tygodnik opoczyński
Baza firm
 
Ciekawostki

 Magia dwunastek

 
12:12:12 o 12:12:12 - to jeszcze nie koniec świata!

Przed nami urodziny roku - środa 12 grudnia, oznaczana w skrócie datą 12-12-12. Według numerologów, przekonanych o tym, że liczby są kluczem do ludzkiego losu, dnie datowane tymi samymi cyframi wzmagają oddziaływanie tych liczb na wydarzenia i życie ludzi. Wszystkie wielkie cywilizacje w swoich mitach opowiadały o początkach świata, a w swoich przepowiedniach podawały też datę jego końca. Wiele z tych dat można już uznać za nieaktualne, ale kilka z nich jeszcze jest przed nami, w tym dwie w tym miesiącu. To 12 i 21 grudnia bieżącego roku. Niektórzy prorokują, że właśnie wtedy nadejdzie czas apokalipsy i końca świata. Ponieważ w ostatnich latach zdążyliśmy już przeżyć co najmniej kilka takich dni, potraktujmy dwunastkę bardziej serio, bowiem nadal będziemy z niej korzystać po kolejnym końcu świata.

Liczba 12 od tysiącleci była w oczach ludzi idealną jednostką miary czasu i przestrzeni ? liczbą znaków zodiaku i kluczem do systemu dwunastkowego. Uważano ją za liczbę szczęśliwą i świętą. Rok ma dwanaście miesięcy, było dwunastu apostołów, ale i zbójców. Było też 12 rycerzy okrągłego stołu. Rzymianie na 12 tablicach z brązu spisali kodeks praw. Prawo dwunastu tablic było pierwszym dokumentem pisanym, świadectwem kultury Rzymu. Młodzież rzymska uczyła się z nich czytać.
Jest to liczba podzielna przez kolejne liczby 1, 2, 3, 4 oraz 6, stąd (prawdopodobnie) posiadająca znaczenie szczególne. Oznacza także niewinność, skromność i dziewictwo. Symbolizuje też łaskę, miłość i spokój. W symbolice ludowej jest godziną duchów.
W Biblii i chrześcijańskim myśleniu symbolicznym 12 odgrywa dużą rolę jako symbol doskonałości i kompletności, jest m.in. liczbą 12 synów Jakuba i tym samym 12 plemion Izraela, 12 bram niebiańskiej Jeruzalem, drzewo życia w Nowym Jeruzalem wydające co miesiąc 12 rodzajów owoców przynoszących uzdrowienie narodom. Niewiasta z Apokalipsy nosi koronę z 12 gwiazdami, liczba wybranych wynosi 12 razy 12 000 ? liczbę, która symbolizuje wszystkich świętych.
Również w alchemii 12 jest liczbą symboliczną, m.in. dlatego, że zawiera w sobie jako dzielniki cztery żywioły (ogień, wodę, powietrze i ziemię) i trzy podstawowe zasady alchemiczne (sól, siarkę i rtęć).
Dwanaście jest podstawową liczbą pozycyjnego systemu dwunastkowego, w którym podstawą pozycji są kolejne potęgi liczby 12. Do zapisu liczb potrzebne jest dwanaście cyfr. Poza cyframi dziesiętnymi od 0 do 9 używa się w tym celu pierwszych dwóch liter alfabetu łacińskiego: A i B.
System dwunastkowy (czyli duodecymalny) był rozpowszechnionym systemem; w handlu do dziś używamy określeń tuzin na 12 sztuk i gros na oznaczenie 12 tuzinów, czyli 144 sztuk. Rzymianie dzielili As (to nazwa jednostki monetarnej lub wagowej) na 12 mniejszych jednostek zwanych uncjami. Do rewolucji francuskiej narody europejskie odliczały pieniądze w solidach, które zawierały po 12 denarów; mierzono nie tak dawno jeszcze długość w stopach, calach, liniach i punktach (stopa liczyła 12 cali, cal 12 linii, linia zaś 12 punktów). W Indiach, Indochinach, Pakistanie, Afganistanie a także w Egipcie, Syrii, Turcji, Iraku i Iranie niektórzy używają do dziś metody liczenia od 1 do 12 przy pomocy palców jednej ręki ? wystarczy opierać kciuk kolejno na członach przeciwległych czterech palców tej samej ręki.
System dwunastkowy w Babilonii używany był równolegle z systemem dziesiętnym, z tym, że system dwunastkowy (o zapisie pozycyjnym) stosowano przy skomplikowanych obliczeniach (np. w astronomii), zaś systemu dziesiętnego używały szerokie masy ludności w życiu codziennym (aramejski system liczbowy). Również średniowieczny system monetarny w Europie opierał się częściowo na systemie dwunastkowym: pieniądze liczono m.in. w solidach, które zawierały po 12 denarów (pozostałość tego systemu monetarnego przetrwała do 2. połowy XX w. w krajach powiązanych kulturowo z Wielką Brytanią, a w samej Wielkiej Brytanii aż do roku 1971, gdzie aż do tej daty szyling dzielił się na 12 pensów).
