Boża iskra

Niektórzy studenci osiągają wybitne wyniki w nauce. Gdy jednak proponuje się im potem pracę na uczelni i muszą już nie tylko się uczyć, zapamiętywać, odtwarzać wiedzę, ale także tworzyć nowe hipotezy, mieć pomysły badawcze i planować oryginalne eksperymenty, okazuje się, że część z nich, pomimo wysokiej inteligencji, nie umie twórczo spojrzeć na problemy. Nie potrafią wygenerować naprawdę oryginalnych fascynujących pytań ani poszukać ciekawych zagadek do rozwiązania.

Kim jest twórca
Psycholodzy od dawna interesują się twórczością, badają wybitnie twórczych ludzi i starają się zrozumieć dlaczego jedni posiadają ?iskrę bożą? a inni nie. Gdybyśmy potrafili sprawić, że nasze dzieci będą twórcze, ich przyszłość wyglądałaby różowo. Na nowych pomysłach i oryginalnym myśleniu opiera się bowiem rozwój cywilizacji, ale także prywatne powodzenie, zamożność, sława itp.
Wiemy dzisiaj, że inteligencja i twórczość są ze sobą słabo związane. Oszacowuje się, że niektórzy wybitnie twórczy ludzie (tacy jak np. Kopernik czy Cerwantes) mieli całkiem przeciętny iloraz inteligencji, niektórym w ogóle nie udało się skończyć szkoły. Wiemy też, że ludzie wybitnie inteligentni wcale nie muszą być wyposażeni w twórcze zdolności. Na przykład dzieci w szkole mogą dostawać doskonałe wyniki, ale nie przekłada się to potem na zarobki albo powodzenie w dorosłym życiu.
Inteligencja pomaga w myśleniu twórczym tylko do pewnego stopnia. Im bardziej inteligentna osoba, tym prawdopodobnie będzie też bardziej twórczo myśleć, jednak zależność ta znika powyżej niezbyt wysokiego poziomu 120 punktów IQ.

Jak uczyć twórczości
Wiemy też, że myślenie twórcze, oryginalność, świeże spojrzenie na świat, zdolność generowania nowych pomysłów i nowych pytań jest o wiele silniej związana z pewnym stylem wychowywania niż z inteligencją. Możemy nasze dzieci nauczyć bycia twórczymi osobami. Oto kilka zaleceń, które mogą się przydać:
* Ucz dziecko na doświadczeniach i eksperymentach. Podróżuj, pokazuj nowe.
* Ceń własną żywość umysłu, dbaj o nią.
* Bądź kolekcjonerem ? wybitni twórcy często posiadali rodziców, którzy mieli dużą bibliotekę lub płytotekę, interesowali się nauką lub sztuką. Mieli swoje hobby.
* Zachęcaj do operowania narzędziami i pomysłami.
* Pozwalaj dziecku na robienie rzeczy po swojemu.
* Strzeż się narzucania sztywnych schematów. Bądź otwarty na to, co mówi dziecko. Doceniaj jego sposób myślenia nawet gdy błądzi: Cieszę się, że myślisz po swojemu, ale tutaj to nie pasuje bo?
* Chwal za pomysły i nonkonformizm
* Zadawaj dziecku pytania, ale nie spiesz się z odpowiedziami.
* Udostępniaj środki do realizacji pomysłów. Wzbogacaj najbliższe otoczenie dziecka. Im bardziej jest ono złożone, tym bardziej złożone będzie myślenie.
* Popieraj zdobywanie wiedzy w wielu dziedzinach.
* Wspieraj spontaniczność.
* Pozwól na robienie błędów i ucz, jak je analizować ? na błędach uczymy się najwięcej. Analiza błędów pozwala zrozumieć istotę rzeczy.
* Wyrabiaj tolerancję wobec ludzi, pomysłów idei, a także samego siebie.
* Rozwiewaj lęk wzbudzany przez wybitne osiągnięcia i arcydzieła. Do perfekcji dochodzi się małymi kroczkami.
* Ucz twórcze dzieci unikania sankcji ze strony kolegów. Tych, którzy myślą po swojemu grupy często odrzucają.