Obchodzona w prawosławiu, starokatolicyzmie i tradycjonalizmie katolickim druga niedziela Wielkanocy (w tym roku 27 kwietnia) to tzw. niedziela przewodnia. Popularnie uważa się, że niedziela jest "przewodnia", bo jest pierwsza po Wielkiej Niedzieli, ale w istocie określenie "przewodnia" odwołuje nas do zwyczaju silnie zakorzenionego w tradycji prawosławnej, którego wyznawcy uznają ten dzień za "Wielkanoc umarłych". Wierzą, że modlitwa i odpowiednie zabiegi, przypominające prastare przedchrześcijańskie wiosenne obrzędy zaduszne (zanoszenie na groby pisanek i jedzenia, spotkania, zabawy i poczęstunek na cmentarzach po nabożeństwach w cerkwi) pomagają w doprowadzeniu zmarłych do nieba. Przewodnią niedzielę nazywa się także białą niedzielą ? od koloru szat mszalnych, ale przede wszystkim od koloru szat katechumenów ochrzczonych w Wigilię Paschalną. W białych szatach chodzili oni przez cały tydzień od Wielkiej Nocy i zdejmowali je dopiero na zakończenie oktawy w następną niedzielę po Wielkiej Niedzieli.
W tradycji wsi polskiej niedziela przewodnia tzw. przewody, stanowiła ostatnie ogniwo cyklu wielkanocnego. Tego dnia spożywano, jak na Wielkanoc, gotowane jajka i przechowywane aż dotąd trochę święconego. Obdarzano się także pisankami i malowankami.
|