Od średniowiecza aż do XIX wieku (a w krajach anglosaskich, zwłaszcza USA ? do chwili obecnej) mierzono długość w stopach, calach, liniach i punktach, gdzie stopa = 12 cali, cal = 12 linii, linia = 12 punktów. Do dziś w handlu używa się wywodzących się z systemu dwunastkowego takich pojęć jak: tuzin (12 sztuk) i gros (12 tuzinów ? 144 sztuki) oraz kopa (5 tuzinów ? 60 sztuk). W niektórych językach istnieje także pojęcie ?wielki gros? (ang. great gross, hol. groot gros) określające liczbę 1728 stanowiącą 12 grosów (tuzin do potęgi trzeciej). Używane w geografii, kartografii, nawigacji i astronomii pojęcia stopień, minuta, sekunda i tercja też opierają się na systemie dwunastkowym. Z układem dwunastkowym jest blisko powiązany wymyślony przez Sumerów sześćdziesiątkowy system liczbowy, a więc układ pozycyjny o podstawie 60, którego pozostałością jest podział koła na 360? oraz jednostki czasu: godziny, minuty i sekundy.
Kiedy zagłębiamy się w historię starożytności, odnosimy wrażenie, że nasi przodkowie wszystko mierzyli i szacowali posługując się liczbą 12. Oto genialna w swej prostocie praktyczna metoda pomiarów powierzchni ziemi, która dała początek geometrii (dosłowne znaczenie tego wyrazu to ?mierzenie ziemi?). Coroczne życiodajne wylewy Nilu niszczyły wszystkie oznaczenia graniczne w całej dolinie; by uniknąć zatargów między właścicielami gruntów, urzędnicy państwowi musieli dbać o odnawianie granic. Potrzebna była prosta i dokładna metoda przeprowadzania pomiarów, łatwy sposób mierzenia zarówno odległości, jak i powierzchni. Do tego zagadnienia niezbędna była umiejętność wyznaczania kąta prostego.
Starożytnym Egipcjanom w trzecim tysiącleciu przed naszą erą dla rozwiązania tego problemu wystarczyło dwóch ludzi oraz kawałek sznurka z trzynastoma supłami, które wyznaczały dwanaście jednakowych odcinków. Rozciągnięty sznur służył do mierzenia odległości, natomiast gdy ułożono z niego taki trójkąt, że trzy odcinki tworzyły jeden bok, cztery ? drugi, pięć zaś odcinków ? trzeci, wówczas otrzymywano kąt prosty. Trójkąt o takiej proporcji boków nazywany jest ?doskonałym?, ?świętym? lub też ?egipskim? trójkątem. Dzięki tej prostej metodzie równie łatwo było odtworzyć prostokąt oraz inne, bardziej skomplikowane, figury geometryczne. Te same metody wykorzystywano przy wytyczaniu fundamentów świątyni i innych budowli, z piramidami włącznie.
Dla wypatrujących końca świata jeszcze w tym roku mamy wiadomość z ostatniej chwili: naukowcy szacują, że koniec świata nastąpi za 5 mld lat, tj. za 5 000 000 000 lat. Wówczas w skutek przeobrażeń Słońca może zanikać powoli życie na Ziemi. Astronomowie spodziewają się, że na Słońcu zaczną kurczyć się zapasy wodoru, co spowoduje przemianę Słońca i jeszcze mocniejszy atak promieni słonecznych. Ten proces spowoduje, że na Ziemi zaczną topnieć nawet skały.
Za około 10 seksdecyliardów (10 i 39 zer) lat ? według przewidywań astronomów ? może nastąpić w ogóle koniec wszechświata.
Opr.: erg
(Źródło: Wikipedia)




Babilońska liczba 12 zapisana pismem klinowym



Zegar z czasów rewolucji francuskiej z 10?godzinną tarczą jako przykład próby wyeliminowania systemu dwunastkowego z rachuby czasu


erg   

Artykuł ukazał się w wydaniu nr 49 (804) z dnia 7 Grudnia 2012r.
W dziale Ciekawostki dostępne są również artykuły:

Pokaż pełny spis treści
 
Kontakt z TOP
Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Biuro ogłoszeń
oglotop@pajpress.pl

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Dział reklamy
tel: 44 754 41 51

Tomaszów Mazowiecki - baza wiedzy Redakcja
tel: 44 754 21 21
top@pajpress.pl
Artykuły
Informator
Warto wiedzieć
Twój TOP
TIT - rejestracja konta Bądź na bieżąco.
Zarejestruj konto »