniska te, najchętniej układane z drewna dębowego, miały właściwości lecznicze i dlatego "odziani w niebo" (czyli nadzy) śmiałkowie skakali przez nie, aby zapewnić sobie zdrowie. Również bydło było przeprowadzane między dwoma takimi ogniskami dla ochrony przed chorobami, a na drugi dzień wędrowało na swoje letnie pastwiska.
Kiedy cały szczyt wzgórza rozjaśniał się ogniem, ludzie dorzucali gałęzie do świeżo rozpalonego ogniska i już płonące obracali nad swoimi głowami imitując w ten sposób słoneczne promienie. Częścią obchodów były rytualne tańce ze skokami przez ognisko. Skakano nago dla uczczenia solidarności z naturą i na pewno po części dla bezpieczeństwa. Udany skok zapewniał zdrowie, powodzenie i szczęście. Skakały nawet kobiety w ciąży ? przekraczanie ognia lub żarzących się węgli przez ciężarną kobietę, miało sprawiać, iż ciąża i poród przebiegną właściwie, a narodzone dziecko będzie zdrowe i silne. Kiedy ogień w końcu zgasł, żarzące się jeszcze węgle rozrzucane były wśród wzrastających roślin, żeby je chronić przed suszą i chorobami. Każda rodzina zabierała też odrobinę żaru do domu, aby rozpalić od niego ponownie domowe ognisko.
Czas Beltaine to nie tylko święto światła, ale również seksualności, płodności i radości życia. Święto o symbolice niedwuznacznie erotycznej, bowiem obchodzono w nim osiągnięcie pełni sił męskich Boga i płodności Bogini. Młodzi mężczyźni przygotowywali "majowy słup", ozdabiany kwiatami i wstążkami, a także symbolami przedstawiającymi pierwiastek męski i żeński. Jego falliczny kształt wyobrażał Boga, a nałożony na jego zwieńczeniu wianek Boginię. Wstążki w kolorze białym i czerwonym były symbolem dziewczyny dziewicy, która staje się kobietą, a później matką. Mężczyźni i kobiety chwytali za końce wstążek i tańcząc wokoło słupa splatali je ze sobą. Każdy mężczyzna (i chłopak) tej nocy uosabiał odrodzonego Boga, a każda kobieta (i dziewczyna) Wielką Boginię, a dzieci narodzone w dziewięć miesięcy po Beltaine były dziećmi Wielkiego Związku, oddanymi na wszelki sposób siłom nadprzyrodzonym. Młodzież całą niemal noc spędzała więc w lesie, oficjalnie na zbieraniu kwiatów i gałęzi, którymi przystrajano rano wieś, a mniej oficjalnie ? na miłosnych uciechach. Przez wiele stuleci w Beltaine wierność partnerowi zdawała się nie obowiązywać, zaś celem tego święta kwiatów, słupów majowych i frywolności na łonie natury była zabawa, radość i przyjemność.
Nietrudno się domyślić, że gdy nadeszli księża, chcieli wszystko wytępić. Cóż dziwnego, w pojęciu chrześcijan świętowanie płodności i miłości fizycznej (jednym słowem: seksu), łączenie się z nieznanymi osobami wierząc, że zastępuje się tym samym Boga i Boginię, było nie do pomyślenia. Nawet po narzuceniu przez chrześcijaństwo monogamicznych małżeństw tradycja Beltaine przetrwała i na tą jedyną noc w roku małżeński obowiązek wierności i wstrzemięźliwości był zawieszany.
Protesty księży nie przynosiły skutku, wiele młodych kobiet tej nocy traciło dziewictwo, ale zgodnie z tradycją jego utrata pozbawiona była grzechu. Dzieci poczęte i urodzone tego dnia miały ponoć szczególne szczęście i powodzenie w życiu. O świcie 1 maja, krzesano nowy ogień i wraz z jego płomieniami świat odnawiał się, wracało królestwo jasności i Słońca.
Beltaine przetrwało do dzisiaj i obchodzone jest w wielu krajach Europy, w których niegdyś zamieszkiwali Celtowie. Jedno z najsławniejszych obchodów tego święta odbywa się co roku na Calton Hill w Edynburgu. W Polsce celtyckie Beltaine nie było zbyt znane, choć w pewnych regionach odprawiało się podobne ceremonie. Równie bogata słowiańska tradycja ten sam rytuał przeniosła na czas letniego przesilenia, kiedy noce są jeszcze bardziej gorące? Mamy własne sobótki palone w noc Kupały i ? jakże miłe ? wspólne szukanie kwiatu paproci. I niech tak zostanie jak najdłużej!
Zebrał: erg


erg   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 17 (824) z dnia 26 Kwietnia 2013r.
W dziale Ciekawostki dostępne są również artykuły:

Pokaż pełny spis treści
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »